Wikipedia

Lubin (powiat kamieński)

wieś w województwie zachodniopomorskim
Zobacz też: inne znaczenia nazwy Lubin.

Lubin (niem. Lebbin[4]) – wieś w Polsce położona nad Zalewem Szczecińskim w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Międzyzdroje, na wyspie Wolin.

Lubin
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

kamieński

Gmina

Międzyzdroje

Liczba ludności (2022)

416[2]

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

72-500[3]

Tablice rejestracyjne

ZKA

SIMC

0779437

Położenie na mapie gminy Międzyzdroje
Mapa konturowa gminy Międzyzdroje, po lewej znajduje się punkt z opisem „Lubin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Lubin”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Lubin”
Położenie na mapie powiatu kamieńskiego
Mapa konturowa powiatu kamieńskiego, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Lubin”
Ziemia53°52′04″N 14°25′54″E/53,867778 14,431667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Etymologia

edytuj

Nazwa Lubin pochodzi z dużym prawdopodobieństwem od nazwy osobowej Luba bądź Łuba[5].

Historia

edytuj

Czasy przedchrześcijańskie

edytuj

Na terenie współczesnego Lubina w VIII w. p.n.e. funkcjonowała osada kultury łużyckiej[6].

Wieki średnie

edytuj

Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiają się w żywotach biskupa Ottona z Bambergu z połowy XII w., co czyni Lubin jedną z najstarszych opisanych w średniowiecznych podaniach osad na Pomorzu Zachodnim[5]. W 2009 w wyniku prac prowadzonych przez naukowców z Polskiej Akademii Nauk i studentów archeologii Uniwersytetu Szczecińskiego odkryto kamienne fundamenty jednej z najstarszych budowli chrześcijańskich na Pomorzu zbudowanej podczas pierwszej misji chrystianizacyjnej św. Ottona w 1124. Olbrzymie grodzisko, kontrolujące szlak handlowy przy ujściu Świny do morza i będące kasztelanią[7], zostało zniszczone w 1173 przez wojska króla duńskiego Waldemara I. Kościół przetrwał to wydarzenie i był wzmiankowany w XIV wieku[8].

Współczesność

edytuj

Po II wojnie światowej, w latach 1946–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego. Początkowo Lubin utworzył gromadę w gminie Dargobądz[9]. Wraz z reformą administracyjną znoszącą gminy (jesienią 1954), Lubin włączono do nowo utworzonej gromady Dargobądz[10]. 1 stycznia 1973 Lubin znalazł się w granicach miasta Świnoujście[11]. 15 marca 1984 wieś wyłączono ze Świnoujścia, po czym weszła ona w skład nowo utworzonej gminy Międzyzdroje[12].

We wsi znajduje się placówka opiekuńczo-wychowawcza[13]. Swoją siedzibą ma tu również ochotnicza straż pożarna[14].

Atrakcje

edytuj

We wsi znajduje się neogotycki, ceglany kościół parafialny z 1861[15], przy którym rośnie pomnik przyrody, lipa „Babki Proszalne” o obwodzie pnia 750 cm[16]. Nad klifem znajduje się punkt widokowy zlokalizowany na terenach średniowiecznego grodziska, które w przeszłości pełniło funkcję latarni morskiej dla statków żeglujących po Świnie i Zalewie Szczecińskim, tzw. „Grodzisko Lubin”.

  •  
    Mapa wyspy Wolin z zaznaczonym Lubinem
  •  
    Lubin oraz Pagórki Lubińsko-Wapnickie widziane z wyspy Karsibór
  •  
    Biurowce cementowni Lebbin w obecnym porcie rybackim
  •  
    Wiadukt transportowy skały kredowej z kopalni w Wapnicy do cementowni

Cementownia

edytuj

W XIX w. w Lubinie Johannes Quistorp założył wytwórnię cementu portlandzkieggo Lebbin. Cementownia znajdowała się w Lubinie nad brzegiem północnej zatoki Zalewu Szczecińskiego – jeziora Wicko Małe, a kopalnia kredy w sąsiedniej Wapnicy na południowym zboczu Piaskowej Góry. Lokalne złoża i wykorzystanie surowca dostarczaniego z Rugii pozwoliło na produkcję cementu o najwyższej jakości, używanego głównie w przemyśle zbrojeniowym[17]. Cement ten był wykorzystywany między innymi do budowy żelbetowych tankowców w stoczni koło Ognicy (dawna stocznia PPDiUR „Odra”) w ostatnich latach wojny. Dodatkowo eksportowano go do państw skandynawskich i wysyłano do Gdyni[17].

Quistorp, jako pierwszy z pruskich kapitalistów, na początku ery industrializacji zadbał o potrzeby socjalne swoich pracowników. Stworzył w Lubinie „robotniczy instytut edukacyjny” oraz założył stowarzyszenie nabywców (niem. Einkaufsverein), dwuklasową wiejską szkołę i sierociniec[18]. Zapewnił również 150 mieszkań firmowych, dom wdowi, bibliotekę i salę klubową.

W marcu 1945 produkcja w zakładzie została zakończona z powodu braku surowców[17]. Od lat 50. XX w. dawne wyrobisko mieści Jezioro Turkusowe powstałe wskutek podjęcia decyzji o zaniechaniu wydobycia skały z przyczyn ekonomicznych, wyłączenia pomp osuszających i stopniowego napełnienia się wodami podskórnymi.

Ludzie związani z Lubinem

edytuj

Zobacz też

edytuj

Gmina Międzyzdroje, powiat kamieński, Świnoujście, Wapnica, Wicko, Wolin (wyspa), Zalesie, Grodzisko w Lubinie.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 70251
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 672 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  5. ↑ a b Marian Rębkowski, Od grodu książęcego do rezydencji prepozyta kapituły. Lubin w XI–XVI wieku, „Archaeologia Historica Polona”, 24, 2017, s. 60, DOI: 10.12775/ahp.2016.004, ISSN 1425-3534 [dostęp 2021-05-05].
  6. ↑ Edyta Tomczyk, Piotr Ostrowski, Tomasz Wieczorek, Pomorze Zachodnie i Bornholm na weekend, Bielsko-Biała: Pascal, 2005, ISBN 83-7304-425-6, OCLC 750015496.
  7. ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 284, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  8. ↑ Sensacja archeologiczna na Pomorzu, już druga. [dostęp 2009-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-16)].
  9. ↑ Szczeciński Dziennik Wojewódzki. R.4, nr 13 (5 sierpnia 1948)
  10. ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 15, Poz. 67
  11. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 326
  12. ↑ Dz.U. z 1984 r. nr 14, poz. 63
  13. ↑ Placówka Opiekuńczo Wychowawcza w Lubinie. - BIP Starostwo Powiatowe w Kamieniu Pomorskim [online], bip.powiatkamienski.pl [dostęp 2016-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-26].
  14. ↑ Grodzisko w Lubinie [online], grodziskolubin.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  15. ↑ Kościoły | Lubin Kościół parafialny pw MB Jasnogórskiej | Kościół Szczecińsko-kamieński [online], kuria.pl [dostęp 2021-05-15].
  16. ↑ Jerzy M. Kosacki. Zbiór drzew pomnikowych i pomników przyrody z własnymi nazwami rosnących na terenie województwa zachodniopomorskiego. „Wędrowiec Zachodniopomorski”. 22/2007, s. 57, 2007. Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK w Szczecinie. ISSN 1642-8455. (pol.). 
  17. ↑ a b c Marian Antas: Wyzwolenie ziemi wolińskiej. W: Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Białeckiego: Z dziejów ziemi wolińskiej. Recenzenci: Bogdan Dopierała, Emil Jadzik, Józef Wątorski. Szczecin: Instytut Zachodniopomorski w Szczecinie, 1979, s. 184, seria: Monografie regionalne.
  18. ↑ Friedrich Bartels, An Gottes Segen ist alles gelegen. Lebbin - eine Topographie des Segens [online], grieppommer.de.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lubin_(powiat_kamieński)&oldid=76329158”