Luiza Pruska

Luiza Pruska, Luiza z Meklemburgii-Strelitz, właściwie: Luiza Augusta Wilhelmina Amalia z Meklemburgii-Strelitz (Luise Auguste Wilhelmine Amalie von Mecklenburg-Strelitz) (ur. 10 marca 1776 w Hanowerze, zm. 19 lipca 1810 na zamku Hohenzieritz) – księżniczka Meklemburgii-Strelitz, królowa pruska jako żona króla Fryderyka Wilhelma III.

Luiza Pruska

Portret królowej Luizy, autorstwa Józefa Grassiego
Królowa Prus
Okres	od 1797 do 1810
Jako żona	Fryderyk Wilhelm III Pruski
Poprzedniczka	Fryderyka Luiza z Hesji-Darmstadt
Następczyni	Elżbieta Ludwika Wittelsbach
Dane biograficzne
Dynastia	meklemburska
Data i miejsce urodzenia	10 marca 1776 Hanower
Data i miejsce śmierci	19 lipca 1810 Hohenzieritz
Miejsce spoczynku	mauzoleum w Charlottenburgu
Ojciec	Karol II Meklemburski
Matka	Fryderyka Karolina z Hesji-Darmstadt
Mąż	Fryderyk Wilhelm III Pruski
Dzieci	Fryderyk Wilhelm IV Pruski Wilhelm I Hohenzollern Aleksandra Fiodorowna Fryderyka Karol Pruski Aleksandra Pruska Ferdynand Ludwika Pruska Albrecht Hohenzollern

Życiorys

Była córką Karola II, księcia Meklemburgii-Strelitz i Fryderyki Karoliny heskiej. Młode lata spędziła w Darmstadt. W wieku 16 lat, 24 grudnia 1793 roku, poślubiła w Berlinie Fryderyka Wilhelma, pruskiego następcę tronu, od 1797 roku króla Prus. Z tego związku urodziło się dziewięcioro dzieci, między innymi dwóch kolejnych królów pruskich.

Luiza była wykształcona, miała wpływ na męża. Była inicjatorką tajnego przymierza rosyjsko-pruskiego przeciwko Napoleonowi, zawartego w 1805 w Poczdamie nad trumną Fryderyka Wielkiego.

Portret królowej Luizy, autorstwa Élisabeth Vigée-Lebrun

Po dymisji Karla Augusta von Hardenberga stanęła na czele stronnictwa antyfrancuskiego i doprowadziła jesienią 1806 do wojny z Francją. W 1806 uciekła z mężem z Berlina, przez Schwedt nad Odrą, Szczecin, Grudziądz, Ostródę do Szczytna, skąd królewska para udała się 10 grudnia 1806, do Królewca. W styczniu 1807, w Kłajpedzie Luiza spotkała się z Aleksandrem I. W czasie rozmów pokojowych w Tylży (6–7 sierpnia 1807) daremnie ukorzyła się przed cesarzem Napoleonem, błagając go o złagodzenie warunków stawianych przez Napoleona pokonanym Prusom w tylżyckim traktacie pokojowym. Nie udało jej się zachować dla Prus strategicznie ważnej twierdzy w Magdeburgu.

Od stycznia 1807 do stycznia 1808 roku przebywała w Kłajpedzie, a następnie do grudnia 1809 roku w Królewcu, z wyjątkiem wycieczki do Sankt Petersburga na przełomie lat 1808 i 1809. W grudniu 1809 roku wróciła do Berlina, gdzie wspierała tajne przygotowania Schilla i Scharnhorsta do nowej wojny z Francją.

Zmarła 19 lipca 1810 na zamku Hohenzieritz. Została pochowana 23 grudnia tego roku w klasycystycznym mauzoleum projektu Heinricha Gentza i Karla Friedricha Schinkla w parku pałacowym w Charlottenburgu. Wykazane przez nią patriotyzm i odwaga w podejmowaniu decyzji podczas wojen napoleońskich, zjednały jej ogromną popularność i sławę. Królowa Luiza na początku XIX wieku zapoczątkowała modę na żeliwną biżuterię, która w latach dwudziestych XIX wieku opanowała całą Europę.

W Prusach królowa Luiza była wzorem dobroczynności. W 1814 Fryderyk Wilhelm III ustanowił Order Luizy przyznawany kobietom za opiekę nad chorymi i ułomnymi. Była ona jednocześnie symbolem matki. Ten rodzaj kultu osiągnął punkt kulminacyjny w tzw. pruskiej madonnie (niem. Preußische Madonna). Legenda Luizy jako „matki królów” wiązała się bardzo mocno z Hohenzollernami.

Potomstwo

1. Fryderyk Wilhelm IV (15 października 1795 – 2 lutego 1861) – król pruski od 1840,
2. Wilhelm I (22 marca 1797 – 9 marca 1888) – regent w 1858, król Prus od 1861, cesarz niemiecki od 1871,
3. Charlotta (13 lipca 1798 – 1 listopada 1860) – księżniczka pruska, od 1817 caryca Rosji jako żona Mikołaja I (znana jako Aleksandra Fiodorowna),
4. Fryderyka (13 lipca 1799 – 30 marca 1800) – księżniczka pruska,
5. Fryderyk Karol (29 czerwca 1801 – 21 stycznia 1883) – książę pruski,
6. Aleksandra (23 lutego 1803 – 21 kwietnia 1892) – księżniczka pruska,
7. Ferdynand (13 grudnia 1804 – 1 kwietnia 1806) – książę pruski,
8. Ludwika (1 lutego 1808 – 6 grudnia 1870) – księżniczka pruska,
9. Albrecht (4 października 1809 – 14 października 1872) – książę pruski.

Rodzeństwo

• siostra – Charlotta Georgina (17 listopada 1769 – 14 maja 1818) – księżniczka meklemburska
• siostra – Fryderyka Karolina (2 marca 1778 – 29 czerwca 1841) – księżniczka meklemburska,
• brat – Jerzy Fryderyk (30 października 1794 – 27 lipca 1863) – książę meklemburski.

Upamiętnienie

• Kopalnię w Zabrzu nazwano od imienia królowej – Königin Luise, obecnie Skansen górniczy Królowa Luiza.
• Imię Królowej Luizy otrzymywały niektóre kościoły ewangelickie w Prusach, m.in. w Królewcu. Imię Luizy nosiły także nieistniejący już kościół w Porembie, dzielnicy Zabrza oraz park miejski w Drawsku Pomorskim i dzisiejszy Miejski Park Solidarności w Ełku.
• Pierwszym statkiem zatopionym w trakcie działań wojennych I wojny światowej był stawiacz min SMS Königin Luise.
• Imię Królowej Luizy nosiła na początku XIX wieku wytyczona w Kaliszu przez Prusaków aleja nosząca dzisiaj nazwę Aleja Wolności.