Marryzm

Marryzm (nowa nauka o języku) – teoria, stworzona przez Nikołaja Jakowlewicza Marra w latach 1920–1926. Zgodnie z podstawowymi zasadami marryzmu:

• języki świata powstały na drodze monogenetycznej,
• prajęzyk ludzkości składał się z czterech słów: ber, jon, roš, sal,
• czynnikiem ewolucji języka była przede wszystkim zmiana formacji społecznych, oraz ich mieszanie się.

Stosownie do powyższego wyróżnić można cztery etapy ewolucji języka:

1. języki izolujące odpowiadają wspólnocie rodowej,
2. języki aglutynacyjne odpowiadają koczownictwu,
3. języki jafetyckie stanowią kolejny etap rozwoju,
4. języki fleksyjne i alternacyjne odpowiadają podziałowi klasowemu.

Pomimo całkowitej sprzeczności z wynikami badań naukowych (np. język chiński jest izolujący, mimo że używa go rozwinięta cywilizacja licząca 4000 lat) teoria ta obowiązywała w ZSRR aż do 1950, kiedy to marryści wypadli z łask Stalina. Zwrot stanowił antymarrowski artykuł, który ukazał się w „Prawdzie” 20 czerwca 1950 roku i był  podpisany przez Stalina. Rzeczywistym autorem był językoznawca gruziński Czikobawa. Do tego czasu marryści spowodowali znaczne uwstecznienie radzieckiego językoznawstwa.

Zobacz też

• Teoria jafetycka

Bibliografia

• KazimierzK. Polański KazimierzK. (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 3, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2003, ISBN 83-04-04680-6, OCLC 69602560 .brak strony (książka)
• Marek Stachowski: Marr i marryzm, [w:] LingVaria VIII, 2013, 2, s. 249-271.