Marek Jurek
Marek Jurek (ur. 28 czerwca 1960 w Gorzowie Wielkopolskim) – polski polityk. Marszałek Sejmu V kadencji w latach 2005–2007.
Data i miejsce urodzenia |
28 czerwca 1960 |
---|---|
Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej | |
Okres |
od 26 października 2005 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji | |
Okres |
od 10 maja 1995 |
Poprzednik | |
Następca | |
Prezes Prawicy Rzeczypospolitej | |
Okres |
od 19 kwietnia 2007 |
Przynależność polityczna | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Poseł na Sejm X, I, IV i V kadencji (1989–1993, 2001–2007), poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji (2014–2019). Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w latach 1995–2001 oraz jej przewodniczący w 1995. Współzałożyciel Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego i Przymierza Prawicy, jeden z liderów Prawa i Sprawiedliwości w pierwszych latach jego istnienia, wiceprezes PiS w latach 2002–2007. Założyciel Prawicy Rzeczypospolitej i jej prezes w latach 2007–2018. Kandydat w wyborach prezydenckich w 2010.
Życiorys
edytujWykształcenie i działalność w okresie PRL
edytujUkończył I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Gorzowie Wielkopolskim, następnie studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Temat jego pracy magisterskiej brzmiał Nacjonalizm i totalizm. Porównanie programów Stronnictwa Narodowego i Ruchu Narodowo-Radykalnego.
Pod koniec lat 70. zaangażował się w działalność opozycyjną. W latach 80. był współzałożycielem i uczestnikiem opozycyjnego Ruchu Młodej Polski, członkiem władz krajowych Niezależnego Zrzeszenia Studentów, pracował w redakcji podziemnej „Polityki Polskiej” i emigracyjnych „Znaków Czasu”.
Działalność publiczna w III RP
edytujLata 1989–2005
edytujW 1989 należał do założycieli Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, był wiceprezesem i przewodniczącym rady naczelnej tej partii. W latach 1989–1993 sprawował mandat posła na Sejm X kadencji z listy Komitetu Obywatelskiego i I kadencji z listy Wyborczej Akcji Katolickiej. W Sejmie kontraktowym wspólnie z Janem Łopuszańskim i Stefanem Niesiołowskim współtworzył charakterystyczny wizerunek ZChN. W trakcie I kadencji Sejmu był wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych.
Od 10 maja 1995 do 9 maja 2001 zasiadał w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji z nominacji Lecha Wałęsy, przewodniczył KRRiT od 10 maja do 28 grudnia 1995. W 1999 wraz z Michałem Kamińskim udał się do Wielkiej Brytanii, by prywatnie spotkać się z osadzonym w areszcie domowym generałem Augustem Pinochetem, oskarżonym w Hiszpanii o zbrodnie przeciwko ludzkości, zabójstwa i stosowanie tortur. W wyjeździe brał udział również dziennikarz Tomasz Wołek.
W latach 2001–2002 był członkiem Przymierza Prawicy, pełnił funkcję przewodniczącego rady politycznej tego ugrupowania. W wyborach parlamentarnych w 2001 uzyskał ponownie mandat poselski z ramienia Prawa i Sprawiedliwości w okręgu rzeszowskim. Po zjednoczeniu Przymierza Prawicy z PiS 2 czerwca 2002 został wiceprezesem tej partii do spraw chrześcijańsko-społecznych. 18 stycznia 2003 na zjeździe partii razem z mniejszością działaczy opowiedział się przeciw uchwale wzywającej do głosowania za wstąpieniem do Unii Europejskiej w referendum. W wyborach parlamentarnych w 2005 po raz czwarty uzyskał mandat poselski, tym razem w okręgu piotrkowskim.
Od 2005
edytuj26 października 2005 został wybrany na funkcję marszałka Sejmu V kadencji, poparli go posłowie PiS, Samoobrony RP, Ligi Polskich Rodzin oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Uzyskał 265 głosów, jego kontrkandydat z Platformy Obywatelskiej Bronisław Komorowski dostał 133 głosy. Jako marszałek odbył kilka wizyt zagranicznych, udał się m.in. do Wilna, Londynu, Berlina i Lwowa. 13 kwietnia 2007 po odrzuceniu przez Sejm projektu zmiany Konstytucji RP w tzw. sprawie ochrony życia poczętego zapowiedział, że podda pod głosowanie wniosek o odwołanie siebie z funkcji Marszałka Sejmu. 14 kwietnia tego samego roku zrezygnował również z członkostwa w PiS oraz wszelkich funkcji partyjnych. 27 kwietnia Sejm 402 głosami przyjął jego dymisję z funkcji marszałka.
W kwietniu 2007 ogłosił decyzję o utworzeniu nowej, prawicowej partii politycznej o profilu chrześcijańsko-konserwatywnym pod nazwą Prawica Rzeczypospolitej. We wrześniu tego samego roku podpisał porozumienie z LPR i Unią Polityki Realnej o nazwie Liga Prawicy Rzeczypospolitej celem wspólnego startu do Sejmu w przedterminowych wyborach. Do Senatu partie te utworzyły odrębne komitety. Marek Jurek bez powodzenia kandydował do Senatu z ramienia komitetu „KWW Prawica Marka Jurka”, tworzonego przez Prawicę Rzeczypospolitej.
W 2008 został zarejestrowany jako kandydat w wyborach uzupełniających do Senatu zarządzonych w okręgu krośnieńskim na dzień 22 czerwca w związku ze śmiercią senatora Andrzeja Mazurkiewicza. Uzyskał 10 751 głosów, zajmując 3. miejsce spośród 12 kandydatów. W 2009 ubiegał się o mandat w wyborach do Parlamentu Europejskiego jako lider listy Prawicy Rzeczypospolitej w okręgu warszawskim, jego partia nie przekroczyła jednak progu wyborczego. Na Marka Jurka zagłosowało 33 925 osób, co stanowiło 4,10% wszystkich głosów ważnych oddanych w tym okręgu[1].
13 lutego 2010 podczas konwencji wyborczej Prawicy Rzeczypospolitej w Warszawie zadeklarował swój start w wyborach prezydenckich[2]. 6 maja 2010 został zarejestrowany jako kandydat przez Państwową Komisję Wyborczą. 16 czerwca przedstawił Społeczny Komitet Poparcia swojej kandydatury, w skład którego weszli m.in. Ludwik Dorn, Robert Friedrich, Marcin Libicki, Cezary Mech, Andrzej Mikosz oraz Robert Tekieli[3]. W pierwszej turze uzyskał 177 315 głosów (1,06%), zajmując 8. miejsce spośród 10 kandydatów[4]. Przed drugą turą wyborów poparł Jarosława Kaczyńskiego[5].
W marcu 2012 podpisał w imieniu własnej partii porozumienie o współpracy z PiS[6]. Na mocy tego porozumienia wystartował w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 z listy PiS w okręgu warszawskim z pozycji nr 5, uzyskując mandat eurodeputowanego VIII kadencji. Oddano na niego 66 505 głosów, co stanowiło 8,55% wszystkich głosów ważnych w okręgu warszawskim[7]. W październiku 2016 został wybrany w skład komitetu wykonawczego Europejskiej Federacji dla Życia i Godności Człowieka „One of Us”[8]. 16 czerwca 2018 ustąpił z funkcji prezesa Prawicy Rzeczypospolitej[9].
W marcu 2019 ogłosił, że nie będzie ubiegał się o reelekcję w wyborach do Europarlamentu[10]. Ostatecznie zmienił swoją decyzję, przyjmując propozycję startu z pierwszego miejsca ruchu Kukiz’15 w okręgu wielkopolskim[11][12][13]; nie uzyskał jednak wówczas reelekcji, a komitet nie przekroczył progu wyborczego[14].
W czerwcu 2020 minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powołał go w skład Rady Programowej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego[15]. Zasiadał w tym gremium do 2023[16].
Działalność publicystyczna
edytujStały publicysta katolickich czasopism, takich jak „Niedziela”, „Gość Niedzielny” i „Idziemy”. Nawiązał współpracę z pismem „Christianitas”, publikując w nim swoje artykuły na tematy światopoglądowe i polityczne. Otrzymał także stałą rubrykę w miesięczniku „W Sieci Historii”. Autor książki Reakcja jest objawem życia. Kroniki radiowe 1999–2000 (2000), będącej zbiorem jego felietonów. W 2009 wydał książkę Dysydent w państwie POPiS: rozmowa, dziennik, blog[17], w której znalazły się m.in. notatki z jego dziennika i wpisy z jego bloga. W 2021 opublikował książkę 100 godzin samotności albo rewolucja październikowa nad Wisłą[18].
Nawiązał także współpracę z Radiem Wnet. W 2020 dołączył do redakcji „Do Rzeczy” jako stały felietonista tego tygodnika[19].
Wyniki wyborcze
edytujWybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
---|---|---|---|---|---|
1989 | Komitet Obywatelski „Solidarność” | Sejm X kadencji | nr 54 | 69 428 (52,86%) [20] | |
1991 | Wyborcza Akcja Katolicka | Sejm I kadencji | nr 14 | 17 618 (6,27%) [21] | |
1993 | Katolicki Komitet Wyborczy „Ojczyzna” | Sejm II kadencji | nr 35 | 3337 (0,62%) [22] | |
2001 | Prawo i Sprawiedliwość | Sejm IV kadencji | nr 23 | 14 256 (3,35%) [23] | |
2005 | Sejm V kadencji | nr 10 | 18 508 (8,31%) [24] | ||
2007 | KWW Prawicy Marka Jurka | Senat VII kadencji | 56 263 (19,22%) [25] | ||
2008 | Senat VII kadencji | nr 21 | 10 751 (19,64%) [26] | ||
2009 | Prawica Rzeczypospolitej | Parlament Europejski VII kadencji | nr 4 | 33 925 (4,10%) [1] | |
2010 | KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Marka Jurka |
Prezydent RP | – | 177 315 (1,06%) [4] | |
2014 | Prawo i Sprawiedliwość | Parlament Europejski VIII kadencji | nr 4 | 66 505 (8,72%) [7] | |
2019 | Kukiz’15 | Parlament Europejski IX kadencji | nr 7 | 29 891 (2,49%) [14] |
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2009)[27]
- Krzyż Wolności i Solidarności (2022)[28]
- Medal Pamiątkowy 13 Stycznia (Litwa, 2006)[29]
- Medal Golgoty Wschodu przyznany przez Fundację „Golgota Wschodu” (2006)[30]
- Nagroda im. Sługi Bożego Jerzego Ciesielskiego – Ojca Rodziny (2014)
- Nagroda im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia (2019)[31]
Poglądy
edytujMarek Jurek deklaruje całkowite poparcie dla społecznego nauczania Kościoła katolickiego, jest przeciwny zapłodnieniu pozaustrojowemu, aborcji, eutanazji, związkom homoseksualnym, wspiera naprotechnologię[32]. Opowiada się za oparciem przyszłości Polski i Europy na kultywowaniu tradycji cywilizacji chrześcijańskiej i kultury łacińskiej. Jest zwolennikiem mszy trydenckiej[33]. Jest honorowym członkiem Klubu Zachowawczo-Monarchistycznego[34].
Życie prywatne
edytujŻonaty, jest ojcem czwórki dzieci: córek Zofii, Marii i Klary oraz syna Ludwika[35].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2009. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Komunikat z konwencji Prawicy – Marek Jurek kandyduje na Prezydenta. prawicarzeczypospolitej.org, 13 lutego 2010. [dostęp 2010-05-06].
- ↑ W Warszawie został zaprezentowany Społeczny Komitet Poparcia Marka Jurka. marekjurek.pl, 16 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-16].
- ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2010. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Wybory prezydenckie 2010. Marek Jurek poprze Jarosława Kaczyńskiego. gazetalubuska.pl, 21 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-21].
- ↑ Umowa o współpracy między partiami Prawo i Sprawiedliwość i Prawica Rzeczypospolitej. prawicarzeczypospolitej.org, 24 marca 2012. [dostęp 2013-09-12].
- ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Paweł Kubala: Marek Jurek w Komitecie Wykonawczym. prawapolityka.pl, 19 października 2016. [dostęp 2017-01-18].
- ↑ KOMUNIKAT po posiedzeniu Rady Naczelnej Prawicy Rzeczypospolitej. prawicarzeczypospolitej.pl, 16 czerwca 2018. [dostęp 2018-06-16].
- ↑ Michał Wróblewski: Wybory do PE i „hamletyzowanie Marków”. Jurek rezygnuje ze startu, Jakubiak dogaduje się z Korwinem. wp.pl, 5 marca 2019. [dostęp 2019-04-11].
- ↑ Maciej Nycz: Marek Jurek jedynką na wielkopolskiej liście Kukiz’15 do PE. rmf24.pl, 11 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-11].
- ↑ Potwierdzają się informacje DoRzeczy.pl. Marek Jurek wystartuje do PE z Kukiz’15. dorzeczy.pl, 11 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-11].
- ↑ Jarosław Dudała: Marek Jurek jednak wystartuje w eurowyborach. gosc.pl, 11 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-11].
- ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-05-27].
- ↑ Piotr Mazurek: Prezydent: Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej musi przywrócić pamięć i zasłużone dobre imię ruchu narodowego i chrześcijańskiego. wpolityce.pl, 26 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-27].
- ↑ Posiedzenie Rady Programowej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I.J. Paderewskiego. Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, 12 lipca 2023. [dostęp 2024-02-09].
- ↑ Marek Jurek: Dysydent w państwie POPiS: rozmowa, dziennik, blog. Dębogóra: Wydawnictwo Dębogóra, 2008, s. 302. ISBN 978-83-61374-69-5. OCLC 947732451.
- ↑ Marek Jurek: 100 godzin samotności albo rewolucja październikowa nad Wisłą. Dębogóra: Wydawnictwo Dębogóra, 2021, s. 197. ISBN 978-83-64964-91-6. OCLC 1266302990.
- ↑ Marek Jurek felietonistą tygodnika „Do Rzeczy”. wirtualnemedia.pl, 14 lipca 2020. [dostęp 2020-08-04].
- ↑ M.P. z 1989 r. nr 21, poz. 149
- ↑ M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288
- ↑ Poland – candidate data. University of Essex. [dostęp 2016-03-17]. (ang.).
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 110, poz. 705
- ↑ Ordery z okazji Jubileuszu 30-lecia powołania Ruchu Młodej Polski. prezydent.pl, 27 września 2009. [dostęp 2010-05-06].
- ↑ M.P. z 2022 r. poz. 1148
- ↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė. grybauskaite.is.lt. [dostęp 2011-11-16]. (lit.).
- ↑ Rafał Leśniczak: Bez prawdy nie ma pojednania. radiomaryja.pl, 29 września 2006. [dostęp 2014-09-29].
- ↑ Działalność. sawp.org.pl. [dostęp 2023-04-19].
- ↑ Zapytaj wprost – Najważniejsze jest prawo do życia. wprost.pl, 23 maja 2010. [dostęp 2010-06-20].
- ↑ Kazimierz Sowa: Schizma trydencka. wprost.pl, 14 marca 2006. [dostęp 2010-06-18].
- ↑ Marek Jurek. wprost.pl, 7 czerwca 2010. [dostęp 2012-04-05].
- ↑ Rodzina. marekjurek.pl. [dostęp 2010-06-20].
Bibliografia
edytuj- Strona sejmowa posła V kadencji. [dostęp 2010-05-06].