Ludwik Wołowski
Ludwik Franciszek Michał Reymond Wołowski (fr. Louis François Michel Raymond Wolowski; ur. 31 sierpnia 1810 w Warszawie, zm. 15 sierpnia 1876 w Gisors) – francuski ekonomista i adwokat pochodzenia polskiego. Również publicysta i działacz społeczny.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 sierpnia 1810 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
15 sierpnia 1876 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Rodzice |
Franciszek Wołowski |
| Dzieci |
Ludwika Passy |
Życiorys edytuj
Rodzina Wołowskich wywodzi się od Eliszy Szora, potomka Naftalego Szora, który był rabinem Lublina. 1759/60 Elisza Szor, członek sekty żydowsko-chrześcijańskiej, przeszedł we Lwowie wraz z dziećmi na katolicyzm. Przyjęli oni wtedy nazwisko Wołowski, wywodzące się od polskiego tłumaczenia ich hebrajskiego nazwiska „Szor”, czyli wół. Wołowski był synem Franciszka Wołowskiego, prawnuka Eliszy Szora, cenionego prawnika i deputowanego na Sejm, zwolennika powstania listopadowego. Ludwik Wołowski uczył się początkowo w Warszawie, a od 1823 przez 4 lata w Paryżu w słynnym liceum Henryka IV.
Był członkiem sprzysiężenia Piotra Wysockiego[1]. W 1831 jako pierwszy sekretarz poselstwa polskiego rządu powstańczego wrócił do Paryża, po upadku powstania pozostając na emigracji, gdyż za udział w powstaniu władze rosyjskie skazały go zaocznie na śmierć[2]. W 1832 został członkiem założycielem Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu[3]. W 1834 uzyskał obywatelstwo francuskie. Od 1839 do 1871 wykładał w Conservatoire National des Arts et Métiers; w 1843 objął tam katedrę prawa przemysłowego, a później również ekonomii politycznej. W 1848 został wybrany do Zgromadzenia Narodowego. 28 lutego 1852 roku był jednym z współzałożycieli w Paryżu, włącznie z Ksawerym Branickim, banku Crédit Foncier de France, pierwszy w Europie bank kredytów hipotecznych, wzorując go na Towarzystwie Kredytowym Ziemskim, powołanym przez Franciszka Ksawerego Druckiego Lubeckiego w Królestwie Polskim[2]. W 1876 na krótko przed śmiercią został wybrany dożywotnim senatorem.
Miał córkę Ludwikę, po mężu Passy[4]. Był stryjem Andrzeja Władysława Wołowskiego, którego wspierał po jego przyjedzie do Francji wskutek upadku powstania styczniowego[5].
Poglądy ekonomiczne edytuj
Wołowski był zwolennikiem liberalizmu gospodarczego i bimetalizmu w polityce pieniężnej. W pracy „Zagadnienie banków” postulował utworzenie jednego centralnego banku emisyjnego. Interwencjonizm państwa ograniczał do emisji banknotów, która miała być oparta na funduszu kruszcowym złota i srebra.
Dzieła edytuj
- De l'organisation du crédit foncier, 1848
- Études d’économie politique et de statistique, 1848[6]
- Introduction de l’économie politique en Italie, 1858
- La Question des banques (Zagadnienie banków), 1864[7]
- Les Finances de la Russie, 1864[8]
- Notions générales d’économie politique, 1866[9]
- La Banque d’Angleterre et la banque d’Écosse, 1867[10]
- La Liberté commerciale et le résultat du traité de commerce de 1860, 1869
- Le Travail des enfants dans les manufactures, 1868
- Le Change et la circulation, 1869
- La Question monétaire, 2. wydanie, 1869[11]
Przypisy edytuj
- ↑ Wacław Tokarz, Sprzysiężenie Wysockiego i Noc Listopadowa, Warszawa 1980, s. 120.
- ↑ a b Adam Czartoryski, „Magnat rewolucjonista” Kurier Warszawski, no.57, 26 lutego 1933
- ↑ Lubomir Gadon: Z życia Polaków we Francyi: rzut oka na 50-letnie koleje Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu, 1832-1882. Paryż: Biblioteka Polska, 1883, s. 10. OCLC 830270227.
- ↑ Kronika. Zmarli. „Gazeta Lwowska”. Nr 70, s. 5, 27 marca 1895.
- ↑ Iskierki. Ś. p. Andrzej Władysław Wołowski. „Naród”. Nr 115, s. 2, 19 maja 1912.
- ↑ Études d’économie politique et de statistique [online], polona.pl [dostęp 2020-05-31].
- ↑ La question des banques [online], polona.pl [dostęp 2020-05-31].
- ↑ Les finances de la Russie [online], polona.pl [dostęp 2020-05-31].
- ↑ Notions générales d'économie politique [online], polona.pl [dostęp 2020-05-31].
- ↑ La Banque d'Angleterre et les Banques d'Écosse [online], polona.pl [dostęp 2020-05-31].
- ↑ La question monétaire [online], polona.pl [dostęp 2020-05-31].
Bibliografia edytuj
- Wacław Stankiewicz: Historia myśli ekonomicznej, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1983.
- Encyklopedia PWN, Tom 3, Warszawa 1991.
- Mateusz Meises: Z rodu żydowskiego. Zasłużone rodziny polskie krwi niegdyś żydowskiej, Warszawa 1991.
Linki zewnętrzne edytuj
- dokonane przez Wołowskiego francuskie tłumaczenie dzieła Mikołaja Kopernika pt. „Monetae cudendae ratio”
- Polski bankier i francuska rewolucja bankowa. biznes.newsweek.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- Publikacje Ludwika Wołowskiego dostępne w serwisie Polona