Marine Jaszwili
Marine Jaszwili (gruz. მარინე იაშვილი; trb. marine iaszwili; imię często podawane jako Marina; ur. 2 października 1932 w Tyflisie, zm. 9 lipca 2012 w Moskwie) – gruzińska, radziecka i rosyjska skrzypaczka i pedagog.
| Data i miejsce urodzenia |
2 października 1932 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 lipca 2012 |
| Instrumenty | |
| Aktywność |
1941–2012 |
Życiorys edytuj
Urodziła się w rodzinie Luarsaba Jaszwilego, gruzińskiego skrzypka i altowiolisty[1], późniejszego wieloletniego profesora lokalnego konserwatorium. Marine naukę gry na skrzypcach rozpoczęła w wieku sześciu lat[1][2]. W wieku 9 lat zadebiutowała na scenie Teatru im. Rustawelego utworem de Bériota z orkiestrą symfoniczną pod dyrekcją Aleksandra Gauka. Dwa lata później już regularnie koncertowała[1]. W czasie II wojny światowej dawała koncerty solowe dla wojsk na froncie, za co została uhonorowana Medalem za Obronę Kaukazu. Dawid Ojstrach, zachwycony grą nastoletniej Jaszwili, miał o niej powiedzieć: [t]a młoda skrzypaczka posiada wirtuozowskie uzdolnienia i barwny, artystyczny temperament[1]. Uznana za cudowne dziecko, wkrótce wyjechała do Moskwy, gdzie kontynuowała naukę w tamtejszym konserwatorium pod okiem profesora Konstantina Mostrasa[1].
Jej pierwszym sukcesem międzynarodowym było zwycięstwo w Międzynarodowym Konkursie im. Jana Kubelíka w Pradze w 1949 roku[1][2]. W 1952 zajęła III miejsce na pierwszym po wojnie Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego (ex aequo z Blanche Tarjus i Olgą Parchomienko)[1][2]. Pierwsze miejsce w tym konkursie zajął jej kolega z moskiewskiego konserwatorium, starszy o rok Igor Ojstrach. W 1955 została laureatką organizowanego w Brukseli Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. Królowej Elżbiety Belgijskiej[1][2].
Jako artystka przez pięć lat była dyrektorką artystyczną Orkiestry Kameralnej Gruzji, występowała także jako solistka z amsterdamskim Concertgebouw[1][2]. Równolegle rozwijała działalność pedagogiczną. W 1957, jeszcze jako studentka, zaczęła uczyć w moskiewskim konserwatorium[2]. Do 1966 prowadziła klasę skrzypiec. Na kolejne osiem lat (1966–1974) przeniosła się do Tbilisi, gdzie uczyła gry na skrzypcach w tamtejszym konserwatorium muzycznym[2]. W 1975 wyjechała do Jugosławii, gdzie przez cztery lata wykładała w Akademii Sztuk w Nowym Sadzie. Na tej uczelni uzyskała w 1977 roku tytuł profesora[2]. W 1980 powróciła na stałe do Moskwy[2], gdzie w 1983 objęła jedną z katedr skrzypiec. Pozostała aktywna zawodowo niemal do końca życia wspomagając w pracy dydaktycznej swoich następców na stanowiskach szefów katedr skrzypiec: prof. Eduarda Gracza (od 2007) i Sergieja Krawczenkę (od 2009). Prowadziła także klasy mistrzowskie w wielu krajach świata[2].
W roku 1986, 1996 i 2006 powracała do Polski jako jurorka kolejnych konkursów im. Wieniawskiego[1]. W 2006 wraz z Idą Haendel i Wandą Wiłkomirską była także matką chrzestną nadania poznańskiemu Lotnisku Ławica imienia Henryka Wieniawskiego[1].
Zmarła 9 lipca 2012 roku w Moskwie[2].
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Marek Zaradniak, Nie żyje światowej sławy skrzypaczka Marina Jaszwili. W 1952 była laureatką Konkursu Wieniawskiego, „Głos Wielkopolski”, 13 lipca 2012 [dostęp 2016-10-24].
- The Strad (autor korporatywny), Marina Yashvili, violin teacher who taught at the Moscow Conservatoire, dies, „The Strad”, 10 lipca 2012 [dostęp 2016-10-24] (ang.).