Marcin Wrona (reżyser)
Marcin Stefan Wrona (ur. 25 marca 1973 w Tarnowie, zm. 19 września 2015 w Gdyni[1]) – polski reżyser oraz producent filmowy, telewizyjny i teatralny, scenarzysta. Członek Europejskiej i Polskiej Akademii Filmowej.
Marcin Wrona (2012) | |
Data i miejsce urodzenia |
25 marca 1973 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 września 2015 |
Zawód |
reżyser |
Lata aktywności |
2001–2015 |
Życiorys
edytujPoczątkowo uprawiał koszykówkę. Był członkiem juniorskiej kadry Polski[2]. W barwach Unii Tarnów w latach 1989–1992 rozegrał 8 meczów w ówczesnej II lidze[3]. Ze względów zdrowotnych zakończył karierę sportową[2].
Został absolwentem filmoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz reżyserii na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Ukończył Mistrzowską Szkołę Reżyserii Andrzeja Wajdy oraz Binger Film Institute w Amsterdamie (2005).
Od 2006 był nauczycielem akademickim i nauczał reżyserii na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, w 2010 uzyskał stopień doktora sztuk filmowych w oparciu o film Moja krew[4].
Ze swoim studenckim filmem Człowiek magnes (2001) odwiedził około 100 międzynarodowych festiwali otrzymując wiele nagród. Na wielu z nich film zdobył uznanie, m.in. na Tribeca Film Festival w kategorii Najlepszy Film Studencki. Kolejny film krótkometrażowy Telefono (2004), został doceniony przez Pedro Almodovara i dołączony do hiszpańskiego wydania kolekcji DVD tego reżysera[5].
Jego debiutancki film Moja krew miał premierę na Festiwalu Filmowym w Rzymie (2009). Film otrzymał Nagrodę Dziennikarzy i Nagrodę za najlepszy scenariusz na Festiwalu Debiutów w Koszalinie, a także Główną Nagrodę polskiej edycji konkursu Hartley-Merril (2007) oraz Trzecią Nagrodę w Międzynarodowym Finale Konkursu Hartley-Merril w Cannes (2007, tytuł roboczy: Tamagotchi). Film był pokazywany na wielu festiwalach i otrzymał nagrody m.in. w Nikozji i Avance.
Drugi pełnometrażowy film fabularny Chrzest (2010) miał europejską premierę na MFF w San Sebastián, światową na MFF w Toronto oraz polską podczas WFF. Film otrzymał Srebrne Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych Gdynia (2010) oraz wiele innych nagród na międzynarodowych festiwalach, m.in.: Grand Prix w Mons Love IFF (2011, Belgia) oraz w Pradze na Febiofest (2011), a także Grand Prix OFF Plus Camera w Krakowie (2011) i nagrodę w Reykjavíku (2010). Film ma dystrybucję kinową m.in. w USA, Wielkiej Brytanii, Rumunii, na Węgrzech i w Hiszpanii.
Nad filmem Demon (2015, koprodukcja polsko-izraelska) pracował z Itayem Tiranem w roli głównej.
W telewizji wyreżyserował kilka spektakli, m.in. Kolekcję według Harolda Pintera (2006), Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej z Magdaleną Cielecką w roli głównej (2013), a także przedstawienia Pasożyt (2003) oraz Doktor Halina (Scena Faktu, 2008). Reżyserował też seriale (Lekarze, Ratownicy).
Zajmował się także reżyserią teatralną. W 2004 wyreżyserował spektakl Uwięzieni w Teatrze Rozmaitości w Warszawie, w 2013 musical Chopin musi umrzeć wystawiony równolegle w Warszawie i Londynie.
Zmarł 19 września 2015, podczas trwającego wówczas Festiwalu Filmowego w Gdyni, w którym brał udział jego film Demon. O godz. 5.30 w jednym z hoteli w Gdyni ciało reżysera znalazła jego żona. Marcin Wrona popełnił samobójstwo poprzez powieszenie[6][7]. Został pochowany 24 września 2015 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[8] (kwatera D-5-26)[9].
Filmografia
edytuj- Przeprowadzki (2000–2001), współpraca reżyserska
- Człowiek Magnes (2001), reżyseria, scenariusz
- Przedwiośnie (2001), asystent reżysera
- Przedwiośnie (2002), asystent reżysera
- Moja krew (2009), reżyseria, scenariusz (współscenarzyści – Grażyna Trela, Marek Pruchniewski)
- Chrzest (2010), reżyseria, koproducent (scenarzyści – Grzegorz Jankowski, Grażyna Trela, Dariusz Glazer)
- Ratownicy (2010), reżyseria
- Lekarze (2012–2014), reżyseria
- Moralność Pani Dulskiej, spektakl telewizyjny (2013), reżyseria, scenariusz[10]
- Ich czworo, spektakl telewizyjny (2015), reżyseria, scenariusz
- Demon (2015), reżyseria, scenariusz
- Rojst, druga seria (2021), autor pierwowzoru scenariusza pod nazwą „Mord”, razem z Pawłem Maśloną[11]
Wybrane nagrody i wyróżnienia
edytuj- Tribeca Film Festival
- Nagroda za najlepszy Film Studencki (Człowiek Magnes, 2002)[12]
- Wyróżnienie w kategorii Filmu Krótkometrażowego (Człowiek Magnes, 2002)
- Festiwal „Dwa teatry”
- Honorowa nagroda pozaregulaminowa za Debiut Reżyserski (Pasożyt, 2004)
- Nagroda za reżyserię (Skaza, 2006)
- Nagroda za reżyserię (Moralność pani Dulskiej, 2013)
- Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” (Koszalin)
- Nagroda za Scenariusz (Moja krew, 2009)
- Nagroda Dziennikarzy (Moja krew, 2009)
- Cypryjski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Nikozji
- „Złota Afrodyta” w kategorii: najlepszy scenariusz (Moja krew, 2010)
- „Złota Afrodyta” w kategorii: najlepszy film (Moja krew, 2010)
- „Złota Afrodyta” w kategorii: najlepszy reżyser (Moja krew, 2010)
- Festiwal Polskich Filmów Fabularnych (Gdynia)
- Srebrne Lwy (Chrzest, 2010)
- Nagroda Ministra Kultury (2010)
- Nominacja do Paszportów Polityki (2010)
- Europejskie Festiwal Filmowy w Ploiesti
- Nagroda za reżyserię (Chrzest, 2011)
- Off Plus Camera
- Nagroda Główna „Polski Noble Filmowy” w Konkursie Polskich Filmów Fabularnych (Chrzest, 2011)
Przypisy
edytuj- ↑ Zmarł reżyser Marcin Wrona. festiwalgdynia.pl. [dostęp 2015-09-19]. (pol.).
- ↑ a b Aleksandra Różdżyńska: Marcin Wrona: „Obsesyjnie lubię film”. pisf.pl, 2010-02-11. [dostęp 2015-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-18)]. (pol.).
- ↑ Marcin Wrona. plkhistory.ugu.pl. [dostęp 2015-09-19]. (pol.).
- ↑ Marcin Wrona, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2024-03-22] .
- ↑ Ola Salwa: Marcin Wrona: kino służy do pokazywania niewidzialnego. Magazyn Filmowy SFP, 50/2015, 2015-12-19. [dostęp 2021-08-31]. (pol.).
- ↑ dt, PAP: Marcin Wrona nie żyje. Ciało reżysera znaleziono w hotelu. wyborcza.pl, 2015-09-19. [dostęp 2015-09-19]. (pol.).
- ↑ Marcin Wrona nie żyje. Są już wyniki sekcji zwłok. onet.pl, 2015-09-21. [dostęp 2015-09-21]. (pol.).
- ↑ Pogrzeb Marcina Wrony odbędzie się czwartek. onet.pl, 2015-09-22. [dostęp 2015-09-22]. (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- ↑ Marcin Wrona. filmpolski.pl. [dostęp 2021-08-31]. (pol.).
- ↑ ROJST'97. wysokieobcasy.pl, 2021-06-24. [dostęp 2021-08-31]. (pol.).
- ↑ Elissa Gootman, Elvis Mitchell: Just to the North of Ground Zero, a Tribute in Light Sabers. nytimes.com, 2002-05-13. [dostęp 2021-08-31]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Marcin Wrona w bazie IMDb (ang.)
- Marcin Wrona w bazie Filmweb
- Marcin Wrona w bazie filmpolski.pl
- Marcin Wrona. stopklatka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)]. w bazie stopklatka.pl
- Marcin Wrona. Nadwrażliwy magnes. Dwójka – Program 2 Polskiego Radia, 2015-10-28. [dostęp 2015-10-30].