Wikipedia

Marek Ewangelista

ewangelista i apostoł

Marek Ewangelista (cs. Марк, апостол и евангелист) – wedle tradycji Kościoła autor Ewangelii Marka uważanej za najstarszą i jednocześnie najkrótszą spośród ewangelii, kuzyn Barnaby, towarzysz Pawła z Tarsu, a później Apostoła Piotra, apostoł z grona siedemdziesięciu dwóch. Zgodnie z relacją Papiasza wiernie spisał głoszone przez Piotra nauki. Według tradycji św. Marek zginął około 68 roku. Uznawany przez Kościół koptyjski za pierwszego patriarchę Aleksandrii i świętego; święty Kościoła katolickiego, anglikańskiego, ewangelickiego, prawosławnego i ormiańskiego[1].

Święty
Marek
Μάρκος
apostoł
ewangelista
biskup
męczennik
Ilustracja
Marek Ewangelista, bizantyńska mozaika z XI wieku.
Data i miejsce urodzenia

≈18[1]
Jerozolima (?)

Data i miejsce śmierci

≈68[1]
Aleksandria (?)

Czczony przez

kościoły chrześcijańskie

Wspomnienie

25 kwietnia[a]

Atrybuty

księga, lew ze skrzydłami, drzewo figowe, zwój

Patron

pisarzy, notariuszy, murarzy, Wenecji

Szczególne miejsca kultu

Bazylika św. Marka w Wenecji

Multimedia w Wikimedia Commons
Flaga Wenecji ze skrzydlatym lwem symbolizującym Marka Ewangelistę oraz tradycyjną dla tego symbolu inskrypcją w otwartej księdze: PAX TIBI MARCE EVANGELISTA MEVS

TradycjaEdytuj

Księgi Nowego Testamentu nazywają go Markiem, Janem, a także Janem Markiem. Tradycyjnie wszystkie te osoby są utożsamiane ze św. Markiem, który wraz ze św. Barnabą towarzyszył św. Pawłowi w jego pierwszej podróży misyjnej, z której jednak zawrócił w Perge. Wyruszył później z Barnabą na Cypr. Wiemy o jego pobycie w Rzymie wraz ze św. Piotrem i św. Pawłem, kiedy to prawdopodobnie między rokiem 60 a 70 spisał swoją Ewangelię. Niewykluczone, że był synem Marii, przyjaciółki św. Piotra, do której tenże udał się po wyjściu z więzienia.

Tradycja kościelna sięgająca wczesnych wieków chrześcijaństwa identyfikuje młodzieńca wspomnianego w Mk 14,51-52, który był obecny przy aresztowaniu Jezusa, właśnie z Markiem, autorem Ewangelii[2][3].

Wedle apokryficznych „Dziejów Marka”, Ewangelista miał spędzić ostatnie lata życia w Aleksandrii, gdzie dokonywał wielu cudów, po czym poniósł śmierć z rąk wyznawców egipskiego boga Serapisa. Pochowany został w miejscu zwanym bukoli, gdzie doczekał się kultu uwieńczonego budową okazałej bazyliki. W IX wieku z obawy przed profanacją relikwii przez muzułmanów, ciało św. Marka zostało przeniesione do Wenecji przez dwóch tamtejszych kupców[4].

KultEdytuj

W ikonografii św. Marek ukazywany jest w stroju arcybiskupa, w paliuszu albo jako biskup wschodniego rytu[5].

Święty trzyma w dłoni zamkniętą lub otwartą księgę. Symbolizuje go m.in. lew ze skrzydłami, drzewo figowe, zwój[5].

Jest patronem pisarzy, notariuszy i murarzy, patronem Wenecji, gdzie jest szczególnie czczony.

Wspomnienie w Kościele katolickim, ewangelickim i anglikańskim obchodzone jest 25 kwietnia[1] (w KK ma rangę święta liturgicznego)[5].

Kościoły wschodnie z uwagi na liturgię według kalendarza juliańskiego wspominają św. Marka[1]:

Zobacz teżEdytuj

 Portal: Święci

UwagiEdytuj

  1. ↑ Liturgia katolicka.

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d e Markus, [w:] Ökumenisches Heiligenlexikon [online] (niem.).
  2. ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: M–P. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2000, s. 99. ISBN 83-7097-671-9.
  3. ↑ Komentarz w Biblia Tysiąclecia, wydanie III. Poznań – Warszawa: Pallottinum, 1980, s. 1175.
  4. ↑ Zarzeczny SJ 2013 ↓, s. 13
  5. ↑ a b c Święty Marek, Ewangelista.
  6. ↑ Podwójne datowanie.

BibliografiaEdytuj

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marek_Ewangelista&oldid=67725204”