Marcin Wolski
Marcin Jerzy Wolski (ur. 22 lipca 1947 w Łodzi) – polski pisarz, dziennikarz i satyryk, były wiceprezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich[1] i były prezes oddziału warszawskiego[2]. Od 2006 do 2007 dyrektor Programu I Polskiego Radia. Od 2016 do 2017 dyrektor TVP2.
 Marcin Wolski (2011) | |
| Imię i nazwisko |
Marcin Jerzy Wolski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
22 lipca 1947 |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Odznaczenia | |
 
| |
ŻyciorysEdytuj
W 1972 ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim, pracę magisterską Polski październik 1956 roku w świetle prasy francuskiej napisał pod kierunkiem Rafała Gerbera[3]. Debiutował w 1966 w piśmie „Szpilki”. Publikował również w „Żołnierzu Wolności”, organie propagandowym Ludowego Wojska Polskiego, m.in. szopkę noworoczną krytykującą państwa Zachodu i Izrael w związku z wojną sześciodniową[4].
Przez wiele lat współpracował z Programem 3 Polskiego Radia, gdzie od 1973 do 7 grudnia 1981 prezentowana była audycja satyryczna 60 minut na godzinę (kolejne wydanie miało zostać nadane 13 grudnia). W latach 1989–2009 tworzył cotygodniową audycję ZSYP w Programie 1. Polskiego Radia. Większość napisanych przez Marcina Wolskiego tekstów doczekało się realizacji w postaci skeczy i cyklicznych słuchowisk radiowych. Najbardziej znane słuchowiska napisane przez niego to Laboratorium nr 8, Świnka oraz Matriarchat. W latach 1991–1993 był współautorem popularnego programu Polskie zoo, później także szopek noworocznych, przedstawiających w krzywym zwierciadle polską scenę polityczną. Opowiadanie Świnka stało się kanwą scenariusza polskiego filmu fabularnego z 1990 o tym samym tytule. W pomyśle na film Seksmisja można zauważyć związki z Matriarchatem Marcina Wolskiego.
W latach 1975–1981 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, od 1980 był sekretarzem Podstawowej Organizacji Partyjnej Programu III PR[5]. Podczas stanu wojennego zwolniony z pracy z zakazem zatrudnienia w mediach, jednak jego skecze i słuchowiska regularnie pojawiały się w audycji Powtórka z rozrywki. Twórca opozycyjnego kabaretu objazdowego.
W latach 1993–1995 był członkiem Rady ds. Mediów przy prezydencie Lechu Wałęsie. W 2005 wszedł w skład Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich.
Od 21 lipca 2006 do 18 kwietnia 2007 był dyrektorem Programu I Polskiego Radia.
Marcin Wolski był – wspólnie z Antonim Krauzem – współautorem scenariusza filmu fabularnego Smoleńsk[6], poświęconego katastrofie smoleńskiej[7].
Od maja 2013 do 2015 prowadził magazyn satyryczny Tydzień do rymu na antenie stacji Telewizja Republika[8].
Jest stałym felietonistą w „Gazecie Polskiej” i „Tygodniku Solidarność”. Pisał felietony do „Wprost”. Od stycznia 2013 jest publicystą tygodnika „Do Rzeczy”[9]. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[10] i Stowarzyszenia Wolnego Słowa. Od kwietnia 2016 jest szefem redakcji oraz jednym z prowadzących programu satyrycznego W tyle wizji, emitowanego na kanale TVP Info. 11 lipca 2016 został dyrektorem TVP2[11]. Funkcję tę sprawował do końca grudnia 2017[12][13]. Od kwietnia do 30 listopada 2018 pełnił funkcję dyrektora agencji kreacji rozrywki Telewizji Polskiej[14]. W grudniu 2018 został doradcą zarządu tej instytucji[14][15].
Marcin Wolski jest także podróżnikiem. Zwiedził ponad 100 krajów świata. W roku 2020 ukazała się jego książka pt. W 80 podroży dookoła świata, w której opisuje swoje podróże i wrażenia ze spotkań z innymi kulturami[16].
Życie prywatneEdytuj
Ojcem Marcina Wolskiego był Jerzy Wolski (1901–1974) – adwokat, żołnierz, zaś braćmi jego ojca:
- Stanisław Wolski – harcerz i żołnierz odznaczony Virtuti Militari,
- Stefan Wolski – żołnierz, więziony w więzieniu stalinowskim,
- Zbigniew Wolski (ur. 1907) – działacz konspiracji antyhitlerowskiej i ofiara Auschwitz.
Dziadkiem ze strony ojca był działacz Związku Ludowo-Narodowego, przewodniczący Społecznej Rady Obrony Miasta Biłgoraja i burmistrza Biłgoraja – Franciszek Wolski (1868–1931), natomiast babką – Stanisława z domu Ereth – działaczka Organizacji Kobiet Narodowych w Biłgoraju[17].
Matką Marcina Wolskiego była Krystyna z domu Karczewska, II voto Żytyńska (1920–1993) – dziennikarka i sportsmenka. Jej ojcem był Tadeusz Karczewski (1888–1949) – uczestnik bitwy Warszawskiej, zaś matką Kazimiera Karczewska[17].
Odznaczenia i nagrodyEdytuj
Otrzymał wiele nagród za teksty satyryczne, a także był trzykrotnie nominowany do Nagrody im. Janusza A. Zajdla za satyryczne utwory fantastycznonaukowe.
W 2006 prezydent Lech Kaczyński odznaczył Marcina Wolskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[18].
20 maja 2009 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[19].
TwórczośćEdytuj
CykleEdytuj
Pies w studniEdytuj
- Pies w studni (SuperNowa, 2000, ISBN 83-7054-140-2)
- Rekonkwista (SuperNowa, 2001, ISBN 83-7054-148-8)
- Wilk w owczarni (Zysk i S-ka, 2010, ISBN 978-83-7506-636-4)
AntybaśnieEdytuj
- Antybaśnie – tomik z wolszczyzną (Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1991, ISBN 83-212-0616-6)
- Powrót do antybaśni (Wydawnictwo Zebra, 1993, ISBN 83-85076-24-6)
Wydania rozszerzone:
- Antybaśnie z 1001 dnia (SuperNowa, 2004, ISBN 83-7054-162-3)[20]
- Włóczędzy czasoprzestrzeni (SuperNowa, 2005, ISBN 83-7054-169-0)[21]
Trylogia optymistycznaEdytuj
- Nieprawe łoże (Wydawnictwo Fronda 2006, ISBN 83-60335-80-X, Zysk i S-ka 2007, ISBN 978-83-7506-189-5)
- Noblista (Zysk i S-ka 2008, ISBN 978-83-7506-165-9)
- Kaprys historii (Zysk i S-ka 2009, ISBN 978-83-7506-355-4)
Igor RykowEdytuj
- 7:27 do Smoleńska (Zysk i S-ka, 2014, ISBN 978-83-7785-407-5)
- Dzień zapłaty (Zysk i S-ka, 2015, ISBN 978-83-7785-58-36)
- Powrót Almanzora (Zysk i S-ka 2017, ISBN 978-83-8116-101-5)
PodróżniczeEdytuj
- W 80 podróży dookoła świata (Wydawnictwo Biały Kruk, 2020, ISBN 978-83-7553-295-I)
PowieściEdytuj
- Laboratorium nr 8 (w antologii Rok 3978, KAW, 1980, wznowione w zbiorze The Bestiarium)
- Numer (KAW, 1982, wznowiony w zbiorze The Bestiarium)
- Agent dołu (Wydawnictwo Literackie, 1988)
- Piąty odcień zieleni (CIA-Books, 1991)
- Bogowie jak ludzie (KAW, 1991, wznowienie: Solaris, 2004, ISBN 83-89951-03-7)
- Krawędź snu (SuperNowa, 1996, ISBN 83-7054-104-6)
- Agent dołu. Diabelska dogrywka (SuperNowa, 1996, ISBN 83-7054-097-X) – wznowienie z dodatkowym rozdziałem pt. Diabelska dogrywka
- Według św. Malachiasza (SuperNowa, 1999, ISBN 83-7054-128-3)
- Alterland (WAB, 2003, ISBN 83-89291-18-5, WAB, 2005, ISBN 83-7414-091-7)
- Ekspiacja (WAB, 2004, ISBN 83-7414-023-2)
- Miejsce dla dwojga (WAB, 2005, ISBN 83-7414-083-6)
- Zamach na Polskę (Solaris, 2005, ISBN 83-89951-27-4)
- Klucz do Apokalipsy (Wydawnictwo Albatros 2007, ISBN 978-83-7359-446-3)
- EuroDżihad (Zysk i S-ka 2008, ISBN 978-83-7506-234-2)
- Agent dołu. Czarci pomiot (SuperNowa 2009, ISBN 978-83-7578-019-2) – kolejne wznowienie Agenta dołu wraz z dodatkowymi rozdziałami Diabelska dogrywka, Agent góry i Czarci pomiot
- Drugie życie (Zysk i S-ka 2009, ISBN 978-83-7506-421-6)
- Wallenrod (Narodowe Centrum Kultury 2010, ISBN 978-83-61587-15-6) oraz (Zysk i S-ka 2012, ISBN 978-83-7785-114-2)
- Ciemna strona lustra (Centrum Myśli Jana Pawła II 2010, ISBN 978-83-60853-01-6)
- Cud nad Wisłą (Czerwone i Czarne 2010, ISBN 978-83-7700-007-6)
- Jedna przegrana bitwa (Narodowe Centrum Kultury 2010, ISBN 978-83-61587-31-6)
- 13 Gabinet (Czerwone i Czarne 2011, ISBN 978-83-7700-018-2)
- Ewangelia według Heroda (M Wydawnictwo 2011, ISBN 978-83-7595-356-5)
- Doktor Styks (Zysk i S-ka 2011, ISBN 978-83-7506-879-5)
- Skecz zwany morderstwem (Zysk i S-ka 2012, ISBN 978-83-7785-020-6)
- Post-Polonia (M Wydawnictwo 2012, ISBN 978-83-7595-456-2)
- Mocarstwo (Zysk i S-ka 2012, ISBN 978-83-7785-117-3) – bezpośrednia kontynuacja losów bohaterów Wallenroda
- Prezydent von Dyzma (Zysk i S-ka 2013, ISBN 978-83-7785-220-0) – luźna kontynuacja Kariery Nikodema Dyzmy Tadeusza Dołęgi-Mostowicza
- Sodoma (Zysk i S-ka, 2014, ISBN 978-83-7785-58-29)
- Ciemna brama (Zysk i S-ka, 2016, ISBN 978-83-7785-89-81)
- Powtórka z rozgrywki (Zysk i S-ka, 2020, ISBN 978-83-8116-839-7)[22]
Zbiory opowiadań i noweleEdytuj
- 60 minut na godzinę (Nasza Księgarnia, 1978, ISBN 83-10-08951-1, wznowione w zbiorze Wolski w shortach (1))
- Żółw
- Z lotu ptaka
- Siła woli
- Takie buty
- Fotografia
- Taksówka o północy
- Płetwy
- Muza
- F.A.
- Enklawa. Neomatriarchat. Świnka (1982, wznowione w zbiorze The Bestiarium)
- Z przymrużeniem ucha. Tomik z wolszczyzną (1984, wznowione w zbiorze Wolski w shortach (1))
- Jeden dzień
- Epizod
- Zimny warsztat
- Zadziwiający przypadek fascynacji
- Problem malarski
- Urojenie
- Zbrodniarz
- Odżywka
- Świadek koronny
- Apokalipsa
- Telefon
- Wiem wszystko
- Z pamiętnika młodego inżyniera
- Szansa
- Loteria
- Szczepionka
- Pies, przyjaciel człowieka
- Labirynt
- Tragedia „Nimfy 8” (w cyklu Stało się jutro, cz. 30, Nasza Księgarnia, 1987, ISBN 83-10-08951-1, wznowione w zbiorze Wolski w shortach (1))
- Konfrontacja
- Tragedia „Nimfy 8”
- Matryca
- Ludzie-Ryby
- Przezorność
- Masa krytyczna
- Eksponat
- Przestępstwo i wyrok
- Wariant autorski
- Mam prośbę, Jack...
- Trzecia planeta
- Klan Szwendałów (DAGA, 1991, ISBN 83-900201-0-6, M. Wolski i A. Zaorski jako „Marta Blask”)
- Książeczka bez nabożeństwa czyli porady dla nieśmiałych cnotliwych i leniwych (Replay, 1993, ISBN 83-85917-02-0)
- Noc bezprawia oraz inne szalone opowieści (SuperNowa, 1997, ISBN 83-7054-117-8)
- Wideo Pana Boga
- Na żywo
- Dzień bezmięsny
- Korektura
- Poprawka z cudu
- Noc bezprawia
- Kabaret Nadredaktora (wybór najlepszych piosenek i tekstów kabaretowych, Nowy Świat, 2001)
- The Bestarium (Solaris 2002, ISBN 83-88431-35-8)
- Świnka
- Matriarchat
- Laboratorium nr 8
- Numer
- Trzecia Najśmieszniejsza Kabaretu Nadredaktora cz. II (Nowy Świat, 2003)
- Marcin Wolski w shortach (1): Kwadratura trójkąta (Solaris, 2003, ISBN 83-88431-73-0)
- Opowiadania ze zbioru 60 minut na godzinę
- Opowiadania ze zbioru Z przymrużeniem ucha. Tomik z wolszczyzną
- Opowiadania ze zbioru Tragedia „Nimfy 8”
- Kwadratura trójkąta
- Marcin Wolski w shortach (2): Enklawa (Solaris, 2004, ISBN 83-88431-83-8)
- Enklawa
- Baśnie dla bezsennych:
- Omdlenie
- Budka nr 7
- Etyka zawodowa
- Jedna z lepiej przeprowadzonych akcji
- Największe zdarzenie od czasów Adama
- Hobbysta
- Party
- Horrory na późne wieczory:
- Alternatywa
- Adventure Explorer
- Operacja Herod
- Łapiszcze
- Wirus
- Dom specyficznej troski
- Aktywacja
- Za nic
PrzypisyEdytuj
- ↑ t, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, old.sdp.pl [dostęp 2021-05-19] (ang.).
- ↑ https://www.sdpwarszawa.pl/8,Wladze.html [dostęp: 19.05.2021].
- ↑ Tomasz Wituch, Bogdan Stolarczyk Studenci Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1945-2000, wyd. Arkadiusz Wingert, Kraków 2010, s. 371
- ↑ Jak ulubieńcy władz PRL-u, pupilami prawicy się stali. Newsweek.pl, 25 stycznia 2014. [dostęp 2017-01-01].
- ↑ Wiedziałeś, że oni należeli do PZPR? Marcin Wolski. onet.pl. [dostęp 2016-07-23].
- ↑ O fundacji. fundacjasmolensk2010.pl. [dostęp 2016-07-23].
- ↑ Tadeusz Sobolewski: Będą kręcić film 'Smoleńsk'. 'O tak zwanej katastrofie'. gazeta.pl, 7 listopada 2012. [dostęp 2012-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-21)].
- ↑ Ruszyła Telewizja Republika. Upadł monopol medialny. niezalezna.pl, 6 maja 2013. [dostęp 2013-05-06].
- ↑ Redakcja. dorzeczy.pl. [dostęp 2013-02-04].
- ↑ Autorzy opuszczają Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. [w:] lubimyczytać.pl [on-line]. 2020-08-17. [dostęp 2020-08-21].
- ↑ Marcin Wolski pokieruje TVP2. pb.pl, 11 lipca 2016. [dostęp 2016-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-12)].
- ↑ Marcin Makowski, Jestem czasowo poetą dworskim, Do Rzeczy, 20 grudnia 2017 [dostęp 2018-12-09] (pol.).
- ↑ Reforma w strukturach TVP będzie wprowadzana etapami. Wolski: niebawem przestanę być szefem Dwójki, wirtualnemedia.pl, 20 grudnia 2017 [dostęp 2017-12-21].
- ↑ a b NB: Marcin Wolski od grudnia zostanie doradcą zarządu TVP. wirtualnemedia.pl. [dostęp 2018-12-09]. (pol.).
- ↑ Nikola Bochyńska: „Szopka Noworoczna” wraca do TVP. Jej autorem Marcin Wolski. wirtualnemedia.pl. [dostęp 2018-12-20]. (pol.).
- ↑ Marcin Wolski zabiera nas w nowej książce w 80 podróży dookoła świata., 29 maja 2020.
- ↑ a b Aneta Nawrot, Alternatywne światy Marcina Wolskiego wobec tradycji powieści historycznej, Częstochowa 2017.
- ↑ M.P. z 2006 r. nr 62, poz. 647
- ↑ Glorie dla przedstawicieli świata rozrywki. mkidn.gov.pl, 20 maja 2009. [dostęp 2016-07-23].
- ↑ Zawiera opowiadania z Antybaśnie – tomik z Wolszczyzną, ale potraktowane jako fragment większej całości.
- ↑ Włóczędzy czasoprzestrzeni zawiera dwa odrębne nowe wstępy, całość Powrotu do antybaśni z 1993 i rozbudowany niepublikowany epilog.
- ↑ Powtórka z rozgrywki na stronie wydawnictwa. sklep.zysk.com.pl. [dostęp 2020-02-02]. (pol.).