Lucjusz Eliusz Tuberon

rzymski polityk i pisarz

Lucjusz Eliusz Tuberon (łac. Lucius Aelius Tubero; I w. p.n.e.) – rzymski polityk i pisarz, autor pracy dotyczącej dziejów Rzymu, zaliczany do annalistów młodszych.

Był przyjacielem Marka Tuliusza Cycerona jeszcze z lat dzieciństwa, spowinowaconym z nim przez swoje małżeństwo[1]. Jako legat służył jego bratu Kwintusowi w 58 roku p.n.e.[2] (lub w latach 61–58[3]), gdy ten sprawował namiestnictwo prowincji Azja. Niedługo potem (lub wcześniej) piastował urząd pretora[1]. Wszechstronnie wykształcony, interesował się filozofią, o czym świadczy fakt, że sceptyk Ajnesidemos zadedykował mu jedną ze swoich prac. Lucjusz należał do zwolenników Pompejusza[4]. W trakcie wojny domowej, w 49 roku p.n.e. został wyznaczony na namiestnika prowincji Afryka. Udał się do niej, wraz ze swoim synem Kwintusem, lecz nie zdołał objąć urzędu – Kwintus Ligariusz, dowodzący na wybrzeżu (w imieniu samozwańczego namiestnika Publiusza Attiusza Warusa), nie pozwolił mu nawet na przybicie do brzegu. Po tym niepowodzeniu obaj Tuberonowie dołączyli do sił Pompejusza[5]. Walczyli po jego stronie pod Farsalos. Po klęsce zdali się jednak na łaskę Cezara[2].

Sporo informacji na ich temat zawiera mowa Cycerona, który występował jako obrońca Ligariusza w procesie wytoczonym przez Tuberonów[6]. Lucjusz stał się także postacią tytułową jednej z prac Warrona, Tubero de origine humana[7]

Lucjusz Eliusza Tuberona zalicza się do grupy annalistów młodszych[8]. Dzieło historyczne, jakie miał napisać, zostało wspomniane w jednym z listów Cycerona do brata[9]. Nie zachowało się, stąd trudno cokolwiek o nim powiedzieć[10]. Wysuwane były przypuszczenia, że przedstawiło dzieje Rzymu od czasów najdawniejszych po współczesne autorowi, który miał najszerzej opisać właśnie lata sobie najbliższe[3]. Wedle innej koncepcji, wszystkie informacje dotyczące pracy historycznej jego syna należy wiązać właśnie z pracą Lucjusza[10].

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Zofia Augustyn: Tubero, Lucius Aelius. W: Słownik pisarzy antycznych. red. Anna Świderkówna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1982, s. 465. ISBN 83-214-0141-4.
  • Ernst Badian: Aelius (RE 150) Tubero, Lucius. W: The Oxford Classical Dictionary. red. Simon Hornblower, Antony Spawforth, Esther Eidinow. Wyd. 4. Oxford: Oxford University Press, 2012, s. 19. ISBN 978-0-19-954556-8. [dostęp 2021-01-06].
  • Mieczysław Brożek: Historia literatury rzymskiej w starożytności. Zarys. Wyd. II, popr. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
  • Kazimierz Kumaniecki: Literatura rzymska. Okres cyceroński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
  • Kazimierz Kumaniecki. Proces Ligariusza. „Przegląd Historyczny”. 57/3, s. 327–345, 1966. [dostęp 2021-01-03]. 
  • Ignacy Lewandowski: Historiografia rzymska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. ISBN 978-83-7177-406-5. OCLC 749888223.