Marten van Cleve (starszy)
Marten van Cleve Starszy, Marten I van Cleve[a] (ur. ok. 1527 w Antwerpii, zm. przed dniem 24 listopada 1581 w Antwerpii) – flamandzki malarz i rysownik renesansowy aktywny w Antwerpii w latach 1551–1581.
Bójka chłopów z pielgrzymem (II połowa XVI w.) | |
Data i miejsce urodzenia |
1527 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1581 |
Narodowość |
flamandzkie |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
Edukacja i działalność artystyczna edytuj
Pochodził z rodziny malarzy i rysowników flamandzkich wywodzących się z Kleve, a która na przełomie XV i XVI wieku przeniosła się do Antwerpii[1]. Był synem Willema van Cleve Starszego, od 1518 mistrza antwerpskiej gildii św. Łukasza. Miał starszego brata Hendrika van Cleve zwanego również Hendrikiem III oraz młodszego Willema van Cleve. Obaj byli również malarzami i rysownikami. W 1551 roku Marten van Cleve został mistrzem w antwerpskiej gildii malarzy. W latach 1553–1555 pracował w pracowni Fransa Florisa[1]. Około 1556–1558 założył własny warsztat, gdzie kształciło się kilku późniejszych malarzy, m.in. Hans Jordaens[2]. Uważa się go za twórcę malarskiego wątku tematycznego o „pijącym królu” (fasolowym królu), popularnego w XVII wiecznej Holandii[3].
Żoną Martena van Cleve była Maria de Greve, z którą ożenił się 7 stycznia 1556. Mieli czterech synów: Gillis II, Marten II, Joris i Nicolaas, a każdy z nich kształcił się w pracowni ojca i został malarzem[2].
Twórczość edytuj
Tworzył głównie obrazy ze scenami z życia chłopów (wesela i tańce, kiermasze, żołnierze plądrujący wieś) oraz krajobrazy; jego styl przypomina twórczość Pietera Bruegela oraz Pietera Aertsena. Tylko pięć jego dzieł jest sygnowanych i odpowiednio udokumentowanych. Dwa znajdują się w wiedeńskim Kunsthistorisches Museum, a kolejne podpisane i datowane prace w zbiorach Ermitażu, (Petersburg)[3].
Tytuł obrazu | Rok powstania | Metoda | Wielkość | Miejsce przechowywania | Uwagi | Grafika |
---|---|---|---|---|---|---|
Wnętrze chłopskiej chaty | 1555–1560 | olej na desce | 123 × 144 cm, | Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu | obraz sygnowany | |
Sprawiony wół | 1566 | olej na desce | 68 × 53,5 cm | Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu | obraz sygnowany | |
Panna młoda prowadzona do łoża weselnego | 1570 | olej na desce | 68,1 × 93,7 cm | kolekcja prywatna | (sprzedany na aukcji Christie's 20–21 listopada 2013 w Amsterdamie)[4] | |
Ślubna procesja | olej na desce | 155,3 X 256 cm | kolekcja prywatna | obraz sprzedany na aukcji Christie's w 2014 roku[5] | ||
Bójka chłopów z pielgrzymem | II połowa XVI w. | olej na desce | 93,5 × 126 cm | Muzeum Narodowe we Wrocławiu | ||
Dobry pasterz | olej na desce | 49,9 × 73 cm | kolekcja prywatna | obraz sprzedany na aukcji Sotheby's[6] | ||
Bijatyka między żołnierzami i chłopami | 1565–1570 | olej na desce | 47,3 × 51 cm | Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu | ||
Wnętrze kuchni | 1565 | olej na desce | 81 x 116 cm | Skokloster[7] | ||
Taniec chłopski w tawernie | 1565 | olej na desce | 169,9 × 220,7 cm. | kolekcja prywatna | ||
Żebracy | 1579 | olej na desce | 191,8 × 269,2 cm | Ermitaż | obraz sygnowany i datowany | |
Chrystus w drodze na Kalwarię | 1567 | olej na desce | 84,7 x 127 cm | kolekcja prywatna | obraz sygnowany i datowany P. BRVGEL / AN 1567, sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Sotheby's w 2013[8] | |
Wiejski kiermasz św. Sebastiana i uroczystości weselne | 1567 | olej na desce | 110,5 x 172 cm | kolekcja prywatna | sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Sotheby's w 2015[9] | |
Dzień św. Sebastiana | 1567 | olej na desce | 137,2 × 270,5 cm | kolekcja prywatna | sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Christie's w 2013[10] | |
Masakra niewiniątek | olej na desce | 92,4 x 125,6 cm | kolekcja prywatna | sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Christie's w 2014[11] | ||
Wiejski kiermasz św. Sebastiana i uroczystości weselne | olej na desce | 173,2 × 251,7 cm | kolekcja prywatna | sprzedany na aukcji londyńskiego domu aukcyjnego Christie's w 2013[12], sygnowany MVC |
Uwagi edytuj
- ↑ Inne warianty nazwiska: Maarten van Cleef, Maerten van Cleef, Marten van Cleef, Marten van Cleef (der Ältere), Maarten van Cleve, Maerten van Cleve, Martin van Cleve
Przypisy edytuj
- ↑ a b Genaille 2001 ↓, s. 84.
- ↑ a b Campbell 2009 ↓, s. 378.
- ↑ a b Campbell 2009 ↓, s. 379.
- ↑ Aukcja Christie's
- ↑ Aukcja Christie's
- ↑ Sotheby's aukcja
- ↑ Skoklaster
- ↑ Aukcja Sotheby's
- ↑ Aukcja Sotheby's
- ↑ Aukcja Christie's
- ↑ Aukcja Christie's
- ↑ Aukcja Christie's
Bibliografia edytuj
- Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego'. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Wydaw. Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
- Gordon Campbell: The Grove Encyclopedia of Northern Renaissance Art, t.I. Oxford: Oxford University Press, 2009. ISBN 978-0-19-5334661.