Wikipedia

Ludwik Schweizer

polski oficer kawalerii

Ludwik Tadeusz Schweizer[a] (ur. 14 stycznia 1894 w Bursztynie, zm. 28 lutego 1960 w Londynie) – pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Ludwik Tadeusz Schweizer
Ilustracja
pułkownik dyplomowany kawalerii pułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia

14 stycznia 1894
Bursztyn

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1960
Londyn

Przebieg służby
Siły zbrojne

c. i k. Armia
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

4 Pułk Ułanów
26 Pułk Ułanów

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Krzyż Wojskowy Karola

Życiorys edytuj

Urodził się 14 stycznia 1894 w Bursztynie, w ówczesnym powiecie rohatyńskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Karola i Marii z Gruszeckich[2][5][6]. Mógł być przyrodnim bratem Jana Kantego (1890–1945), porucznika piechoty rezerwy Wojska Polskiego, odznaczonego Krzyżem Walecznych i Medalem Niepodległości[7][8][9] i Heleny (1901–1981), zamężnej z Henrykiem Sędziwym (1903–1999), dyrektorem Państwowego Liceum i Gimnazjum w Zakopanem (1937–1939, 1945–1948) oraz I Liceum Ogólnokształcącego im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie (1948–1971).

W czerwcu 1912 ukończył naukę w klasie VIII z wynikiem dobrym i zdał egzamin dojrzałości w c. k. Gimnazjum Lwowskim im. Franciszka Józefa[10]. Jego kolegą szkolnym był m.in. Adam Brzechwa-Ajdukiewicz[10].

W latach 1912–1914 był słuchaczem Terezjańskiej Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt[11]. W 1914 został mianowany porucznikiem i wcielony do c. i k. 13 pułku ułanów[11]. Do 1916 dowodził plutonem i szwadronem[11][12]. Na stopień nadporucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 lutego 1916[13]. W 1917 został przydzielony do Polskiej Siły Zbrojnej w charakterze instruktora[11].

W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. 27 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w 1 pułku szwoleżerów[14]. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 3 pułku szwoleżerów. Wyróżnił się w czasie zagonu na Korosteń[15][11].

Po zakończeniu wojny pozostał w służbie zawodowej, w 3 pułku szwoleżerów w Suwałkach[16]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 174. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[17]. W 1923 pełnił obowiązki dowódcy II dywizjonu pułku[18]. 31 marca 1924 prezydent RP nadał mu stopień majora ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 23. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[19]. Z dniem 1 listopada 1924 został odkomenderowany z macierzystego pułku do Wyższej Szkoły Wojennej (franc. École Supérieure de Guerre) w Paryżu na przeciąg dwóch lat[20][21]. Z dniem 1 stycznia 1927 został przydzielony do dyspozycji szefa Sztabu Generalnego z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Oddziału III Sztabu Generalnego na okres trzech miesięcy[22]. W kwietniu tego roku został przydzielony do Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia w Rembertowie na stanowisko wykładowcy[23][24]. 26 stycznia 1928 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 19. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[25]. W lipcu 1929 został przeniesiony do 5 pułku ułanów w Ostrołęce na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[26][27][28]. 27 stycznia 1932 objął dowództwo 4 pułku ułanów w Wilnie[29][30]. 14 lutego 1936 zastąpił pułkownika Tadeusza Machalskiego na stanowisku dowódcy 26 pułku ułanów w Baranowiczach[31]. Na stopień pułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 i 2. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[32][33].

Jako dowódca 26 pułku ułanów w składzie Nowogródzkiej Brygady Kawalerii uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939. Przeszedł szlak bojowy od Lidzbarka, przez Płock, Nowy Dwór Mazowiecki, Garwolin, w walkach odwrotowych na Lubelszczyźnie wycofując się w kierunku Sambora. Po kapitulacji pułku przed Armią Czerwoną w rejonie wsi Władypol i rozwiązaniu przez generała Andersa Nowogródzkiej Brygady Kawalerii przeszedł z kilkoma żołnierzami granicę węgierską i został internowany}[34].

Uciekł z obozu dla internowanych i przedostał się do Francji a później Wielkiej Brytanii. Służył w Polskich Siłach Zbrojnych, w jednostkach stacjonujących w Szkocji[34]. Skonfliktowany z generałem Andersem, w 1943 opublikował własnym nakładem książkę wspomnieniową Wojna bez legendy, w której zawarł krytyczną ocenę działań swego przełożonego we wrześniu 1939[35]. Po wojnie pozostał na emigracji, mieszkał w Londynie. Tuż przed śmiercią po raz kolejny wystąpił przeciwko Władysławowi Andersowi, zeznając jako świadek w procesie o zniesławienie, który ten wytoczył Adamowi Gaś i Michałowi Kwiatkowskiemu, redaktorowi emigracyjnego pisma „Narodowiec”[36].

Ordery i odznaczenia edytuj

5 listopada 1935 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[43].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ 11 listopada 1937 na podstawie przedstawionej metryki urodzenia ogłoszono sprostowanie nazwiska płk. Ludwika Szwejcera z „Szwejcer” na „Schweizer”[1][2]. W ewidencji cesarskiej i królewskiej Armii figurował jako „Ludwig Schweitzer”[3]. Taką pisownię nazwiska podali Ryszard Rybka i Kamil Stepan[4].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1937, s. 57.
  2. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
  3. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 918, 1025.
  4. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 127, 708.
  5. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-18]..
  6. ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-19]..
  7. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-20]..
  8. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-20]..
  9. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-20]..
  10. ↑ a b Sprawozdanie 1912 ↓, s. 100, 101.
  11. ↑ a b c d e 100 BOHATERÓW NA 100-LECIE BITWY WARSZAWSKIEJ : Ludwik Schweizer. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2022-08-19].
  12. ↑ a b c d Ranglisten 1918 ↓, s. 1025.
  13. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 918.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920, s. 793.
  15. ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 27, 28.
  16. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 241, 910.
  17. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 162.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 599, 679.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 170.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 31 października 1924, s. 650.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 541, 600.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 22 stycznia 1927, s. 12.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927, s. 130.
  24. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 328, 339.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928, s. 20.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 192.
  27. ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 18, 71.
  28. ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 17.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 236.
  30. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 141, 631.
  31. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 708.
  32. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 418.
  33. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 127.
  34. ↑ a b Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. Tom 7.
  35. ↑ Juliusz S. Tym: Generał Władysław Anders jako dowódca w kampanii 1939 roku. „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej”. Nr 29 (2007). ISSN 1899-7937.
  36. ↑ Ewa Berberyusz: Władysław Anders. Życie po Monte Cassino. Warszawa: 2012. ISBN 978-83-268-1138-8.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 8.
  38. ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 420.
  39. ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 30.
  40. ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.
  41. ↑ M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1936, s. 1.
  43. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-19]..

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ludwik_Schweizer&oldid=69856780”