Ludowa Republika Konga
Ludowa Republika Konga (fr. République populaire du Congo) – marksistowsko-leninowskie państwo socjalistyczne, które zostało założone w 1969[2][3] w Republice Konga. Kierowane było przez Kongijską Partię Pracy (francuski: Parti congolais du travail, PCT), istniało do 1991, kiedy to, po rozwiązaniu Związku Radzieckiego, przywrócono wcześniejszą nazwę kraju.
| 1969–1992 | |||||
| |||||
| Dewiza: „Travail, Démocratie, Paix” (Praca, Demokracja, Pokój) | |||||
| Hymn: Les Trois Glorieuses (Trzy dni Chwały) | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Premier | |||||
| Powierzchnia |
342 000 km²[1] | ||||
| Populacja (1988) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
6 os./km² | ||||
| Kod ISO 3166 |
CG | ||||
| Waluta |
CFA frank | ||||
| Telefoniczny nr kierunkowy |
242 | ||||
| Narody i grupy etniczne |
Kongo, Sangha, M’Bochi, Teke | ||||
| Język urzędowy | |||||
Położenie na mapie.svg)
| |||||
Demografia
edytujW 1988 roku republika liczyła 2 344 685[2] mieszkańców, w tym 15 różnych grup etnicznych[2]. Większość mieszkańców pochodziła z takich plemion jak: Kongo, Sangha, M’Bochi lub Teke. Francuski był językiem urzędowym, innymi rozpoznawanymi językami były kikongo i lingala. Większość ludności zamieszkiwała obszary miejskie, takie jak Brazzaville. Umiejętność czytania i pisania wynosiła 80%. Istniała także wysoka śmiertelność niemowląt[2].
Historia
edytujTło wydarzeń
edytujAlphonse Massamba-Débat, został prezydentem Republiki Konga w 1963, kiedy to, po wielu strajkach, lud obalił jego poprzednika - Fulbert Youlou[4]. Był pierwszym afrykańskim przywódcą, który otwarcie prowadził politykę niekapitalistyczną. W 1964 ogłosił system jednopartyjny[3] wokół własnej grupy politycznej, Ruchu Rewolucji Narodowej (Mouforcement National de la Révolution)[3][5]. W 1965 roku znacjonalizowano szkoły, które wcześniej, w większości, należały do misji chrześcijańskich prowadzonych w Kongu[5]. Rząd zaczął utrzymywać pozytywne stosunki ze Związkiem Radzieckim i Chinami[4], a także opowiadał się za bardziej radykalnymi państwami afrykańskimi na forach światowych[4].
Powstanie państwa
edytuj
Niepowodzenia polityczne Massamba-Débat doprowadziły do przewrotu wojskowego, wskutek którego, w 1968 roku, zastąpiono ówczesnego prezydenta nową osobą - Marienem Ngouabi[4]. Dnia 31 grudnia 1969 roku oficjalnie zmieniono nazwę państwa na Ludową Republikę Konga[4], a Ruch Rewolucji Narodowej zastąpiony został Kongijską Partią Pracy[4](Parti Congolais du Travail; PCT).
Rozwój państwa
edytujW marcu 1977[3] Ngouabi został zamordowany[4]. Jego następcą został konserwatywny polityk płk. Joachim Yhombi-Opango, pełnił urząd prezydenta przed dwa lata, po czym, w 1979, został zmuszony do rezygnacji z urzędu[3][5].
W 1979 na następcę Yhombi-Opango wybrany został Denis Sassou-Nguesso[3][4].
Sassou-Nguesso reprezentował bardziej militarny odłam PCT, natychmiast wprowadził nową konstytucję, mającą stanowić pierwszy krok w kierunku budowania społeczeństwa marksistowsko-leninowskiego[4]. Poprawił stosunki z Francją i innymi krajami zachodnimi[4].
W 1981 roku rząd podpisał traktat o przyjaźni i współpracy ze Związkiem Radzieckim[3].
Reżim prowadzony przez rząd stał się bardziej umiarkowany[4]. W 1985 roku zadłużenie kraju przekroczyło 1,5 mld USD[4], a spłata długów pochłaniała 45 procent dochodów państwa[4].
Schyłek Ludowej Republiki Konga
edytujW 1990 roku Sassou zadeklarował, że będzie się starał dążyć do państwa wielopartyjnego[6]. PCT odrzuciła idee marksistowskie ze swojego programu[3].
W 1991 roku opracowano nową konstytucję, która została przyjęta w referendum przeprowadzonym w marcu 1992 roku[4]. W konstytucji przywrócono poprzednią nazwę państwa – Republika Konga – oraz przywrócono system wielopartyjny[3].
Głowy państwa
edytuj- 1970–1977 Marien Ngouabi
- 1977–1979 Joachim Yhombi-Opango
- 1979–1992 Denis Sassou-Nguesso
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Mały oksfordzki słownik historii świata w XX wieku. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 312. ISBN 83-7129-191-4.
- ↑ a b c d Samuel Decalo, Coups & Army Rule in Africa: Motivations & Constraints, 25 lipca 1990, s. 276 - 278, ISBN 978-0300040432.
- ↑ a b c d e f g h i Republic of Congo profile, „BBC News”, 8 stycznia 2018 [dostęp 2020-05-09] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Republic of the Congo, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-05-11] (ang.).
- ↑ a b c John F Clark, Political Reform In Francophone Africa, s. 63-65, ISBN 978-0813327860.
- ↑ Kevin Shillington, Encyclopedia of African History, Taylor & Francis, 2005, s. 515–518, ISBN 978-1-57958-245-6.