Maksymilian Tytus Huber
Maksymilian Tytus Huber (ur. 4 stycznia 1872 w Krościenku nad Dunajcem[1], zm. 9 grudnia 1950 w Krakowie) – polski naukowiec, inżynier mechanik.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 stycznia 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 grudnia 1950 |
| Zawód, zajęcie |
naukowiec, inżynier mechanik |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujSyn Maksymiliana i Marii z Rzesińskich[1]. W 1889 ukończył gimnazjum klasyczne we Lwowie, następnie podjął studia na Wydziale Inżynierii Lwowskiej Szkoły Politechnicznej, ukończone w 1895. Jako wybitny inżynier został asystentem w Katedrze Budowy Dróg i Tuneli macierzystej uczelni. Odbył roczne studia uzupełniające (studiował matematykę) na Uniwersytecie w Berlinie (1895–1896). Po powrocie obronił pracę doktorską z teorii sprężystości ciał stałych. Od 1908 był profesorem Politechniki Lwowskiej[1]. W czasie I wojny światowej służył w wojsku austriackim – bronił twierdzy Przemyśl. Lata 1915–1917 spędził w niewoli rosyjskiej. W Rosji pozostał do 1918, ucząc fizyki w polskim gimnazjum w Kazaniu i przewodnicząc Związkowi Pracowników Polskiej Sekcji Kazańskiej Rady Wygnańczej[1]. Po wojnie wrócił do pracy na Politechnice Lwowskiej. Był jej rektorem dwukrotnie: w roku akademickim 1914/15 i 1921/22[1]. W 1920 brał udział w obronie Lwowa przed bolszewikami. W 1928 opuścił Lwów i zamieszkał w Warszawie. Pracował jako kierownik Katedry Mechaniki Politechniki Warszawskiej[1]. W roku 1933 został członkiem Tymczasowego Komitetu Doradczo-Naukowego[2].
Pracował społecznie w Zarządzie Kasy im. Józefa Mianowskiego. Był prezesem Akademii Nauk Technicznych[3].
Po przeżyciach w okupowanej Warszawie (powstanie warszawskie) znalazł się w obozie przejściowym dla ludności Warszawy w Pruszkowie, a później w Zakopanem. W 1945 zamieszkał w Gdańsku i organizował Politechnikę Gdańską. Podjął się kierowania dwiema katedrami oraz urządzenia laboratorium wytrzymałości i mechaniki. W 1949 zamieszkał w Krakowie i przyjął funkcję kierownika specjalnie dla niego utworzonej Katedry Wyższych Zagadnień Mechaniki w AGH.
Prowadził teoretyczne prace badawcze z zakresu mechaniki klasycznej i wytrzymałości materiałów. Sformułował hipotezę wytężenia materiału, będącą obecnie jednym z podstawowych wzorów we wszelkich obliczeniach wytrzymałościowych.
Był doktorem honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej (1945)[4], Politechniki Warszawskiej (1947)[5] i Gdańskiej (1950)[6]. Za osiągnięcia naukowe otrzymał Nagrodę Państwową I Stopnia (1949).
Materiały archiwalne Maksymiliana Tytusa Hubera znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-30[7].
Zmarł w Krakowie. Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera X-płd-po prawej Piwockich)[8].
Maksymilian Tytus Huber był ojcem Marii Rzepińskiej, historyka i krytyka sztuki.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (7 listopada 1925)[9]
- Złoty Krzyż Zasługi (trzykrotnie: po raz pierwszy 11 listopada 1936[10], po raz trzeci 11 lipca 1948[11])
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1946)
- Odznaka pamiątkowa „Orlęta” (1920)
Upamiętnienie
edytujImię Maksymiliana Tytusa Hubera nosi Zespół Szkół Mechanicznych nr 2 w Bydgoszczy[12], Zespół Szkół nr 5 w Wałbrzychu, Zespół Szkół Elektryczno-Elektronicznych w Szczecinie[13], Zespół Szkół Chłodniczych i Elektronicznych w Gdyni[14].
Publikacje
edytuj- O podstawach teoryi wytrzymałości, Prace Matematyczno-Fizyczne, Warszawa, tom XV, s. 47-59, 1904 (napisano w Krakowie w październiku 1903).
- Właściwa praca odkształcenia jako miara wytężenia materyału, Towarzystwo Politechniczne, Lwów, 1904.
- Rola teoryi w umiejętnościach technicznych, Czasopismo Techniczne, nr.30, Lwów, 1912.
- Ogólna teorya płyt żel.-betonowych i jej praktyczne zastosowanie do płyty prostokątnej podpartej wzdłuż całego obwodu, I. Związkowa Drukarnia, s. 29, Lwów 1914.
- Albert Einstein i jego teorja, Słowo polskie, s. 31, Lwów 1920.
- Prace Maksymiliana Hubera dostępne w Sieci (Katalog HINT).
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 266.
- ↑ Maciej Bossak: Tymczasowy Komitet Doradczo-Naukowy. [dostęp 2018-03-2o].
- ↑ Piotr Hübner, Akademia Nauk Technicznych, „Forum Akademickie”, 12/2011 [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
- ↑ Doktoraty honoris causa nadane przez AGH. agh.edu.pl. [dostęp 2011-02-23].
- ↑ Doktorzy honoris causa PW. pw.edu.pl. [dostęp 2011-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 stycznia 2012)].
- ↑ Osoby uhonorowane tytułem doktora honoris causa PG. pg.gda.pl. [dostęp 2011-02-23].
- ↑ Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-01-03].
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2020-10-29].
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1082 „za wybitną działalność naukową i pedagogiczną”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 466 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym, położone w latach 1905–1918”.
- ↑ M.P. z 1948 r. nr 67, poz. 491 „za zasługi na polu pracy zawodowej i społecznej”.
- ↑ Strona główna ZSM nr 2 w Bydgoszczy. [dostęp 2015-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-12)].
- ↑ Zespół Szkół Elektryczno-Elektronicznych w Szczecinie. [dostęp 2018-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-26)].
- ↑ Patron [online], ZSCHIE [dostęp 2020-10-29].
Linki zewnętrzne
edytuj- Pismo PG - Profesor M. T. Huber (1872–1950)
- Sylwetki profesorów Politechniki Warszawskie. Maksymilian Tytus Huber (1872–1950) (oprac. Teresa Kempa-Englert).