Maria Adelajda, właśc. Marie-Adélaïde Thérèse Hilda Wilhelmine (ur. 14 czerwca 1894, w Zamku Berg, zm. 24 stycznia 1924, w Hohenburgu) – wielka księżna Luksemburga z dynastii Nassau. Panowała od śmierci swego ojca, wielkiego księcia Wilhelma IV (25 lutego 1912), do abdykacji w 1919. Była pierwszym władcą księstwa urodzonym na jego terytorium od roku 1296.

Maria Adelajda
Ilustracja
ilustracja herbu
Faksymile
Wielka księżna Luksemburga
Okres

od 25 lutego 1912
do 14 stycznia 1919

Poprzednik

Wilhelm IV

Następca

Szarlotta

Dane biograficzne
Dynastia

Nassau

Data i miejsce urodzenia

14 czerwca 1894
Zamek Berg

Data i miejsce śmierci

24 stycznia 1924
Hohenburg

Ojciec

Wilhelm IV

Matka

Maria Anna Portugalska

Odznaczenia

Najstarsza z sześciu córek Wilhelma i Marii Anny Portugalskiej, została proklamowana następczynią tronu 10 lipca 1907, w wyniku kryzysu sukcesyjnego. Po śmierci ojca została wielką księżną. Aczkolwiek Luksemburg stawał się już w tym czasie coraz bardziej monarchią konstytucyjną, gdzie władca „panuje a nie rządzi”, Maria Adelajda, która uważała się za monarchinię z łaski Boga, bardzo interesowała się sprawami politycznymi i wykorzystywała swą pozycję do częstych ingerencji w politykę państwa. Stało się to przyczyną jej rosnącej niepopularności.

Wielka księżna Maria Adelajda

W czasie I wojny światowej Maria Adelajda utrzymywała dość serdeczne stosunki z Niemcami, których wojska okupowały Luksemburg, co przyczyniło się do nasilenia krytyki jej polityki, zwłaszcza po zakończeniu wojny.

Chociaż księżna nie złamała ani razu konstytucji, jej interwencje, własne przekonanie o swojej misji „boskiego pomazańca” oraz stosunki z okupantem, co spowodowało jej niepopularność i wywołany przez to kryzys zaufania do instytucji monarchii, skłoniły parlament do wezwania jej do złożenia berła. Po konsultacji z premierem Maria Adelajda uczyniła tym sugestiom zadość 14 stycznia 1919. Następczynią została jej młodsza siostra Szarlotta, a ludność w referendum poparła dalsze istnienie monarchii (poparło ją 77,8% głosujących).

Po swej abdykacji Maria Adelajda wstąpiła do zakonu karmelitanek, przyjmując imię Marii Ubogich. Zmarła na zamku w Hohenburgu (w Bawarii).