Maksymilan Teofil Dudryk, od 1934 r. Dudryk-Darlewski[1] (ur. 1 stycznia 1885 w Rudkach, zm. 1 lipca 1962 w Warszawie) – polski działacz sportowy i turystyczny, taternik, fotograf, z zawodu inżynier dróg i mostów oraz architekt.

Maksymilan Teofil Dudryk-Darlewski
Maksymilan Teofil Dudryk
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1885
Rudki (obecnie Ukraina)

Data i miejsce śmierci

1 lipca 1962
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz Bródnowski

Zawód, zajęcie

architekt, działacz sportowy i turystyczny, fotograf

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Grób Maksymiliana Dudryka-Darlewskiego na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie

Życiorys edytuj

Był absolwentem wydziału inżynierii lądowej i wodnej Politechniki Lwowskiej[2]. Od wczesnych lat XX wieku działał we Lwowie w strukturach tamtejszych organizacji społecznych, turystycznych i sportowych. Był członkiem m.in. Towarzystwa Zabaw Ruchowych (od 1904), Towarzystwa Tatrzańskiego (od 1907), Karpackiego Towarzystwa Narciarzy (współzałożyciel i wiceprezes w latach 1910–1912) oraz Akademickiego Klubu Turystycznego (od 1909 roku). Aktywnie uczestniczył w powstawaniu lwowskich klubów sportowych: „Lechii” oraz „Pogoni”. Należał także do „Sokoła-Macierzy”. Jako inżynier pomagał w budowie schroniska KTN w Sławsku.

Od 1904 roku wspinał się w Tatrach, mając za towarzyszy m.in. Zygmunta Klemensiewicza, Romana Kordysa oraz Jerzego Maślankę. Wraz z nimi należał do 12-osobowego lwowskiego „Kółka taterników”, w ramach którego prowadzono studia nad rozmaitymi zagadnieniami tatrzańskimi[2]. Brał wówczas udział w wejściu wprost przez próg Doliny Jastrzębiej (1906), zimowych próbach wejścia przez Kozią Przełęcz na Kozi Wierch i na Mnicha, narciarskim trawersowaniu Giewontu z Doliny Małej Łąki do Doliny Kondratowej (oba 1907 rok) oraz w pierwszym przejściu północno-zachodniej ściany Małego Lodowego Szczytu (lato 1907 roku). Był autorem pierwszych udanych tatrzańskich zdjęć wspinaczkowych, zrobionych w 1907 roku na Wielkiej Zbójnickiej Turni[1]. Poza Tatrami uprawiał również narciarstwo w Karpatach Wschodnich (wejście na Doboszankę w Gorganach w lutym 1906[2] i przejście grzbietu Świdowca w 1908 roku) oraz austriackich Alpach.

Jako taternik nie brał udziału w najważniejszych przejściach swoich czasów, należał natomiast do najlepszych fotografów tatrzańskich i wschodniokarpackich pierwszych lat XX wieku. Jego zdjęcia były publikowane w „Taterniku” (1908–1911) i „Wędrowcu” (1911). Większość zdjęć podpisywana była inicjałami „D.K.K.” (Dudryk, Klemensiewicz, Kordys)[1].

W 1914 roku był zatrudniony jako inżynier w lwowskim Namiestnictwie. Powołany do wojska, trafił do Regimentu Inżynieryjnego w stopniu chorążego. Najprawdopodobniej jako członek załogi twierdzy przemyskiej trafił w 1915 roku do niewoli rosyjskiej. W Rosji przebywał w Orenburgu, gdzie pracował przy budowie elektrowni. Tam też poznał swoją żonę, Marię Andrejew. Do Polski powrócił dopiero w 1924 roku, zamieszkując w Warszawie. Pracował jako ekspert budowlany Banku Gospodarstwa Krajowego oraz Banku Inwestycyjnego. Ponownie zaangażował się w działalność organizacji sportowych: Warszawskiego Klubu Narciarskiego (jeden z założycieli), Polskiego Związku Narciarskiego (wieloletni członek zarządu) oraz WKS „Legia” Warszawa. W 1925 roku wydał Przewodnik narciarski po terenach Karpat Wschodnich[1]. W latach 1928–1929 kierował budową gmachu Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie. Wraz z Aleksandrem Kodelskim był projektantem otwartego w 1930 roku stadionu Legii Warszawa.

19 marca 1931 „za zasługi na polu rozwoju sportu” został odznaczony przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego Złotym Krzyżem Zasługi[3].

Został pochowany na warszawskim cmentarzu Bródnowskim (kwatera 16L-2-4)[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  2. a b c Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988, s. 103, 106. ISBN 83-217-2463-9.
  3. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 102.

Bibliografia edytuj