Marian Ocetkiewicz
Marian Józef Ocetkiewicz[1] (ur. 28 października 1895 w Chrzanowie, zm. 10 lipca 1941 w KL Auschwitz) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego.
| ||
![]() płk Marian Ocetkiewicz (przed 1932) | ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 28 października 1895 Chrzanów | |
Data i miejsce śmierci | 10 lipca 1941 KL Auschwitz | |
Przebieg służby | ||
Lata służby | 1914-1941 | |
Siły zbrojne | ![]() ![]() | |
Jednostki | 71 Pułk Piechoty Komenda miasta Warszawy 56 Pułk Piechoty Wielkopolskiej 18 Pułk Piechoty | |
Stanowiska | dowódca zgrupowania piechoty | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
ŻyciorysEdytuj
Marian Józef Ocetkiewicz urodził się 28 października 1895 roku w Chrzanowie[2]. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 6 pułku piechoty Legionów. Jako oficer byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego reskryptem Rady Regencyjnej z 25 października 1918 roku został przydzielony do podległego jej Wojska Polskiego[3].
1 sierpnia 1920, w czasie wojny z bolszewikami, objął dowództwo 144 pułku Strzelców Kresowych, który w lutym następnego roku przemianowany został na 71 pułk piechoty. Po zakończeniu działań wojennych dowodzona przez niego jednostka stacjonowała w Kowlu, a następnie w Ostrowi Mazowieckiej. W lutym 1925 został przydzielony do Komendy miasta Warszawy na stanowisko zastępcy komendanta[4]. Na tym stanowisku był w czasie zamachu majowego i opowiedział się po stronie legalnych władz RP. Ówczesny dowódca 36 pułku piechoty Legii Akademickiej, płk Kazimierz Sawicki w 1957, w relacji na temat przebiegu zamachu stanu, stwierdził, że Marian Ocetkiewicz "był bardzo niepopularny i nielubiany w garnizonie, zdecydowany przeciwnik piłsudczyków"[5]. We wrześniu 1926 przeniesiony został do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I[6].
Następnie był oficerem placu w Prużanach. 28 stycznia 1929 wyznaczony został na stanowisko dowódcy 56 pułku piechoty wielkopolskiej w Krotoszynie[7]. W czerwcu 1933 przeniesiony został do Skierniewic na równorzędne stanowisko – dowódcy 18 pułku piechoty[8]. W marcu 1935 wyznaczony został na stanowisko dowódcy Brygady KOP "Wilno"[9]. Z dniem 1 lutego 1937 roku, w związku rozformowaniem brygady, został przeniesiony do dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych[10], a następnie wyznaczony na nowo utworzone stanowisko dowódcy Obrony Przeciwlotniczej w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie. Na tym stanowisku pozostawał do wybuchu II wojny światowej.
4 września 1939 ewakuował się wraz z podległymi mu pododdziałami artylerii przeciwlotniczej do Dęblina[11]. W ciągu trzech następnych dni zorganizował i objął dowództwo nad 160 osobowym oddziałem przeciwdywersyjnym, uzbrojonym w 300 karabinów i 7 ręcznych karabinów maszynowych. Następnie na czterech posiadanych samochodach ciężarowych przeniósł się z tym oddziałem do Puław[12]. W drugiej dekadzie września, w Chełmie, objął dowództwo nad zgrupowaniem piechoty, nazywanym w literaturze „Grupą płk. Ocetkiewicza” lub „Grupą lubelskich batalionów wartowniczych”. Zgrupowanie weszło w skład 19 Brygady Piechoty płk. dypl. Jana Korkozowicza i wzięło udział w drugiej bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. 23 września 1939 pod Werszczycą Grupa została rozbita przez czołgi 2 Dywizji Pancernej.
Bezpośrednio po przegranej kampanii włączył się w nurt pracy konspiracyjnej obejmując stanowisko pierwszego zastępcy komendanta głównego Tajnej Organizacji Wojskowej „Związek Orła Białego”. Działał w niej pod pseudonimem "Marian" i "Broda". W kwietniu 1941 został aresztowany, 26 czerwca wywieziony w transporcie z Krakowa do obozu koncentracyjnego Auschwitz; przebywał tam pod fałszywym nazwiskiem Józef Czyżewski. 3 lipca osadzony został w bunkrze bloku 11, a 10 lipca rozstrzelany pod ścianą śmierci.
AwanseEdytuj
- chorąży – 1 marca 1915
- podporucznik – 11 listopada 1915
- major – 3 maja zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 199 lokatą w korpusie oficerów piechoty
- podpułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 83 lokatą w korpusie oficerów piechoty
- pułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 w korpusie oficerów piechoty
Ordery i odznaczeniaEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie imienia ze „Marian” na „Marian Józef”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 22, 26 stycznia 1934.
- ↑ Zakrzewski 2016 ↓, s. 503.
- ↑ Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej, 1918, R. 1, nr 1, Warszawa 1918, s. 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 26 lutego 1925 roku, s. 95.
- ↑ Przewrót wojskowy w Polsce ... s. 164.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 39 z 24.09.1926 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 4 z 14.02.1929 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 8 z 28.06.1933 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 5 z 21.03.1935 r.
- ↑ Archiwum Józefa Piłsudskiego, teczka 701/1/120, Opinie dowódców brygad KOP za 1936 rok.
- ↑ Polska artyleria przeciwlotnicza ... s. 163.
- ↑ Polska artyleria przeciwlotnicza ... s. 164.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3127 z 30 czerwca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1181)
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 s. 18, 584.
- ↑ na podstawie fotografii [1]
BibliografiaEdytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ferdynand Mazaraki, Zarys historii wojennej 71-go Pułku Piechoty, Warszawa 1929
- Polska artyleria przeciwlotnicza w wojnie obronnej 1939 r. Sprawozdanie dowódcy Obrony Przeciwlotniczej Kraju, płk dypl. Włodzimierza Juliusza Ludwiga z działalności w czasie wojny, Opracowanie Mieczysław Lipiński i Zbigniew Moszumański, Przegląd Historyczno-Wojskowy Nr 4 (204) z 2004
- Ludwik Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Wydawnictwo Lubelskie, wyd. II, Warszawa 1986, ISBN 83-222-0377-2
- Przewrót wojskowy w Polsce w 1926 r. Wybór dokumentów, zakończenie, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (90), Warszawa 1979
- Bartosz Zakrzewski: 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-415-6.