Wikipedia

MMR

trójskładnikowa szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce

MMR – trójskładnikowa szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce. Nazwa szczepionki pochodzi od angielskich nazw tych trzech chorób: measles-mumps-rubella[a]. Mieszanka zawiera żywe, odzjadliwione wirusy i podawana jest w formie zastrzyku.

W produkcji szczepionek MMR wykorzystuje się jaja kurze lub gęsie

Pierwsze dostępne szczepionki przeciw odrze trafiły na rynek w latach 1963–1968, zaś przeciw śwince i różyczce odpowiednio w 1967 i 1969[1]. W 1971 pracujący dla koncernu Merck zespół pod kierunkiem Maurice Hillemana połączył te trzy szczepionki w jedną, tworząc pierwotną wersję MMR[1][2]. Pierwotnie do produkcji szczepionki przeciw śwince wykorzystywano szczep Urabe Am9, jednak u jednego na 11-14 tys. pacjentów powodował on zazwyczaj niegroźne aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych[3]. Dlatego do lat 90. XX wieku zastąpiono go szczepem Jeryl Lynn[3], wyhodowanym przez Maurice'a Hillemana na bazie posiewu z gardła jego córki i nazwanym jej imieniem.

Obecnie w obrocie znajduje się wiele szczepionek typu MMR wielu producentów, m.in. Priorix produkowana przez GlaxoSmithKline, M-M-RvaxPro i Trimovax (Sanofi Pasteur), Tresivac (SII) i MMR-II, następca oryginalnej szczepionki Hillemana produkowany w zakładach Merck.

Zgodnie z polskim kalendarzem szczepień MMR podaje się obowiązkowo wszystkim dzieciom w 13–14 miesiącu życia[4]. Pierwsza dawka daje odporność ok. 95–98 procentom zaszczepionych[5], jednak by dodatkowo zwiększyć szansę immunizacji od 1989 na całym świecie wprowadza się obowiązkowe podanie drugiej, przypominającej dawki szczepionki w 10. roku życia dziecka[6][7]. W wyniku obu dawek ok. 99 procent zaszczepionej populacji nabiera trwałej odporności[5]. Poza szczepieniem u dzieci MMR wykorzystuje się także u osób szczególnie narażonych na infekcje mimo wcześniejszych szczepień oraz u pacjentów zarażonych wirusem HIV[8].

Maurice Hilleman, twórca szczepionki MMR

Skład szczepionki drugiej generacji edytuj

Szczepionka jest dwuskładnikowa. Zawiera fiolkę z proszkiem (0,7 ml) i fiolkę z rozpuszczalnikiem (0,7 ml) do sporządzania roztworu do wstrzykiwań podskórnych.

Fiolka z proszkiem zawiera:

Ponadto substancje pomocnicze:

Bezpieczeństwo edytuj

Działania niepożądane, rzadko poważne, mogą pochodzić od każdego składnika szczepionki MMR. U 10% dzieci pojawia się gorączka, złe samopoczucie i wysypka po 5–21 dniach od pierwszego szczepienia; u 5% pojawia się przejściowy ból stawów[9]. Starsze kobiety są częściej zagrożone wystąpieniem u nich bólu stawów, ostrego zapalenia stawów, a nawet (rzadko) przewlekłego zapalenia stawów[10]. Rzadko występują groźne reakcje anafilaktyczne i anafilaktoidalne pod postacią obrzęku naczynioworuchowego lub skurczu oskrzeli[11].

Liczba doniesień o zaburzeniach neurologicznych jest bardzo mała, ale istnieją dowody na związek pomiędzy postacią szczepionki MMR zawierającą szczep świnki Urabe i rzadkimi niepożądanymi przypadkami aseptycznego zapalenia opon mózgowych, będącego przejściową, łagodną postacią wirusowego zapalenia opon mózgowych[10][12]. Państwowa Służba Zdrowia Wielkiej Brytanii wstrzymała stosowanie szczepu świnki Urabe we wczesnych latach 1990., z powodu wirusowego zapalenia opon mózgowych i przeszła na szczep świnki Jeryl Lynn[13]. Szczep świnki Urabe pozostał w użyciu w pewnej liczbie krajów; MMR ze szczepem świnki Urabe jest o wiele tańsza do wyprodukowania niż ze szczepem Jeryl Lynn, a ponadto szczep o większej skuteczności i o nieco większej liczbie łagodnych efektów ubocznych może mieć wciąż przewagę w zmniejszaniu częstości ogólnych skutków ubocznych[13]. Ryzyko poważnych zaburzeń neurologicznych po podaniu szczepionki jest znacznie niższe niż ryzyko zapalenia mózgu i encefalopatii w wyniku zakażenia dzikim wirusem odry[11].

Stosowanie szczepionki nie wpływa na sprawność psychofizyczną i zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługę maszyn[potrzebny przypis].

Przegląd wyników badań klinicznych z Cochrane Library ujawnił kilka problemów dotyczących jakości badań nad bezpieczeństwem szczepionki MMR. Autorzy przeglądu przedstawili wnioski, że należy przyjąć znormalizowane definicje działań niepożądanych. W streszczeniu analizy wnioskowano: "Projekt oraz sprawozdanie na temat wyników badań nad bezpieczeństwem szczepionki MMR, zarówno przed, jak i po wprowadzeniu na rynek, są w dużej mierze niewystarczające. Dowody na istnienie działań niepożądanych po szczepieniu MMR nie można oddzielić od jej roli w zapobieganiu docelowym chorobom". Nie stwierdzono związku szczepionki z następującymi chorobami: autyzm, astma, białaczka, katar sienny, cukrzyca typu 1, zaburzenia chodu, choroba Crohna, choroby demielinizacyjne, infekcje bakteryjne lub wirusowe[14].

Związek między autyzmem a szczepionką MMR edytuj

W Wielkiej Brytanii szczepionka MMR stała się tematem kontrowersji po opublikowaniu w roku 1998 artykułu przez Andrew Wakefielda i współpracowników na temat badań nad dwanaściorgiem dzieci, które miały objawy autyzmu oraz chorób jelit[15]. W większości przypadków pierwsze objawy zaobserwowano zaraz po podaniu szczepionki MMR. W 1998 roku na konferencji prasowej Wakefield zasugerował, że podanie trzech osobnych dawek szczepionki może być bezpieczniejsze niż podanie jednej dawki. Sugestia nie została jednak poparta artykułem, a w kilku kolejnych recenzowanych badaniach nie wykazano jakiegokolwiek związku między szczepionką a autyzmem[16]. Przyjmowanie szczepionki w formie trzech osobnych dawek nie zmniejsza ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, a zwiększa prawdopodobieństwo zakażenie się dwoma chorobami, przeciwko którym nie zaszczepiono się od razu. Eksperci do spraw zdrowia skrytykowali medialne doniesienia na temat związku MMR z autyzmem za wywołanie spadku liczby szczepień. W roku 2007 Wakefield był przesłuchiwany przez komisję dyscyplinarną General Medical Council pod zarzutem nieuczciwości - jego badania miały być finansowane przez przemysł występujący przeciwko szczepionce MMR a fakt ten został ukryty przed redaktorami The Lancet.

W roku 2004 większość autorów publikacji w Lancecie (poza Wakefieldem i dwojgiem innych) wycofała interpretację wyników zamieszczoną w oryginalnym artykule[17], natomiast w styczniu 2010 Lancet wycofał publikację w całości[18]. W maju 2010 Wakefield i jego były przełożony prof. John Walker-Smith zostali uznani przez General Medical Council za winnych nieuczciwości, nieetycznego postępowania i poddawania dzieci nieuzasadnionym, inwazyjnym badaniom klinicznym. Obaj zostali usunięci z rejestru lekarzy[19]. Walker-Smith odwołał się od wyroku i marcu 2012 został uznany za niewinnego odnośnie do ww. zarzutów[20].

W styczniu 2011 British Medical Journal opublikował dwa raporty autorstwa Briana Deera, przedstawiające szczegółowo wyniki dochodzeń autora w sprawie dr. Wakefielda i jego badań nad szczepionką MMR. Opisują one procedury fałszowania danych użytych w oryginalnej pracy. Ujawniają też, w jaki sposób Wakefield zamierzał wzbogacić się na nagłośnieniu tej sprawy, przez udziały w firmach, które miały produkować alternatywne szczepionki i zestawy diagnostyczne[21][22].

Uwagi edytuj

  1. ↑ W literaturze spotyka się także nazwę łacińską (łac. Vaccinum morbillorum, parotitidis et rubellae vivum) oraz pełną nazwę polską: Szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce żywa; jednak najczęściej używaną nazwą pozostaje trzyliterowy skrót.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Hilleman 2011 ↓, s. 207–214.
  2. ↑ Offit 2007 ↓, s. 254.
  3. ↑ a b Kimberlin i Gershon 2004 ↓, s. 883–884.
  4. ↑ Posobkiewicz 2014 ↓, s. 6.
  5. ↑ a b Sukuma i in. 2010 ↓, s. 363.
  6. ↑ JE. Banatvala, DW. Brown. Rubella. „Lancet”. 363 (9415), s. 1127-1137, 2004. DOI: 10.1016/S0140-6736(04)15897-2. PMID: 15064032. 
  7. ↑ Posobkiewicz 2014 ↓, s. 7, 22.
  8. ↑ HQ. McLean, AP. Fiebelkorn, JL. Temte, GS. Wallace. Prevention of Measles, Rubella, Congenital Rubella Syndrome, and Mumps, 2013: Summary Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). „MMWR Recomm Rep”. 62 (RR-04), s. 1-34, Jun 2013. PMID: 23760231. 
  9. ↑ A. Harnden, J. Shakespeare. 10-minute consultation: MMR immunisation. „BMJ”. 323 (7303), s. 32, 2001. PMID: 11440943. PMCID: PMC1120664. 
  10. ↑ a b A. Schattner. Consequence or coincidence? The occurrence, pathogenesis and significance of autoimmune manifestations after viral vaccines. „Vaccine”. 23 (30), s. 3876–3886, 2005. DOI: 10.1016/j.vaccine.2005.03.005. PMID: 15917108. 
  11. ↑ a b "M-M-R II (measles, mumps, and rubella virus vaccine live)". Merck, 2007. [dostęp 2007-09-03].
  12. ↑ Measles and mumps vaccines. W: Institute of Medicine: Adverse Events Associated with Childhood Vaccines: Evidence Bearing on Causality. National Academy Press, 1994. ISBN 0-309-07496-7.
  13. ↑ a b A. Colville, S. Pugh, E. Miller. Withdrawal of a mumps vaccine. „Eur J Pediatr”. 153 (6), s. 467-468, 1994. DOI: 10.1007/BF01983415. PMID: 8088305. 
  14. ↑ V. Demicheli, A. Rivetti, MG. Debalini, C. Di Pietrantonj. Vaccines for measles, mumps and rubella in children. „Cochrane Database Syst Rev”. 2, s. CD004407, 2012. DOI: 10.1002/14651858.CD004407.pub3. PMID: 22336803. 
  15. ↑ AJ. Wakefield, SH. Murch, A. Anthony, J. Linnell i inni. Ileal-lymphoid-nodular hyperplasia, non-specific colitis, and pervasive developmental disorder in children. „Lancet”. 351 (9103), s. 637-641, 1998. DOI: 10.1016/S0140-6736(97)11096-0. PMID: 9500320. 
  16. ↑ Zieliński, Kwinta i Szamotulska 2000 ↓, ¶ 1–9.
  17. ↑ SH. Murch, A. Anthony, DH. Casson, M. Malik i inni. Retraction of an interpretation. „Lancet”. 363 (9411), s. 750, 2004. DOI: 10.1016/S0140-6736(04)15715-2. PMID: 15016483. 
  18. ↑ The Editors of The Lancet. Retraction–Ileal-lymphoid-nodular hyperplasia, non-specific colitis, and pervasive developmental disorder in children. „Lancet”. 375 (9713), s. 445, 2010. DOI: 10.1016/S0140-6736(10)60175-4. PMID: 20137807. 
  19. ↑ Dr Andrew Jeremy Wakefield: Determination on Serious Professional Misconduct (SPM) and sanction. General Medical Council, 2010-05-24. [dostęp 2014-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-19)]. (ang.).
    Professor John Angus Walker-Smith: Determination on Serious Professional Misconduct (SPM) and sanction. General Medical Council, 2010-05-24. [dostęp 2014-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-25)]. (ang.).
  20. ↑ MMR doctor wins High Court appeal. [w:] BBC News [on-line]. www.bbc.com, 2012-03-07. [dostęp 2015-07-02].
  21. ↑ Brian Deer. How the case against the MMR vaccine was fixed. „British Medical Journal”. 342, s. 77–84, 2011. DOI: 10.1136/bmj.c5347. PMID: 21209059. (ang.). 
  22. ↑ Brian Deer. How the vaccine crisis was meant to make money. „British Medical Journal”. 342, s. 136–142, 2011. DOI: 10.1136/bmj.c5258. PMID: 21224310. 

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

  Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=MMR&oldid=71806003”