Ludwik Norwid

polski poeta

Ludwik Norwid, właściwie Ludwik Jan Ksawery Norwid herbu Topór (ur. 21 listopada 1818 w Strachówce k. Radzymina, zm. 23 grudnia 1881 w Warszawie) – agronom, poeta, krytyk literacki[1], brat Cypriana Kamila Norwida.

Ludwik Norwid
Ilustracja
Ludwik Norwid (zdjęcie wykonano w okresie 1861–1865 przez Bousseton & Appert)
Data i miejsce urodzenia

21 listopada 1818
Strachówka

Data i miejsce śmierci

23 grudnia 1881
Warszawa

Zawód, zajęcie

agronom, poeta, krytyk literacki

Życiorys edytuj

Dzieciństwo edytuj

Przyszedł na świat jako syn Jana Norwida h. Topór (1784–1835) i Ludwiki ze Zdzieborskich (1798–1825), trzeciej żony ojca. Miał troje rodzeństwa – Cypriana Kamila, Ksawerego oraz Paulinę. Po śmierci matki wychowaniem dzieci zajęła się ich prababka, miecznikowa Hilaria Sobieska (1761–1830). W 1830 r. rodzina Norwida przeprowadziła się do Warszawy, gdzie Ludwik wraz z bratem Cyprianem uczęszczał do Gimnazjum Praktyczno-Pedagogicznego przy ul. Leszno. Po śmierci Jana Norwida osierocone rodzeństwo trafiło pod opiekę Ksawerego Dybowskiego (1770–1841), ojczyma Ludwiki. Dzieci nie odziedziczyły po rodzicach żadnego majątku.

Dorosłość edytuj

Ludwik Norwid był absolwentem Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego. Rozwijał się intelektualnie głównie na własną rękę, był samoukiem. W 1839 r. zadebiutował w kręgach warszawskiej cyganerii, w których obracał się także jego brat, Cyprian Kamil. Był wyznawcą towianizmu, z którym prawdopodobnie zetknął się jeszcze w Warszawie. Znajdował się pod nadzorem carskiej policji ze względu na swoje podejrzane koligacje polityczne (m.in. z Augustem Wilkońskim). W 1847 r. otrzymał paszport i wyjechał za granicę w towarzystwie Piotra Zielińskiego[2]. W Paryżu dołączył do koła Juliusza Słowackiego, którego idee były mu bliskie[3]. W 1848 odwiedził w Rzymie brata. W 1858 ożenił się bogato, ale prędko roztrwonił posag. Żonę opuścił w 1866 r., po czym powrócił w 1869 r. do Warszawy, gdzie początkowo żył na łasce krewnych, a od 1876 r. w przytułku. Kilka z powstałych w tym okresie wierszy wydrukował „Kurier Warszawski”. W skąpym dorobku artystycznym Ludwika Norwida dominowała liryka refleksyjna, utrzymana w tonacji melancholii i pesymizmu.

Relacje z bratem edytuj

Bracia byli ze sobą niemalże nierozłączni na początku lat 40. XIX wieku, do tego stopnia, że utwory Ludwika mylnie przypisywano Cyprianowi, a Cypriana Ludwikowi. Obracali się w podobnych kręgach warszawskiej cyganerii. Po wyjeździe Cypriana za granicę w 1842, bracia utrzymywali korespondencję, a Ludwik sprawował funkcję pełnomocnika Cypriana. W 1848 r. Ludwik odwiedził Cypriana w Rzymie[2].

Przypisy edytuj

  1. Władysław Niemirycz, Wacław Olszak, Polski Słownik Biograficzny T. 23, 1978.
  2. a b Zofia Dambek, Ludwik i Cyprian Norwidowie w latach 1847–1848 (w świetle nieznanych źródeł).
  3. Norwid Ludwik, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2018-05-16].

Bibliografia edytuj

  • Juliusz Wiktor Gumulicki, Zabłąkany pielgrzym, „Przegląd Współczesny”, 1935, numery 163–164
  • Władysław Niemirycz i Wacław Olszak, Polski słownik biograficzny, T. 23, 1978, Wrocław, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk