Marian Żelazek
Marian Żelazek (ur. 30 stycznia 1918 w Palędziu koło Poznania, zm. 30 kwietnia 2006 w Puri w Indiach) – polski duchowny rzymskokatolicki, werbista, więzień obozów koncentracyjnych KL Dachau i Mauthausen-Gusen, misjonarz niosący pomoc biednym i trędowatym w Indiach, za co był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla oraz sługa Boży Kościoła katolickiego.
| Sługa Boży zakonnik, prezbiter | |
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
18 kwietnia 1948 |
| Odznaczenia | |
| |
| Strona internetowa | |
Życiorys edytuj
Urodził się jako siódme z szesnaściorga dzieci młynarza i gospodarza w Palędziu Stanisława Żelazka (pierwotnie Zielazka, 3 maja 1885 w Palędziu – 4 grudnia 1971 w Poznaniu), delegata na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu w grudniu 1918, uczestnika powstania wielkopolskiego. W 1926 jego rodzina przeniosła się ze wsi do Poznania, gdzie ojciec prowadził sklep warzywny; Marian Żelazek po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę w Gimnazjum Misyjnym w Górnej Grupie koło Grudziądza, a następnie, we wrześniu 1937 – nowicjat w seminarium duchownym Księży Werbistów w Chludowie koło Poznania. Dwa lata później, 4 września 1939, złożył swą pierwszą profesję zakonną.
20 maja 1940 aresztowany i osadzony w Forcie VII w Poznaniu, dwa dni później wywieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau. Od sierpnia do grudnia 1941 – w obozie w Gusen, później ponownie w Dachau, aż do wyzwolenia obozu przez Amerykanów 29 kwietnia 1945.
Po opuszczeniu obozu wyjechał na studia teologiczne do Rzymu. Studiował w Instytucie Anselmianum. Trzy lata później, 18 kwietnia 1948 przyjął w Rzymie święcenia kapłańskie i 21 marca 1950 wysłano go do Kesramal/Sambalpur w stanie Orissa w północnych Indiach. Przez 25 lat pracował wśród Adivasów, żyjących w dżungli koczowników; m.in. w 1968 organizował placówkę misyjną w Bondamunda. Od 1 czerwca 1975 przez długie lata niósł pomoc trędowatym w leprozorium w Puri (nad Zatoką Bengalską).
Akademia Medyczna w Poznaniu 3 października 2000 przyznała mu Medal im. Karola Marcinkowskiego "za zasługi w niesieniu pomocy charytatywnej i medycznej trędowatym". W 2002 zgłoszony został przez Ruch Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata „Maitri” jako oficjalny kandydat do Nagrody Nobla, w tym samym roku otrzymał statuetkę "Złotego Hipolita" – nagrodę Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu. W 2003 został odznaczony Medalem Polonia Mater Nostra Est. W 2005 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Poznania oraz Nagrodę imienia Sérgio Vieira de Mello, przyznawaną przez Stowarzyszenie Willa Decjusza.
W 2005 Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie zorganizowało w Galerii Azjatyckiej wystawę „Ojciec Marian Żelazek SVD – polski kandydat do Pokojowej Nagrody Nobla”. Na wernisażu obecny był ks. M. Żelazek, który wcześniej ofiarował muzeum szereg eksponatów z Orissy. Muzeum wydało okolicznościowy medal pamiątkowy poświęcony o. Marianowi Żelazkowi SVD organizując zarazem cykl spotkań z autorami filmów dokumentalnych o jego działalności. W pierwszą rocznicę śmierci w 2007 w Galerii Nusantara otwarto ekspozycję „Indie Ojca Mariana Żelazka w fotografii Krzysztofa Machowskiego”. Od 2002 roku Zespół Szkół w Chludowie nosi imię Ojca Mariana Żelazka. Z kolei od 29 kwietnia 2018 roku jedno z rond w podpoznańskim Skórzewie (gdzie spoczywają dziadkowie O. Żelazka) nosi imię Ojca Mariana Żelazka[1].
12 października 2019 roku w Chludowie zostało otwarte Muzeum Ojca Mariana Żelazka w bliskim sąsiedztwie domu misyjnego, w którym mieszkał w latach 1937-1939. W muzeum znajdziemy między innymi zbiory ojca z Indii oraz makietę obozu koncentracyjnego w Dachau.
Proces beatyfikacyjny edytuj
11 lutego 2018, w kościele parafialnym w Puri, abp John Barwa SVD, z archidiecezji Cuttack-Bhubaneswar przewodniczył uroczystościom rozpoczęcia na szczeblu diecezjalnym jego procesu beatyfikacyjnego[2]. Postulatorem na szczeblu diecezjalnym został o. Thazhathuveetil Kurian SVD[3].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Poświęcenie ronda im. o. Mariana Żelazka. strona Parafii pw. św. Marcina i św. Wincentego Męczennika w Skórzewie. [dostęp 2018-07-05].
- ↑ Puri: rozpoczął się proces beatyfikacyjny o. Żelazka. niedziela.pl. [dostęp 2018-02-12].
- ↑ ~2006~ (Marian Żelazek). newsaints.faithweb.com. [dostęp 2022-04-06]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- „Namaste”, Ojcze Marianie! Z okazji 50. lecia kapłaństwa i pracy misyjnej o. Mariana Żelazka SVD, Nysa-Chludovo, Verbinum 1998, s. 104
- Barbara Pokorska, Ojciec Marian Żelazek SVD – polski kandydat do Pokojowej Nagrody Nobla, MAiP, Warszawa 2005, s. 8 (folder w języku polskim i angielskim)
- Małgorzata Wejsis-Gołębiak, The Divine World Missionary. Misjonarz Słowa Bożego, Embassy of the Republic of Poland, New Delhi 2007, s. 48 (publikacja dwujęzyczna)
- red. Tomasz Szyszka SVD, Ojciec Marian Żelazek SVD Ojciec Trędowatych, Wyd. UKSW 2008, s. 196
- Eligiusz Tomkowiak, Żelazek Stanisław, w: Powstańcy Wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, tom VII (pod redakcją Bogusława Polaka), Poznań 2010, s. 228 (z fotografią; życiorys ojca, Stanisława Żelazka)
Linki zewnętrzne edytuj
- Oficjalna strona poświęcona o. Marianowi Żelazkowi SVD
- Artykuł w wp.pl
- Strona oficjalna organizacji ojca Żelazka – Karunalaya. karunalaya.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-27)].
- Relacja biograficzna Mariana Żelazka nagrana w ramach projektu "Ocaleni z Mauthausen". Otwarty System Archiwizacji.