Marika Stiernstedt
Marika Stiernstedt wł. Maria Sofia Alexandra Stiernstedt (ur. 12 stycznia 1875 w Sztokholmie, zm. 25 października 1954 w Finja) – szwedzka pisarka, dziennikarka, filantrop.
Imię i nazwisko urodzenia |
Maria Sofia Alexandra |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
12 stycznia 1875 |
Data i miejsce śmierci |
25 października 1954 |
Zawód, zajęcie |
pisarka |
Narodowość | |
Odznaczenia | |
Życiorys edytuj
Pochodziła z arystokratycznego środowiska – jej rodzicami byli generał Leonard Wilhelm Stiernstedt (1841–1919) i polska hrabina Maria Ciechanowiecka (1850–1876)[1]. W latach 1900–1906 była żoną pioniera lotnictwa barona Carla Gustava A. Cederströma (1867–1918) z którym miała córkę Lenę Cederström (1901–1974), utalentowaną aktorkę teatralną i filmową. W 1909 roku wyszła ponownie za mąż, za pisarza i dziennikarza Ludviga Anselma „Lubbe” Nordströma (1882–1942). Ich wspólnemu życiu poświęciła tom wspomnień pt. Kring ett äktenskap (1953).
Debiutowała w 1894 roku. Początkowo wydawała pod pseudonimem Mark Stern. Była znaną autorką, oprócz 21 powieści opublikowała opowiadania i dzienniki podróży, a także pakiet autobiograficzny. Przez pewien czas przewodniczyła Szwedzkiemu Stowarzyszeniu Pisarzy (w latach 1931–1936 i 1940–1943)[2].
W Polsce zostały wydane przetłumaczone na język polski powieści Mariki Stiernstedt: Ullabella (1929), Cztery buławy, Warszawa (1938), Kamienie młyńskie, Biblioteka Tygodnika Illustrowanego, Warszawa (1939)[3], Zamach w Paryżu, Wydawnictwo Awir, Katowice (1947).
Wielokrotnie podkreślała, że czuje się pół Polką, co udowodniła angażując się na rzecz Polski w okresie I i II wojny światowej. W 1917 roku zaangażowała się na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. Opublikowała broszurę pt. Polens rätt, w której przedstawiła losy Polski na przestrzeni wieków i podkreślała prawo Polaków do suwerenności. Głęboko wstrząśnięta napaścią Niemiec na Polskę napisała na ten temat w 1939 powieść Indian Sommar[4]. W okresie II wojny światowej starała się nieść pomoc Polakom znajdującym się pod okupacją niemiecką. W 1943 roku założyła Komitet Pomocy Polskim Dzieciom (Komitté Hjälp Polens Barn), organizując zbiórki z myślą o wysłaniu ich do okupowanej Polski[1]. Po II wojnie światowej pojechała do Polski z pomocą, nagłaśniała w prasie szwedzkiej potrzebę pomocy humanitarnej dla Polski. To zaowocowało dużymi zbiórkami: na polskie dzieci, na sierocińce[5]. W 1948 roku była uczestniczką Światowego Kongresu Intelektualistów we Wrocławiu[6][7].
4 grudnia 1945 uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi „w uznaniu dużych zasług, położonych w pracy społecznej dla demokracji polskiej, oraz w dziele niesienia pomocy dzieciom Polski”[8].
Zekranizowane powieści[9] edytuj
- 1915– Landshövdingens döttrar, reż. Victor Sjöström
- 1942– Man glömmer ingenting, reż. Åke Ohberg
- 1944– Attentat i Paris (tyt. filmu: Den osynliga muren), reż. Gustaf Molander
- 1948– Banketten, reż. Hasse Ekman
Przypisy edytuj
- ↑ a b Arnold Kłonczyński, Marika Stiernstedt i jej związki z Polską Suecia-Polonia, Nr 5 (26), 2008, s. 9–13.
- ↑ M (Marika) A S Stiernstedt [online], sok.riksarkivet.se [dostęp 2019-12-18] .
- ↑ Kamienie młyńskie: powieść. [w:] Google Books [on-line]. [dostęp 2014-03-29]. (pol.).
- ↑ Jan Parandowski, Między Sztokholmem a Paryżem, [w:] Tygodnik Powszechny, nr 50(143)/1947, s. 3.
- ↑ Od Sygrydy do Mariki Stiernstedt – STREFA:SE [online] [dostęp 2019-12-18] (szw.).
- ↑ „Głos Kaliski” Nr 237 (1171), z 29 sierpnia 1948 r. – Nasi zagranicą (ciąg dalszy), s. 4..
- ↑ „Dziennik Polski” (Kraków) Nr 236 (1275), z 29 sierpnia 1948 r. – Na sali obrad, s. 8.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 16, poz. 26.
- ↑ Marika Stiernstedt [online], IMDb [dostęp 2019-12-18] .
Bibliografia edytuj
- Adam Staniszewski, Działalność Towarzystwa Szwedzko-Polskiego na tle propagandy antypolskiej w Szwecji w okresie międzywojennym, Zapiski Historyczne – Tom LXXV – Rok 2010, Zeszyt 1, s. 97–114.
- ISNI: 0000000108725530
- VIAF: 14937860
- LCCN: no94030273
- GND: 121996913
- NDL: 00526501
- LIBRIS: 20dgc29l5rxn35l
- BnF: 13558244k
- SUDOC: 052493881
- SBN: CUBV150233
- NKC: xx0177901
- BNE: XX1446736
- NTA: 069225540
- BIBSYS: 90089813
- CiNii: DA09347652
- Open Library: OL117942A
- PLWABN: 9810546327305606
- NUKAT: n2002043443
- J9U: 987007312534505171
- NSK: 000067776
- LIH: LNB:V*322937;=BM
- WorldCat: lccn-no94030273