Majków Duży

Majków Duży – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Wola Krzysztoporska.

Majków Duży

wieś
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	piotrkowski
Gmina	Wola Krzysztoporska
Liczba ludności (2022)	400
Strefa numeracyjna	44
Kod pocztowy	97-371
Tablice rejestracyjne	EPI
SIMC	0555608
Położenie na mapie gminy Wola Krzysztoporska Majków Duży
Położenie na mapie Polski Majków Duży
Położenie na mapie województwa łódzkiego Majków Duży
Położenie na mapie powiatu piotrkowskiego Majków Duży
51°25′09″N 19°36′33″E

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Nazwa wsi ma rodowe pochodzenie i wywodzi się od archaicznego imienia Mojek, występującego przypuszczalnie wśród członków rycerskiego rodu Jelitczyków - średniowiecznych właścicieli ziemi stanowiącej współczesne obszary wsi. Gniazdem rodowym wspomnianej familii były Majkowice leżące w dolinie Pilicy na lewym brzegu, na południe od Sulejowa.

Majków, wieś ta, do panującego należała od dawna, ale w 1311 r. wraz z kilkoma innymi przeszła w ręce szlacheckie w wyniku darowizny dokonanej przez Władysława Łokietka Wacławowi Liszowiczowi (lub Lisowi, Lisowicowi), pochodzącemu z wielkopolskiego rodu Zarębów. Z monarszego więc nadania wziął swój początek znany dokładnie majątkowy kompleks lutomierski, w skład którego wchodziło miasto Lutomiersk i następujące wsie: Majków, Rokszyce, Pstrkonie, Wojsławice i Woźniki, a także najprawdopodobniej i Wrząca, włączona przez Łokietka do Lutomierska jeszcze w 1296 r. Pozostaje także do wyjaśnienia sprawa, co się stało z majątkiem, który w 1311 r. otrzymał Liszowicz. Otóż w świetle znanych przekazów źródłowych można stwierdzić, że potomkowie jego utracili znaczną część kompleksu lutomierskiego, a mianowicie Lutomiersk zapewne z przyłączonymi do niego wsiami: Wrzącą, Majkowem, Rokszycami i Wojsławicami, utrzymując jedynie Pstrkonie i Woźniki.

Wieś Majków w posiadaniu szlachty pozostawała do końca XIV w., gdyż w 1399 r. była jeszcze własnością szlachecką. Jednak w początku następnego stulecia wieś ta weszła z powrotem w skład domeny monarszej, bo w 1418 r. została określona jako osada królewska.

Wieś Majków liczyła w 1827 r. 76 domostw, zamieszkiwało ją 664 mieszkańców, do wsi należało 1368 mórg ziemi włościańskiej. Znajdowała się tu także szkoła, początkowa jednoklasowa. Natomiast folwark i osada karczmarska liczyły 6 domów, 44 mieszkańców i 302 morgi ziemi. Poza tym Majkowskie Holendry (Majkowskie Olendry)- obecnie wieś Olendry w gminie Grabica w tymże 1827 r. były kolonią liczącą 6 domów, 57 mieszkańców i 307 mórg ziemi włościańskiej. U schyłku XIX w. wieś była rozległa a w posiadaniu miejscowych gospodarzy było 1368 mórg (ok. 766 ha.). Miejscowy folwark użytkował 300 mórg (ok.168 ha.), z czego 274 morgi (ok.153,4) stanowiły grunty orne, 13 (ok.7,28) mórg łąki, pozostała powierzchnia była zabudowana 15 drewnianymi budynkami.
W niektórych wsiach sąsiadujących z Majkowem (Gomulin, Cisowa, Szydłów) niejednokrotnie można się spotkać z określeniem Majkowa jako wsi Królewskiej.

Właścicielem dóbr w 1846 roku zostaje Antoni Przyłuski, syn Jana. 1859 – utworzenie gminy Szydłów do której przynależy wieś Majków. Realizacja ukazów o urządzeniu włościan w Królestwie Polskim z 2 marca 1864 r. spowodowała konieczność sporządzenia podstawowych dokumentów uwłaszczeniowych w postaci tabel likwidacyjnych, sporządzanych dla wsi i miast prywatnych i nadawczych, dla wsi i miast rządowych, majorackich i instytutowych, określających rozmiary gospodarstw chłopskich. Skutkowało to tym że Majków został geodezyjnie podzielony na trzy wsie Majkowy.
Właścicielem pozostałego folwarku po podziale Majkowa staje się w roku 1876 Bogusław Materna. Do roku 1879 została zakończona likwidacja osady Majków zwanej "Starą Wsią". W roku 1888 ostatnim właścicielem folwarku został Roman Bronikowski. Urząd Gminy w Szydłowie w roku 1916 nadał przymiotniki trzem powstałym po rozpadzie osady Majków majkowom nazwy: Duży, Średni i Mały. Następnie miała miejsce parcelacjafolwarku w roku 1919 na którego miejsce powstała wieś Majków-Folwark. Rok 1973 to okres w którym powstała gmina Piotrków, do której został przyłączony Majków Duży. Lecz Majków w tej gminie nie był zbyt długo, gdyż w roku 1978 gmina Piotrków została zniesiona, a Majków Duży został przyłączony do gminy Wola Krzysztoporska. Pozostałe wsie powstałe po rozpadzie osady Majków zostały przyłączone do gminy Grabica.
Podczas II wojny światowej w roku 1944 na terenie Majkowa Dużego miało miejsce wysiedlenie. Niemcy mieszkający w okolicach Barkowic osiedlali się na bardziej żyznych terenach Majkowa. Prawowici mieszkańcy byli zaś zsyłani na tereny faszystowskich Niemiec do robót przymusowych. Pomnik poległych podczas obrony kraju, którzy wykazali się odwagą i brali udział w czynnym sprzeciwie podczas okupacji hitlerowskiej w czasie II wojny światowej, świadczy o patriotyzmie mieszkańców ponoszących duże ofiary. Po powrocie mieszkańców Majkowa ze zesłania zaczęto odbudowywać jak i stawiać nowe budynki. W roku 1976 powstała m.in. remiza strażacka Ochotniczej Straży Pożarnej. Był tutaj również młyn lecz niestety nie przetrwał on do naszych czasów. W roku 1996 zlikwidowano również szkołę podstawową.
Przez wiele lat Majków Duży należał do Parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Piotrkowie Trybunalskim, lecz w roku 1993 został przeniesiony, do Parafii św. Mikołaja w Gomulinie.

Majków Duży to wieś typowo rolnicza, przeważa gospodarka hodowlana, występuje działalność gospodarczo-usługowa jak i handel. Na terenie Majkowa Dużego funkcjonowała do początku XXI wieku kuźnia.
Działalność rolna to głównie produkcja zbóż oraz produkcja warzyw szklarniowych i gruntowych.

Na jej terenie działa Ochotnicza Straż Pożarna, jak i Koło Gospodyń Wiejskich.

Ważniejsze wydarzenia w dziejach Majkowa:

1311 - pierwsza wzmianka o osadzie Królewskiej Majków w akcie nadania Wacławowi Lisowiczowi dóbr majkowskich przez króla Władysława Łokietka.
1432 - nadanie rycerzowi Krystianowi Magierze sołectwa wsi Majków przez króla Władysława Jagiełłę.
1516 - Żochowski herbu Brodzic - starosta piotrkowski.
1572 - Piotr Szpoltt - starosta piotrkowski.
1628 - Albert Starołęcki - starosta piotrkowski.
1657 - Stefan Czarnecki - starosta piotrkowski.
1670 - Michał Warszycki - miecznik koronny.
1758 - Jacek Małachowski - referendarz koronny, a od 1776r. starosta piotrkowski.
1776 - Jan Przyłuski - starosta piotrkowski.
1792 - w północno-wschodniej części dóbr majkowskich powstaje osada holenderska - dziś wieś Olendry.
1817 - przybywają liczni koloniści z Niemiec, Francji i Włoch, którzy osiedlają się w osadzie Majków zwanej "Starą Wsią".
1846 - właścicielem dóbr zostaje Antoni Przyłuski, syn Jana.
1859 - utworzenie gminy Szydłów do której przynależy wieś Majków.
1873 - geodezyjny podział pól majkowskich na trzy wsie, tzw. "tabela likwidacyjna".
1876 - właścicielem pozostałego folwarku staje się Bogusław Materna.
1879 - zakończenie likwidacji osady Majków zwanej "Starą Wsią".
1888 - właścicielem folwarku zostaje Roman Bronikowski(ostatni właściciel).
1916 - nadanie przez Urząd Gminy Szydłów wsiom majkowskim przymiotnika : Duży, Średni i Mały.
1919 - następuje parcelacja folwarku i powstanie wsi Majków-Folwark.
1973 - zmiany organizacyjne - wsie Majkowy zostają włączone do nowo utworzonej Gminy Piotrków.
1978 - likwidacja Gminy Piotrków - Majków Duży przechodzi do Gminy Wola Krzysztoporska, a pozostałe wsie do Gminy Grabica.
2011 - rok obchodów Jubileuszu Majkowa.

Zobacz też: Majków, Majków Mały, Majków Średni, Majków-Folwark, Olendry