Maria Angela Truszkowska

polska założycielka felicjanek, błogosławiona katolicka

Maria Angela Truszkowska, właściwie: Zofia Kamila Truszkowska herbu Trzaska (ur. 16 maja 1825 w Kaliszu, zm. 10 października 1899 w Krakowie) − założycielka zgromadzenia sióstr felicjanek, błogosławiona katolicka, dziewica.

Błogosławiona
Maria Angela Truszkowska CSSF
Zofia Kamila Truszkowska
Ilustracja
Bł. Maria Angela Truszkowska (ogród sióstr felicjanek w Krakowie, lipiec 1899)
Data i miejsce urodzenia

16 maja 1825
Kalisz

Data i miejsce śmierci

10 października 1899
Kraków

Czczona przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

18 kwietnia 1993
Plac Świętego Piotra
przez Jana Pawła II

Wspomnienie

10 października

Grób Józefa Truszkowskiego i jego żony Józefy Truszkowskiej z domu Rudzińskiej – rodziców założycielki zgromadzenia sióstr felicjanek błogosławionej Marii Angeli Truszkowskiej na Starych Powązkach w Warszawie. Na nagrobku widnieje napis – „Pamięci rodziców Matki Marii Angeli Truszkowskiej w setną rocznicę śmierci naszej błogosławionej założycielki – Siostry Felicjanki 1999”

Życiorys edytuj

Dzieciństwo i młodość edytuj

Urodziła się 16 maja 1825 w Kaliszu jako pierwsze z siedmiorga dzieci Józefa, podprokuratora przy Sądzie Policji Poprawczej Wydziału Kaliskiego, i Józefy z Rudzińskich. Na chrzcie 1 stycznia 1826 w kolegiacie Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kaliszu otrzymała imiona Zofia Kamila[1].

Na podstawie zachowanych zapisów w Dziennikach Urzędowych[2] Królestwa Polskiego wiadomo, że w 1834 rodzina Truszkowskich przeniosła się do Warszawy. Rodzice zadbali o dobre wychowanie i solidne wykształcenie swojej najstarszej córki. Zofia rozpoczęła regularną naukę na Wyższej Pensji Laury Brzezińskiej-Guerin. Duży wpływ na formację duchową młodej dziewczyny miała Anastazja Kotowicz, nauczycielka. Zofia uczyła się pilnie i była dociekliwa.

Niestety, jej słabe zdrowie zmusiło ją do przerwania nauki. W wieku 16 lat Zofia zagrożona chorobą płuc wyjechała na rok do Szwajcarii w towarzystwie Anastazji. W otoczeniu pięknej przyrody wsłuchiwała się w głos Boga w swej duszy[2], rozmiłowała się w modlitwie[2]. Pobyt w Szwajcarii wzmocnił jej siły fizyczne i duchowe, jednak po powrocie do Warszawy nie wróciła już na pensję.

Uczyła się sama. Chętnie przebywała w bogatej bibliotece ojca, pogłębiając swą wiedzę i znajomość języków obcych, zwłaszcza języka francuskiego. Równocześnie rodzice powierzyli jej trosce młodsze rodzeństwo.

Żyjąc w ciszy rodzinnego domu, Zofia zapragnęła poświęcić swe życie na służbę Bogu. Jej myśli kierowały się w stronę klasztoru sióstr wizytek. Niestety, rodzice nie pozwolili jej na realizację marzeń o życiu ukrytym przed światem, chociaż jej postawę cechowała głęboka pobożność i umiłowanie modlitwy oraz niezwykła wrażliwość na nędzę innych. Na przeszkodzie stanął również wyjazd z chorym ojcem do Salzbrunn. Po skończonej kuracji oboje zwiedzili Kolonię w Niemczech. Tam, w gotyckiej katedrze, Zofia doznała szczególnej Bożej łaski: zrozumiała, że Bóg nie powołuje jej do sióstr wizytek.

Działalność charytatywna edytuj

Gdy w 1854 zaczęto w Warszawie organizować Stowarzyszenie Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo przy kościele Św. Krzyża, Zofia Truszkowska włączyła się w jego działalność, kierując się potrzebą serca, jako jedna z pierwszych. Wnet zorientowała się, że podanie ubogiemu dziecku kawałka chleba nie wystarcza, że potrzebna jest mu także opieka duchowa. Rodzice, widząc jej zapał do pracy charytatywnej, a równocześnie ciesząc się, że zaprzestała myśleć o wstąpieniu do zakonu klauzurowego, wspomagali materialnie jej poczynania. Wkrótce Zofia stała się jedną z najaktywniejszych członkiń Stowarzyszenia. Przy współpracy swej kuzynki Klotyldy Ciechanowskiej i hrabiny Gabrieli z Brezów Wrotnowskiej w listopadzie 1854 wynajęła mieszkanie przy ul. Kościelnej 10 na Nowym Mieście w Warszawie i zorganizowała schronisko dla kilku bezdomnych sierot i staruszek.

Tercjarstwo franciszkańskie edytuj

Tam miały miejsce dwa ważne wydarzenia: w dniu 3 czerwca 1855 Zofia i Klotylda przyjęły habit tercjarski z rąk Honorata Koźmińskiego, kapucyna, słynnego wówczas kaznodziei i ich duchowego kierownika. Wraz z przyjęciem habitu otrzymały nowe imiona: Zofia – s. Angeli, a Klotylda – s. Weroniki. Natomiast 21 listopada tego samego roku oddały się pod opiekę Matki Bożej Częstochowskiej. Tę datę siostry felicjanki uważają za datę powstania Zgromadzenia. 12 kwietnia 1856 Zofia wynajęła większe mieszkanie przy ul. Mostowej, gdzie przeniosły się dzieci i staruszki. O tym wydarzeniu obszernie pisał „Kurier Warszawski”.

Wówczas instytucja Panny Truszkowskiej otrzymała nazwę „Zakład św. Feliksa”. Patronem zakładu został św. Feliks z Kantalicjo (kapucyn, zm. w 1587). Zofia wraz z podopiecznymi często modliła się przed ołtarzem jemu dedykowanym w kościele Kapucynów przy ul. Miodowej w Warszawie.

W lipcu 1856 Zofia i Klotylda przeniosły się na stałe do Zakładu i poświęciły się całkowicie wychowaniu dzieci i opiece nad staruszkami. Dzieło s. Angeli rozrastało się bardzo szybko. Po niedługim czasie – 8 lipca 1857 – Zakład przeniósł się do dawnej Biblioteki Załuskich przy ul. Daniłowczowskiej.

Nowa wspólnota zakonna edytuj

Przykład s. Angeli przyciągnął wiele młodych dziewcząt, które ofiarowały Bogu swe życie na służbę potrzebującym.

W 1859 siostry felicjanki rozpoczęły posługiwanie wśród ludu wiejskiego. W Ceranowie na Podlasiu, w majątku Ludwika Górskiego, powstała pierwsza ochronka. Po czterech latach siostry prowadziły już wśród unitów podlaskich jedenaście podobnych ochronek, a na terenie całego zaboru rosyjskiego dwadzieścia siedem.

W czasie sprawowania przez Matkę Angelę urzędu przełożonej generalnej Zgromadzenia doszło do wielkiego zrywu niepodległościowego polskiego narodu. Podczas Powstania Styczniowego wiele domów Zgromadzenia zamieniono na prowizoryczne szpitale. Za udział w powstaniu rząd carski ukarał felicjanki kasatą Zgromadzenia w całym Królestwie Polskim. Część sióstr udała się do Krakowa, gdzie istniała jedyna - nie objęta ukazem carskim - placówka Zgromadzenia. M. Angela przyjechała do Krakowa w 1866 i rozpoczęła na nowo organizować życie zakonne sióstr felicjanek.

Życie duchowe edytuj

Na szczególną uwagę zasługuje bogate życie wewnętrzne M. Angeli. Umiała szukać, radzić się innych, a przede wszystkim ufać całkowicie Bogu i wiernie wypełniać rozpoznaną wolę Bożą. Niosła pociechę i pomoc innym, mimo iż sama szła krzyżową drogą. Nabożeństwo do Chrystusa Eucharystycznego i do Niepokalanego Serca Maryi stanowiło centrum jej życia. Doczekała radosnej chwili zatwierdzenia przez Kościół założonego przez siebie Zgromadzenia Sióstr Felicjanek. Miesiąc przed śmiercią ks. bp Jan Duklan Puzyna wręczył jej dekret Stolicy Apostolskiej zatwierdzający Zgromadzenie.

Śmierć edytuj

 
Ołtarz z relikwiami bł. M. Angeli Truszkowskiej w Krakowie

Matka Maria Angela zmarła 10 października 1899 w domu macierzystym Zgromadzenia w Krakowie przy ul. Smoleńsk i tam – za specjalnym pozwoleniem władz austriackich – została pochowana w kaplicy przy kościele Niepokalanego Serca Maryi, gdzie spoczywała do roku 1993.

Publikacje edytuj

  • Maria Angela Truszkowska: Wybór pism. Listy do sióstr. T. 1. Rzym: Papieski Instytut Studiów Kościelnych, 1977. OCLC 749648589.
  • Maria Angela Truszkowska: Wybór pism. Listy do O. Honorata Koźmińskiego. T. 2. Cz. 1. Rzym: Papieski Instytut Studiów Kościelnych, 1980. OCLC 749648593.
  • Maria Angela Truszkowska: Wybór pism. Listy do O. Honorata Koźmińskiego i do różnych osób spoza Zgromadzenia. T. 2. Cz. 2. Rzym: Papieski Instytut Studiów Kościelnych, 1981. OCLC 749648681.
  • Maria Angela Truszkowska (opracowanie, przygotowanie do druku Rafaela Czernigiewicz, słowo wstępne Karol Wojtyła): Wybór pism. Różne pisma. T. 3. Rzym: Papieski Instytut Studiów Kościelnych, 1982. OCLC 922241834.
  • Maria Angela Truszkowska (wybór tekstów Benwenuta Tomasiak): Kochać, to znaczy dawać. Każdego dnia z bł. Marią Angelą: myśli bł. Marii Angeli Truszkowskiej z Wyboru Pism (t. I, II, III). Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 2003. ISBN 83-7257-048-5. OCLC 749148366.
  • Maria Angela Truszkowska (dobór tekstów Jan D. Szczurek, fot. Ludwik Kostuś): Droga Krzyżowa. Kraków: Wydawnictwo „M”, 2003. ISBN 83-7221-578-2. OCLC 749306121.

Proces beatyfikacyjny edytuj

Z inicjatywy sióstr felicjanek przekonanych o świątobliwości jej życia podjęto starania w celu wyniesienia jej na ołtarze. W 1949 w archidiecezji krakowskiej rozpoczął się diecezjalny proces informacyjny pod przewodnictwem kard. Adama Stefana Sapiehy, a następnie akta procesu zostały przekazane do Kongregacji ds. Obrzędów w Rzymie[3]. Odtąd przysługiwał jej tytuł Służebnicy Bożej. Następnie za zezwoleniem Kongregacji ds. Obrzędów, 20 listopada 1967 kard. Karol Wojtyła, ówczesny ordynariusz, a późniejszy papież i święty rozpoczął proces apostolski[4]. Postulatorem procesu mianowano wówczas kapucyna o. Bernardino da Sienę OFMCap[4]. Proces apostolski został zakończony w Krakowie, w 1969, po czym dokumentację przekazano do Rzymu[4]. Po zapoznaniu się z tą dokumentacją Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych uznała ważność procesu apostolskiego, czego wyrazem było ogłoszenie dekretu 2 kwietnia 1982 o heroiczności jej życia i cnót[4]. Od tej pory przysługiwał jej tytuł Czcigodnej Służebnicy Bożej.

Do beatyfikacji potrzebny był cud za jej wstawiennictwem, który został zgłoszony, a następnie toczył się proces jego badania, po czym 8 grudnia 1986 wydano dekret o jego ważności[5]. 19 czerwca 1992 odbyło się posiedzenie konsultorów teologicznych, a 7 lipca tegoż roku posiedzenie kardynałów i biskupów Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, którzy pozytywnie zaopiniowali dokumentację procesu, po czym papież Jan Paweł II wydał zgodę na jej beatyfikację, która odbyła się 18 kwietnia 1993 podczas uroczystej mszy świętej pod przewodnictwem papieża w Rzymie, podczas której beatyfikował on również: Stanisława Kazimierczyka, Faustynę Kowalską, Paulę Montal Fornés i Ludwika z Casorii[5][6]. Po jej beatyfikacji relikwie przeniesiono do kościoła Niepokalanego Serca Maryi w Krakowie. Obecnie postulatorką procesu kanonizacyjnego jest s. Maria Marta Zielińska CSSF[5].

Jej wspomnienie liturgiczne zostało wyznaczone na dzień 10 października (dies natalis).

Patronat edytuj

Maria Angela Truszkowska jest patronką wielu stowarzyszeń i instytucji prowadzonych przez siostry felicjanki na całym świecie. Wśród nich znajduje się Szkoła Podstawowa nr 28 w Warszawie i Gimnazjum nr 4 w Warszawie.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Elżbieta Cherubina Frankowska: Czcigodna Służebnica Boża Maria Angela Truszkowska. W: Polscy święci. red. Joachim Roman Bar. T. 7. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1985, s. 83–123. OCLC 69582106.

Linki zewnętrzne edytuj