Marian Dziewicki
Marian Dziewicki (ur. 4 grudnia 1872 w Tulczynie, zm. 3 lipca 1935 w Wilnie) – polski prawnik, sekretarz Koła Kresowego w pierwszej Dumie, prezydent Wilna w okresie Litwy Środkowej, działacz samorządowy.
 Marian Dziewicki latach 30 XX w. | |
| Data i miejsce urodzenia |
4 grudnia 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 lipca 1935 |
| Zawód, zajęcie |
prawnik |
Sylwetka edytuj
Marian Dziewicki urodził się 4 grudnia 1872 w Tulczynie na Podolu jako syn Adama i Marii z Rzepeckich. Ukończył gimnazjum w Niemirowie. Po czteroletnich studiach w 1900 uzyskał dyplom Wydziału Prawnego Petersburskiego Uniwersytetu Państwowego. Aplikował w Moskwie u mecenasa Aleksandra Lednickiego. Był osobistym sekretarzem Lednickiego w okresie, gdy ten zasiadał jako poseł w pierwszej Dumie (w 1906), w tym samym okresie pełnił też funkcję sekretarza Koła Kresowego.
Po rozwiązaniu pierwszej dumy osiadł w Wilnie, gdzie 19 maja 1908 obrany został sekretarzem Rady Miejskiej. Funkcję tę sprawował, wybrany ponownie w 1910, aż do rozwiązania Rady Miejskiej przez okupacyjne władze niemieckie w 1915. Ożeniony 28 listopada 1909 z Heleną z Jazdowskich, miał z nią troje dzieci — Irenę, Marię oraz Jerzego.
W okresie pierwszej wojny światowej pracował jako nauczyciel łaciny w wileńskich gimnazjach Zygmunta Augusta, Joachima Lelewela i Elizy Orzeszkowej. Był następnie głównym referentem i naczelnikiem kancelarii Okręgu Wileńskiego w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. Wybrany do Rady Miejskiej Wilna w 1919, pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Finansowej RM i wojewódzkiej Komisji Oszczędnościowej, był także członkiem Miejskiej Komisji Prawnej. Po zajęciu Wilna przez Litwinów Komitet Polski delegował go na stanowisko ławnika w magistracie wileńskim. W początkowym okresie istnienia Litwy Środkowej desygnowany przez generała Lucjana Żeligowskiego pełnił czasowo funkcję Prezydenta Miasta. W 1924 ponownie obrany sekretarzem Rady Miejskiej. Począwszy od 1925 roku był także członkiem Komitetu Budowy Pomnika Adama Mickiewicza w Wilnie[1]. 30 kwietnia 1935 na własną prośbę z powodu ciężkiego stanu zdrowia przeniesiony został decyzją Prezydenta Miasta w stan spoczynku.
Zmarł 3 lipca 1935 i pochowany został na wileńskim cmentarzu Bernardyńskim.
Bibliografia edytuj
- W.G. Studnicki, Dziewicki Marian, [hasło w:] Polski Słownik Biograficzny, t. VI: Dunin Rodryg - Firlej Henryk, Kraków 1948.
- Jubileusz zasłużonego pracownika na niwie samorządowej, „Kurier Wileński” 12 maja 1933 r.
- 25-lecie pracy w samorządzie mec. Dziewickiego, „Słowo” 12 maja 1933 r.
- Dokumenty z archiwów domowych Ireny Sztachelskiej.
Przypisy edytuj
- ↑ Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa – Komitet budowy pomnika Adama Mickiewicza w Wilnie: odezwa. kpbc.umk.pl. [dostęp 2017-11-25]. (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Marian Kałuski: Polskie Wilno 1919–1939 (cz. 1). kworum.com.pl, 2018-04-14. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-14)].