Mały, lecz maksymalistyczny Manifest translatologiczny
Mały, lecz maksymalistyczny Manifest translatologiczny albo: Tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia – artykuł polskiego poety, tłumacza i teoretyka przekładu Stanisława Barańczaka, ogłoszony w czasopiśmie Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja w 1990. Jest on uznawany za klasyczną pozycję polskiej literatury przekładoznawczej[1][2].
Manifest został włączony do książki Ocalone w tłumaczeniu, wydanej po raz pierwszy w 1992 i wznawianej[3]. Jest przywoływany przez przekładoznawców[4]. Jednym z postulatów Barańczaka jest konieczność rozpoznania i przekazania w tłumaczeniu tego, co jest najważniejsze, czyli czynnika sensotwórczego[5]. Akcentuje niemożność zachowania w przekładzie wszystkich cech oryginału[6]. Podkreśla też, że tłumaczenie jest interpretacją tekstu[2]. Zamieszcza dwa lakoniczne zakazy: po pierwsze, żeby nie tłumaczyć wiersza na prozę i po drugie, żeby nie tłumaczyć dobrej poezji na złą poezję[7][8].
Angielskie tłumaczenie Manifestu autorstwa Antonii Lloyd-Jones ukazało się w 2020 roku[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Piotr Wilczek: Translatorskie polemiki Stanisława Barańczaka. sbc.org.pl, 2007. [dostęp 2018-05-28]. (pol.).
- ↑ a b Stanisław Barańczak. culture.pl. [dostęp 2018-05-28]. (pol.).
- ↑ „Ocalone w tłumaczeniu” Stanisława Barańczaka (a5). Przypomnienie.. silesius.wroclaw.pl. [dostęp 2018-05-29]. (pol.).
- ↑ Kathryn Northeast: Tłumacz przekraczający granice w literaturze purnonsensu. Analiza wybranych przekładów Stanisława Barańczaka. tekstotekafilozoficzna.pl. s. 37. [dostęp 2018-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-29)]. (pol.).
- ↑ Patrycja Bobowska-Nastarzewska: Przekład poezji jako wyzwanie dla tłumacza – na podstawie własnego doświadczenia tłumaczenia wierszy dziewiętnastowiecznego francuskiego poety Leconte de Lisle'a. repozytorium.umk.pl, 2014. [dostęp 2018-05-28]. (pol.).
- ↑ Jadwiga Puzynina, Barbara Subko: O francuskich przekładach Fortepianu Szopena. czasopisma.tnkul.pl. [dostęp 2018-05-29]. (pol.).
- ↑ Magda Heydel: Od Donne’a do Lennona. stronypoezji.pl. [dostęp 2018-05-28]. (pol.).
- ↑ Stanisław Barańczak. Poeta-tłumacz z nutką… zarozumialstwa. sztukatlumaczenia.pl. [dostęp 2018-05-29]. (pol.).
- ↑ Stanisław Barańczak, A small but maximalist translatological manifesto, K. Szymańska, M. Heydel (red.), wyd. Literature from Literature: Essays on Literary Translation, Genève-Lausanne: Sdvig Press, 2020.
Bibliografia edytuj
- Stanisław Barańczak: Mały, lecz maksymalistyczny Manifest translatologiczny albo: Tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia. bazhum.muzhp.pl, 1990. [dostęp 2018-05-28]. (pol.).