Markowce

wieś w województwie podkarpackim

Markowcewieś w południowo-wschodniej Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok[4][5]. Leży na Pogórzu Bukowskim.

Markowce
wieś
Ilustracja
Kościół NMP Matki Kościoła w Markowcach
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

sanocki

Gmina

Sanok

Liczba ludności (2022)

377[2]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-533[3]

Tablice rejestracyjne

RSA

SIMC

0359356[4]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Sanok
Mapa konturowa gminy wiejskiej Sanok, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Markowce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Markowce”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Markowce”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Markowce”
Ziemia49°32′13″N 22°06′56″E/49,536944 22,115556[1]
Park Dworski w Markowcach po rewitalizacji.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Części wsi edytuj

Integralne części wsi Markowce[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0359362 Podgaj część wsi

Historia edytuj

Wieś była lokowana na prawie wołoskim.[potrzebny przypis]

Pierwsza wzmianka o miejscowości datuje się na 1376 rok. Wówczas wieś należała do szlachcica o imieniu Albysko de Markowa. Od niego wzięła się pierwotna nazwa – de Markowa. W 1420 Honko Aleksander z Markowiec zbył połowę wioski Pawłowi z Pobiedna. Kolejne pochodne nazwy to Markowcze (1420), Marczowcze (1424), Makowcze (1439), Markowcze (1443), Mackuowecz (1448).

W XVII wieku Markowce przynależały do Leszczyńskich. Do roku 1772 wieś leżała administracyjnie w ziemi sanockiej województwa ruskiego. Od 1772 należała do cyrkułu leskiego, a następnie sanockiego. Po reformie administracyjnej w roku 1864, powiat sądowy, gmina wiejska Sanok, w kraju Galicja. W roku 1898 wieś liczyła 140 osób zamieszkujących 25 domów.[potrzebny przypis]

Na początku XIX Markowce należały do Truskolaskich[6]. W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Markowcach były Magdalena Rylska i Katarzyna Truskolaska[7]. W drugiej połowie XIX wieku wieś należała do Hieronima Romera, który w 1858 poślubił Felicję Truskolaską[6]. Następnie właścicielami stali się Jachimowscy (w 1889 Kazimierz Jachimowski poślubił Marię Romer)[6]. Kazimierz Jachimowski na miejscu poprzedniego budynku przebudował i rozbudował dwór w latach 1890-1894[6][8][9]. W 1905 Kazimierz i Maria Jachimowscy posiadali we wsi obszar 182 ha[10], a w 1911 posiadali 181 ha[11]. Jachimowscy prowadzili w Markowcach hodowlę koni[12] oraz bydła rasy półkrwi simentaler[9]. W 1917 Józef Agaton Morawski (1893-1963), s. Władysława i Kazimiery z Leszczyńskich, właściciel Niebieszczan i Odrzechowej ożenił się z Felicją Jachimowską. Maria Jachimowska pozostawała właścicielką dóbr Markowce do lat 20[13]. Maria Jachimowska pozostawała właścicielką dóbr Markowce do lat 20.[13]. W latach 30. II Rzeczypospolitej właścicielem dóbr w Markowcach był Adam Myczkowski[14]. Według jednego źródła w 1938 dwór został sprzedany[6], według innego do 1944 należał do Morawskich[9].

Osobny artykuł: Dwór w Markowcach.

W czasie okupacji niemieckiej mieszkająca we wsi rodzina Woźnych udzieliła pomocy Mejerowi i Mendelowi Kornreich Friedmanowi. W 1995 Instytut Jad Waszem podjął decyzję o przyznaniu Andrzejowi, Marii i Michałowi Woźnym tytułu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[15].

Związani z Markowcami edytuj

Współczesność edytuj

Obecnie liczy 368 mieszkańców.

We wsi znajduje się kościół filialny NMP Matki Kościoła należący do parafii Wszystkich Świętych w Dudyńcach. 30 maja 1993 r. po dwuletniej budowie ks. bp Stefan Moskwa dokonał poświęcenia kościoła filialnego[16].

Markowce mają także swój klub piłkarski o nazwie Orkan Markowce, który historią sięga roku 1969.

W 2020 roku Park Dworski w Markowcach został poddany rewitalizacji[17]. Przeprowadzono prace związane z wysypaniem ścieżek spacerowych, wykonaniem schodów oraz nowych nasadzeń drzew i krzewów. Zainstalowano także ławki multimedialne dzięki którym można usłyszeć historię miejscowości.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 77838
  2. Raport o stanie gminy Sanok za 2022 rok, Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy Sanok, 22 maja 2023 [dostęp 2023-07-16] (pol.).
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 766 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. a b c d e Bartosz Podubny: Gminny program opieki nad zabytkami gminy Sanok na lata 2015–2018. edziennik.rzeszow.uw.gov.pl. s. 41. [dostęp 2016-10-21].
  7. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 127.
  8. Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 59. ISBN 83-221-0158-9.
  9. a b c Sylwester Polakowski: Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego. Krosno: Lygian, 2012. ISBN 978-83-935995-0-9.
  10. Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
  11. Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 10.
  12. Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 407.
  13. a b Lista ofiarodawców. „Jednodniówka wydana na pamiątkę poświęcenia Domu Ludowego”, s. 12, 11 września 1927. 
  14. Spis abonentów Państwowych i Koncesjonowanych Sieci Telefonicznych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) 1931/32 r.. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Poczt i Telegrafów, 1931, s. 491.
  15. Historia pomocy - Rodzina Woźnych | Polscy Sprawiedliwi, sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2021-11-27].
  16. Kościół filialny. Parafia rzymskokatolicka w Dudyńcach, 2005-05-01. [dostęp 2011-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  17. Rewitalizacja Parku w Markowcach zakończona!, Gmina Sanok, 3 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-04] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj