Trukwa
Trukwa, gąbczak (Luffa Mill.) – rodzaj jednorocznych pnączy z rodziny dyniowatych. Obejmuje 9 gatunków występujących na wszystkich kontynentach w strefie tropikalnej i subtropikalnej[3].
 Trukwa egipska | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
trukwa |
| Nazwa systematyczna | |
| Luffa P. Miller Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754 | |
Morfologia edytuj
Pnącza z wąsami czepnymi. Kwiaty żółte, owoce cylindryczne do 30 cm długości. Owocnia na zewnątrz skórzasta, wewnątrz zawiera tkankę silnie włóknistą.
Systematyka edytuj
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (2001...)
Rodzaj z rodziny dyniowatych z rzędu dyniowców, należących do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[2]. W obrębie rodziny: podrodzina Cucurbitoideae, plemię Benincaseae[4].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Takht.), nadrząd Cucurbitanae Reveal, rząd dyniowce (Cucurbitales Dumort.), podrząd Cucurbitineae Engl., rodzina dyniowate (Cucurbitaceae Juss.), rodzaj trukwa (Luffa L.)[5].
- Wykaz gatunków[3]
- Luffa acutangula (L.) Roxb. – trukwa ostrokątna
- Luffa aegyptiaca Mill. – trukwa egipska
- Luffa astorii Svenson
- Luffa echinata Roxb.
- Luffa graveolens Roxb.
- Luffa operculata (L.) Cogn. – trukwa pokrywkowata
- Luffa quinquefolia Seem.
- Luffa saccata F.Muell. ex I.Telford
- Luffa sepium (G.Mey.) C.Jeffrey
Zastosowanie edytuj
Owoce co najmniej dwóch gatunków (trukwy egipskiej Luffa aegyptiaca oraz ostrokątnej L. acutangula), są uprawiane, zbierane przed dojrzeniem i spożywane jako warzywa, popularne w Azji i Afryce. Owoce po wysuszeniu zwane są „gąbkami roślinnymi”, mają różny stopień szorstkości i używane są do szorowania naczyń, czyszczenia ubrań i mycia ciała.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-03] (ang.).
- ↑ a b Luffa Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-21].
- ↑ Luffa. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-03]. (ang.).
- ↑ Crescent Bloom: Luffa. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-01-03]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Stanisław Lisowski: Świat roślinny tropików. Poznań: Wydawnictwo Sorus, 1996. ISBN 83-85599-78-9.