Manasterzec

wieś w województwie podkarpackim

Manasterzec (do końca 2006[5] Monasterzec) dawniej też Manasterzwieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Lesko[4][6].

Manasterzec
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

leski

Gmina

Lesko

Liczba ludności (2020)

540[2]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-600[3]

Tablice rejestracyjne

RLS

SIMC

0355743[4]

Położenie na mapie gminy Lesko
Mapa konturowa gminy Lesko, u góry znajduje się punkt z opisem „Manasterzec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Manasterzec”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Manasterzec”
Położenie na mapie powiatu leskiego
Mapa konturowa powiatu leskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Manasterzec”
Ziemia49°31′08″N 22°21′52″E/49,518889 22,364444[1]

Historia edytuj

Manasterzec lokowany był w 1433 roku jako własność Kmitów. W XVIII wieku istniał jeszcze tu klasztor bazylianów – monastyr i stąd nazwa wsi. Wydobywano tu i przetapiano rudę żelaza i miedzi. Dzieje miejscowości związane są ściśle z zamkiem Sobień, który został nadany w roku 1389 przez Władysława Jagiełłę Kmitom.

Po uwłaszczeniu chłopów w 1848 roku właścicielem posiadłości tabularnej Monasterz (potem Manasterzec) z Podsobieniem był hr. Edmund Krasicki[7][8][9][10]. Po jego śmierci (1894) władanie objęli jego spadkobiercy[11], a na przełomie XIX/XX wieku właścicielem dóbr ziemskich w Manastercu był syn Edmunda, hr. Ignacy Krasicki[12][13][14][15].

W 1873 w Monastercu urodził się Marian Szajna, nauczyciel i działacz sokoli[16].

W połowie 1901 głośna była sprawa zajść w Manastercu, określanych jako „bunt” przeciw hrabiemu i żandarmerii, podczas których leśny zastrzelił kilku włościan[17][18][19].

W okresie międzywojennym wieś w powiecie leskim województwa lwowskiego. W latach 1945–1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 6 Polaków, paląc wszystkie gospodarstw pozostałe po Ukraińcach przesiedlonych do ZSRR[20].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Zabytki edytuj

Edukacja edytuj

Szkoła Podstawowa Fundacji „Elementarz”[21].

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82975
  2. Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str.4 [dostęp 2021-11-26].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 763 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  5. Zmiana nazwy wsi na podstawie Rozporządzenia MSWiA z dnia 15 grudnia 2006 r. (Dz. U. z dnia 22 grudnia 2006 r.).
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Karol Wild: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: 1855, s. 136.
  8. Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 48.
  9. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 117.
  10. Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 120.
  11. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 116.
  12. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 106.
  13. Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 88.
  14. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 100.
  15. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 100.
  16. Z żałobnej karty. Ś. p. dh Marian Szajna. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. Nr 5, s. 131–132, 1936. 
  17. Kronika. Lisko. „Kurjer Lwowski”. Nr 151, s. 3, 2 czerwca 1901. 
  18. Krwawe zajścia w Manastercu. „Kurjer Lwowski”. Nr 153, s. 5, 4 czerwca 1901. 
  19. Dwór i chata (z izby sądowej). „Kurjer Lwowski”. Nr 249, s. 4, 8 września 1901. 
  20. Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 393, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
  21. Szkoła Podstawowa Fundacji „Elementarz” w Manastercu. spmanasterzec.pl. [dostęp 2021-07-22].

Linki zewnętrzne edytuj