Maraton (poemat)
Maraton – poemat[a] Kornela Ujejskiego napisany w 1844, poświęcony bitwie pod Maratonem, której przykład miał za zadanie nakłonić Polaków do walki z zaborcami; jeden z najpopularniejszych utworów o charakterze patriotycznym w polskiej literaturze romantycznej. Do Maratonu nawiązała Maryla Wolska[b] w wierszu Tamten świat z tomu Dzbanek malin z 1929, w którym opisana została deklamacja dzieła[3] w salonie Żulińskich[4], jako element „atmosfery patriotycznego salonu lwowskiego lat siedemdziesiątych XIX wieku”.
 Początek utworu z tomu Kwiaty bez woni (1848) | |
| Autor | |
|---|---|
| Tematyka | |
| Typ utworu | |
| Data powstania | |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
| Data wydania | |
| Wydawca | |
Poemat został zaprezentowany w 1845 w czasie lwowskiego salonu literackiego u Adama Kłodzińskiego. Pierwsze wydanie pojawiło się w 1847 nakładem Biblioteki Naukowej Zakładu im. Ossolińskich, w 1848 zaś ukazał się przedruk utworu w wydanym w Wiedniu[c] tomie Kwiaty bez woni (strony 52-68[6]). Ok. 1845 autor napisał Wstęp, który wydrukowany został we Lwowie w tomie Zwiędłe liście w 1849 - posiada on charakter podobny do Grobu Agamemnona Juliusza Słowackiego. Ukazanie się w Przewodniku Naukowym i Literackim w 1894 Zakończenia zostało uniemożliwione przez cenzurę Austro-Węgier. Pierwsze wydanie całości dzieła (wraz ze Wstępem i Zakończeniem) miało miejsce w tomie wydanym wraz ze Skargami Jeremiego w Brodach w 1906[3] w opracowaniu Michała Janika w ramach serii „Arcydzieła Polskich i Obcych Pisarzy”[7].
Uwagi edytuj
- ↑ W jednym z wydań Maraton został określony jako powieść poetycka[1].
- ↑ Ujejski był jednym z jej rodziców chrzestnych[2].
- ↑ Strona tytułowa wskazuje na Lwów jako miejsce wydania[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Ujejski 1923 ↓, s. 1.
- ↑ Gajlun 2008 ↓, s. 14.
- ↑ a b Bartoszewski 1986 ↓, s. 636.
- ↑ Wolska 2003 ↓, s. 81.
- ↑ Ujejski 1848 ↓, s. III.
- ↑ Ujejski 1848 ↓, s. 52-68.
- ↑ Maraton i Skargi Jeremiego / Kornel Ujejski; za zezwoleniem rodziny oprac. Michał Janik. [w:] alpha.bn.org.pl [on-line]. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2015-12-28]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Kornel Ujejski: Maraton: powieść poetycka. Poznań: Spółka Pedagogiczna, 1923, seria: Biblioteczka Piśmiennictwa Polskiego.
- [praca magisterska] Konteksty twórczości Maryli Wolskiej. W: Olga Gajlun: Poezja Maryli Wolskiej jako fenomen artystyczny polskiej liryki kobiecej. prom. Andrzej Baranow. Wilno: Wileński Uniwersytet Pedagogiczny Wydział Slawistyki Katedra Filologii Polskiej, 2008.
- Konrad Bartoszewski: Maraton. W: Literatura polska: przewodnik encyklopedyczny. red. Julian Krzyżanowski, Czesław Hernas. T. 1: A-M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986. ISBN 83-01-05368-2.
- Tamten świat. W: Maryla Wolska: Wiersze wybrane. oprac. Paweł Bukowiec. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2003, seria: Klasyka Mniej Znana. ISBN 83-242-0092-4.
- Kornel Ujejski: Kwiaty bez woni: poezye Kornela Ujejskiego. Lwów: Nakładem K. Jabłońskiego, 1848.