Lucjusz Kaniniusz Gallus

Lucjusz Kaniniusz Gallus (Lucius Caninius Gallus), polityk rzymski ostatnich dekad republiki. Jego imię (praenomen) Lucjusz znamy tylko z Kasjusza Dona[1], który wymieniając konsulów z roku 37 p.n.e. Marka Wipsaniusza Agrypę i Lucjusza Caniniusza Gallusa, nazywa tego ostatniego synem Lucjusza. Gajusz Antoniusz Hybryda namiestnik prowincji Macedonia poniósł kilka porażek z rąk Dardanów i Bastarnów[2] i dopuścił się tak wielkich zdzierstw, że po powrocie do Rzymu został oskarżony o nadużycia. Jako oskarżyciel wystąpił Kaniniusz i pomimo obrony prowadzonej przez Cycerona Gajusz Antoniusz został skazany i poszedł na wygnanie do Kefalenii[3]. Pomimo tego Kaniniusz pojął za żonę córkę Antoniusza, Antonię[4]. W grudniu 59 p.n.e. senat rzymski, na wniosek trybuna ludowego Publiusza Klodiusza, uchwalił zajęcie Cypru i konfiskatę wszystkich znajdujących się na wyspie posiadłości młodszego Ptolemeusza. Wykonawcą woli Rzymu był Katon Młodszy a w jego sztabie znalazł się Kaniniusz. Katon wysłał go do Ptolemeusza z misją przekonania tego ostatniego do ustąpienia bez walki[5]. Po nieudanych zabiegach w Rzymie, Ptolemeusz popełnił samobójstwo na Cyprze, pozostawjając znaczne bogactwa. Katon nie mając pełnego zaufania do Kaniniusza, oddelegował na Cypr Marka Juniusza Brutusa dla nadzoru nad spieniężeniem skarbu po Ptolemeuszu[6][7]. Kaniniusz okazał się jednak czysty i zyskał zaufanie Katona wiernością i doświadczeniem[8]. W 56 p.n.e. sprawował urząd trybuna ludowego. Rozpatrywano wówczas prośbę króla Egiptu Ptolemeusza Auletesa, który musiał opuścić Aleksandrię i udać się na wygnanie, o pomoc w przywróceniu królestwa. O wysłanie z pomocą Ptolemeuszowi zabiegał Publiusz Kornelisz Lentulus Spinter, konsul 57 p.n.e., namiestnik w randze prokonsula prowincji Cylicja. Wspierał go Cyceron a Kaniniusz reprezentował interesy Pompejusza[9]. Lentulusowi nie udał się ten zamiar, raz przez przepowiednię Sybilińską, zabraniająca użycia wojska, dwa przez manewry polityczne[10] zwolenników Pompejusza. W sporze[11] z ówczesnym konsulem Gnejuszem Korneliuszem Lentulusem Marcelinusem, który był przeciwny powierzeniu tej sprawy Pompejuszowi, to właśnie trybun Kaniniusz zgłosił wniosek, żeby Pompejusz bez wojska i tylko z dwoma liktorami pogodził Aleksandryjczyków z królem. Wniosek ostatecznie nie został zrealizowany[12][13]. W 56 p.n.e. był postawiony przed sądem przez Marka Koloniusza[4] pod nieznanymi nam zarzutami i został skazany pomimo obrony przez Cycerona[14]. W 51 p.n.e. Cyceron w drodze do Cylicji, której został namiestnikiem, spotkał w Atenach Kaniniusza. W liście do Marka Celiusza nazywa Kaniniusza swoim przyjacielem i pisze, że ten przez 10 dni dotrzymywał mu towarzystwa[15]. W czasie dyktatury Cezara Kaniniusz wrócił do Rzymu. Utrzymywał przyjacielskie stosunki z Cyceronem i Warronem[16][17], którzy powierzali mu listy do siebie[18]. Kaninusz zmarł w listopadzie 44 p.n.e.[19].

Drzewo genealogiczne

edytuj
     

Gajusz Kaniniusz Gallus

   
   

Lucjusz Kaniniusz Gallus
tryb.pleb. 56 p.n.e.


1.NN
• 2.Antonia

   
   

1
Lucjusz Kaniniusz Gallus
konsul 37 p.n.e.

   
   

Lucjusz Kaniniusz Gallus
kons. zast. 2 p.n.e.

Przypisy

edytuj
  1. Księga XLVIII 55. W: Kasjusz Dion Kokcejanus: Historia.
  2. Księga LI 26. W: Kasjusz Dion Kokcejanus: Historia.
  3. Księga Trzydziesta Ósma. W: Kasjusz Dion Kokcejanus: Historia rzymska. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  4. a b VALERI MAXIMI FACTORVM ET DICTORVM MEMORABILIVM LIBER IV; 2,6Waleriusz Maksymus: FACTORVM ET DICTORVM MEMORABILIVM. [dostęp 2011-05-09]. (łac.).)
  5. Katon Młodszy, 35. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. edycja komputerowa www.histurion.pl. (Plutarch błędnie używa imienia Kanidiusz)
  6. Plutarch z Cheronei: The Parallel Lives: The Life of Brutus. [dostęp 2011-045-08]. (ang.).)
  7. Katon Młodszy, 36. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  8. Katon Młodszy, 37. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  9. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD FAMILIARES LIBER PRIMVS;7( Xięga Czwarta, XXVII. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Pierwszy. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 254-259.)
  10. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD FAMILIARES LIBER PRIMVS;4( Xięga Czwarta, IX. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Pierwszy. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 227.)
  11. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD FAMILIARES LIBER PRIMVS;2( Xięga Czwarta, VII. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Pierwszy. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 225.)
  12. Pompejusz, 49. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. edycja komputerowa www.histurion.pl. (Plutarch błędnie używa imienia Kanidiusz)
  13. Księga XXXIX;16. W: Kasjusz Dion Kokcejanus: Historia. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  14. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD FAMILIARES LIBER SEPTIMVS;1( Xięga Czwarta, XL. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Pierwszy. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 276-277.)
  15. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD FAMILIARES LIBER SECVNDVS;8( Xięga Piąta, XVII. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Pierwszy. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 413-414.)
  16. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD FAMILIARES LIBER NONVS;2( Xięga Siódma, XLVI. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Drugi. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 125-126.)
  17. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD FAMILIARES LIBER NONVS;6( Xięga Siódma, XLII. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Drugi. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 132.)
  18. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD FAMILIARES LIBER NONVS;3( Xięga Siódma, XLV. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Drugi. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 124.)
  19. M. TVLLI CICERONIS EPISTVLARVM AD ATTICVM LIBER SEXTVS DECIMVS;14( Xięga Ósma, XCVII. W: Marek Tulliusz Cycero: Listów Marka Tulliusza Cycerona Xiąg Ośmioro Tom Drugi. Poznań: Nakładem Biblioteki Kórnickiej, 1873, s. 548-549.)