Machowinko

wieś w województwie pomorskim

Machowinko (kaszb. Môłé Machòwino lub Machòwinkò[5], niem. Klein Machmin) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Ustka[6][4].

Machowinko
wieś
Ilustracja
Pałac
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

słupski

Gmina

Ustka

Liczba ludności (2017-09-27)

262[2]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

76-270[3]

Tablice rejestracyjne

GSL

SIMC

0752208[4]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Ustka
Mapa konturowa gminy wiejskiej Ustka, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Machowinko”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Machowinko”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Machowinko”
Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Machowinko”
Ziemia54°35′54″N 17°00′27″E/54,598333 17,007500[1]
Widok na wieś

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wieś stanowi sołectwo w którego skład wchodzą również: Owczary, Poddąbie i Redwanki[2].

Z racji znajdowania się w pobliżu Morza Bałtyckiego, wieś pełni nie tylko funkcję rolniczą, ale i turystyczną.

We wsi był przystanek kolejowy Machowinko.

Nazwa edytuj

Nazwa powstała od nazwy sąsiedniej wsi Machowino poprzez zdrobnienie jej formantem -k-. Nazwa niemiecka ma podobny, relacyjny charakter i jest zestawiona z przymiotnika klein „mały” i nazwy miejscowej Machmin „Machowino”[7]. Friedrich Lorentz odnotował słowińską nazwę Mǻulė Mãχɵvjinɵ[8].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską nazwę Machòwinkò[9].

Zobacz też: Machowino#Nazwa.

Części wsi edytuj

Integralne części wsi Machowinko[6][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0752214 Owczary część wsi

Historia wsi edytuj

Miejscowość była wzmiankowana w listach lennych dla rodziny von Ramel z 1506, 1547 i 1568 roku.

W 1677 roku wieś przeszła w posiadanie Matthiasa von Zastrow w wyniku zawarcia związku małżeńskiego. W 1720 roku majątek został sprzedany von Belowom i w ich rękach pozostawał do 1804 roku. Już w 1784 rok we wsi był folwark, kuźnia, a także działał tu nauczyciel. Zostały wydzielone folwarki Dorotheental i Charlottenhof, łącznie 52 zagrody. W 1901 roku Maksymilian von Puttkamer wybudował we wsi gorzelnię, stajnię i zabudowania folwarczne. 9 lat później, w 1910 roku, dobra zakupił hrabia Wilhelm von Zitzewitz i jego najstarszy syn, Heinrich. Ostatnim dziedzicem był młodszy syn, Günter, który nabył od ojca najpierw jego część, a potem poprzez ugodę z bratem wszedł również w posiadanie drugiej części Machowinka. Był światłym obywatelem i gospodarzem, między innymi zmeliorował duże połacie gruntu, unowocześnił rolnictwo, dbał szczególnie o gospodarkę leśną, ale również interesował się sztuką i literaturą. Zmodernizował także dwór.

Zabytki edytuj

  • Pałac murowany z II połowy XIX wieku, w którym znajduje się Dom Pomocy Społecznej w Machowinku[10].
  • Park z II połowy XIX wieku[11].

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 75000
  2. a b Strategia Rozwoju Gminy Ustka na lata 2017-2027. s.14
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 755 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Rejestr TERYT
  5. Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 141 (pol.).
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 72.
  8. Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1499.
  9. Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 213, ISBN 978-83-62137-50-3.
  10. DPS Machowinko | Biuletyn Informacji Publicznej [online], dpsmachowinko.mojbip.pl [dostęp 2021-07-02].
  11. Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 279, ISBN 978-83-7495-133-3.

Linki zewnętrzne edytuj