Wikipedia

Marian Glinka

polski aktor

Marian Witold Glinka (ur. 1 lipca 1943 w Warszawie, zm. 23 czerwca 2008 tamże) – polski aktor i kulturysta.

Marian Glinka
Ilustracja
Imię i nazwisko

Marian Witold Glinka

Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1943
Warszawa

Data i miejsce śmierci

23 czerwca 2008
Warszawa

Zawód

aktor, kulturysta

Lata aktywności

1961–2008

Odznaczenia
Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Grób Mariana Glinki na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie

Życiorys

edytuj

Początki kariery tanecznej

edytuj

Urodził się w Warszawie jako syn Walentyny Olgi Glinkówny[1], primabaleriny pierwszej solistki Teatru Wielkiego, i Witolda Borkowskiego[2], baletmistrza Opery Narodowej. Wychowywał się na powojennym Mokotowie. W wieku 10 lat zaczął uczęszczać do stołecznej szkoły baletowej[3]. Odnosił sukcesy w tańcu, w 1961 zdobył tytuł mistrza i zwyciężył w parze z Iwoną Wakowską w ogólnopolskim konkursie tańca towarzyskiego za taniec Statkowskiego „Pieśń Wolności”[4]. Decydujące znaczenie na przebieg kariery miało spotkanie z grupą występujących w Polsce tancerzy z zespołu Margot Fonteyn[1]. W 1962 zadebiutował na scenie Teatru Wielkiego w widowisku Artura Malawskiego Wierchy pod kierownictwem muzycznym Bohdana Wodiczko.

Kariera sportowa

edytuj

Podczas jednej z ulicznych bójek zobaczył go jeden z asystentów wybitnego polskiego pięściarza, Feliksa „Papy” Stamma, i zaproponował treningi boksu[3]. Po nich zaczął uprawiać zapasy, judo i biegi lekkoatletyczne, dzięki którym zainteresował się kulturystyką. Ważył wówczas 56 kg[3], obwód jego klatki piersiowej wynosił 76 cm[3], a bicepsu 23 cm[3]. W latach 60. XX wieku trenował w klubie TKKF „Syrenka” w piwnicy Hali Mirowskiej. Brał udział w ogólnokrajowych imprezach kulturystycznych, w tym zawodach w Sopocie, ówczesnych nieoficjalnych mistrzostwach Polski w kulturystyce. Trzy razy zdobył tytuł Mistrza Polski w kulturystyce[3], zaś pięć razy mistrza świata weteranów w sportach siłowych[3]. Koledzy nazywali go żartobliwie „ostatnim Mohikaninem kulturystyki”[3].

Redaktor Stanisław Zakrzewski, prekursor kulturystyki w Polsce, pisał o nim na początku lat 70. jako o „czołowym kulturyście polskim w latach 1962–1970, posiadającym piękną sylwetkę”[5]. Autor wydanej w połowie lat 90. historii polskiej kulturystyki Henryk Jasiak, uważał go za „jednego z najbardziej utalentowanych kulturystów na początku lat 60.[6]”. Był wieloletnim prezesem Ogniska TKKF „Błyskawica” w Warszawie – jednego z najstarszych ośrodków kulturystycznych w Polsce.

Kariera aktorska

edytuj

W 1963 porzucił karierę zawodniczą i rozpoczął studia aktorskie. W 1968 uzyskał dyplom i ukończył Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Na ostatnim roku studiów wystąpił w roli kapitana sztabowego Wasilija Wasiljewicza Solony, bywalca salonu bohaterek sztuki Antoniego Czechowa Trzy siostry (1957) w reż. Mariana Wyrzykowskiego i zagrał Sylwestra w spektaklu dyplomowym Moliera Szelmostwa Skapena (1958)[1]. 28 stycznia 1968 zadebiutował na scenie w roli żołnierza policyjnego w przedstawieniu Wojciecha Bogusławskiego Fanszetka z szałamają w reż. Jerzego Rakowieckiegp w Teatrze Ludowym, z którym był związany w latach 1968–1972. Grał potem w teatrach warszawskich: Teatrze Komedia (1972–1975), Teatrze Dramatycznym (1975–1983) i Teatrze Nowym (1985–1987), a następnie w krakowskim Teatrze im. Słowackiego (1989–1991) i Teatrze Współczesnym we Wrocławiu (1994–1996). Od 1997 aż do ostatnich dni swojego życia był aktorem warszawskiego Teatru Ateneum pod dyrekcją Gustawa Holoubka.

Po raz pierwszy trafił przed kamery w filmie krótkometrażowym Bezkrólewie (1961) z Anną Prucnal. W komedii Jana Rutkiewicza Kochajmy syrenki (1966) pojawił się jako pracownik biurowy w Bolesławcu (nie występuje w napisach końcowych). Grał u Krzysztofa Zanussiego – pielęgniarza w dramacie Za ścianą (1971) i kierownika ośrodka w dramacie psychologicznym Barwy ochronne (1976). Miał szansę zagrania dużej roli oficera śledczego Bernarda, agenta amerykańskiej służby bezpieczeństwa w dramacie psychologicznym Zagrożenie (1976)[1], opartym na procesie byłej więźniarki Herminy Braunsteiner-Ryan. Najlepiej odnajdywał się w repertuarze komediowym, w tym Nie lubię poniedziałku Tadeusza Chmielewskiego (1971), Nie ma róży bez ognia (1974), Alternatywy 4 (1983) i Zmiennicy (1986) Stanisława Barei, Filip z konopi (1981) Józefa Gębskiego, Misja specjalna (1987) Janusza Rzeszewskiego, Kiler-ów 2-óch (1999) Juliusza Machulskiego czy Ryś Stanisława Tyma (2007). Wystąpił jako syn niemieckiego fabrykanta Wilhelm Müller w kultowym dramacie historycznym Andrzeja Wajdy Ziemi obiecanej (1974), bandzior z mafii sądowej w serialu Doktor Murek (1979), bokser Grześ w Lata dwudzieste... lata trzydzieste... (1983) Janusza Rzeszewskiego, oficer SS w dramacie wojennym Stevena Spielberga Lista Schindlera (Schindler’s List, 1993) i pretorianin Kasjusz w dramacie kostiumowym Jerzego Kawalerowicza Quo Vadis (2001). W filmie dla dzieci Zofii Ołdak Tato, nie bój się dentysty (1985) zagrał jedyną w swojej karierze główną rolę odważnego spadochroniarza, który ma problem z bolącym zębem. Podczas realizacji W pustyni i w puszczy (2001) był konsultantem do spraw choreografii[7].

Nigdy nie porzucił sportu, ćwiczył regularnie na siłowni, a w jego rolach często wykorzystywano jego fizyczne predyspozycje. Jak ubolewał w 1988 na łamach „Atlety” Aleksander Bilik, chociaż szufladkowano go jako sportowca, proponując tę samą rolę twardego i nieustępliwego mięśniaka, nie potrafiono jednocześnie zrobić z niego w polskim kinie gwiazdy na miarę Schwarzeneggera[8].

Występował w Polskim Radiu i w telewizji, w tym w Podwieczorku przy mikrofonie i kabarecie Jana Pietrzaka[9]. Był wykładowcą w Państwowej Szkole Cyrkowej w Julinku[1].

Śmierć

edytuj

Zmarł 23 czerwca 2008 na raka trzustki, dwa miesiące po usłyszeniu diagnozy[10]. 1 lipca 2008 prochy aktora spoczęły na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kw. 73E – 6 – 29).

Pośmiertnie został przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odznaczony odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Odznaczenie zostało przekazane małżonce artysty podczas pogrzebu aktora[11].

Filmografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e Bogdan Zagroba. Niespełnione nadzieje. „Film”. nr 51 (1955/XLI), s. 2, 21 grudnia 1986. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  2. ↑ Krzysztof Biegański: Mała encyklopedia muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1968, s. 352. ISBN 83-01-00958-6.
  3. ↑ a b c d e f g h Konrad Szczęsny, Marian Glinka miał być „polskim Schwarzeneggerem”. Zmarł krótko po tym, jak usłyszał diagnozę, „Viva!”, 23 czerwca 2024 [dostęp 2025-04-18] [zarchiwizowane z adresu] (pol.).
  4. ↑ Henryk Jasiak: Marian Glinka – uczeń Terpsychory – kulturystą. Jan Włodarek i Przyjaciele, 2010-12-05. [dostęp 2011-01-08]. (pol.).
  5. ↑ Stanisław Zakrzewski: Siła, sprawność, piękno. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka” (wyd. II), 1974, s. 270.
  6. ↑ Henryk Jasiak: Magia ciała. Historia polskiej kulturystyki 1957-1994. Warszawa: Spar, brak roku wydania, s. 109. ISBN 83-86625-02-3.
  7. ↑ Marian Glinka. [w:] Wirtualna Polska > Film [on-line]. [dostęp 2010-10-22]. (pol.).
  8. ↑ Aleksander Bilik. Marian Glinka: Życie bez ograniczeń. „Atleta”. nr 3/12 (czerwiec 1988), s. 10–11. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza. 
  9. ↑ PAP: Marian Glinka nie żyje. Onet.pl. [dostęp 2010-10-22]. (pol.).
  10. ↑ Katarzyna Świderek: Mówiono, że wygląda jak Schwarzenegger. „To waleczny facet”. Zmarł dwa miesiące po usłyszeniu diagnozy. Gazeta.pl, 23 lutego 2023. [dostęp 2025-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  11. ↑ PAP: Marian Glinka odznaczony. Wirtualna Polska, 2008-07-01. [dostęp 2010-10-22]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marian_Glinka&oldid=76494623”