Marten van Cleve (starszy)

(Przekierowano z Marten van Cleve Starszy)

Marten van Cleve Starszy, Marten I van Cleve[a] (ur. ok. 1527 w Antwerpii, zm. przed dniem 24 listopada 1581 w Antwerpii) – flamandzki malarz i rysownik renesansowy aktywny w Antwerpii w latach 1551–1581.

Marten van Cleve Starszy
Ilustracja
Bójka chłopów z pielgrzymem
(II połowa XVI w.)
Data i miejsce urodzenia

1527
Antwerpia

Data i miejsce śmierci

1581
Antwerpia

Narodowość

flamandzkie

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

renesans

Edukacja i działalność artystyczna edytuj

Pochodził z rodziny malarzy i rysowników flamandzkich wywodzących się z Kleve, a która na przełomie XV i XVI wieku przeniosła się do Antwerpii[1]. Był synem Willema van Cleve Starszego, od 1518 mistrza antwerpskiej gildii św. Łukasza. Miał starszego brata Hendrika van Cleve zwanego również Hendrikiem III oraz młodszego Willema van Cleve. Obaj byli również malarzami i rysownikami. W 1551 roku Marten van Cleve został mistrzem w antwerpskiej gildii malarzy. W latach 1553–1555 pracował w pracowni Fransa Florisa[1]. Około 1556–1558 założył własny warsztat, gdzie kształciło się kilku późniejszych malarzy, m.in. Hans Jordaens[2]. Uważa się go za twórcę malarskiego wątku tematycznego o „pijącym królu” (fasolowym królu), popularnego w XVII wiecznej Holandii[3].

Żoną Martena van Cleve była Maria de Greve, z którą ożenił się 7 stycznia 1556. Mieli czterech synów: Gillis II, Marten II, Joris i Nicolaas, a każdy z nich kształcił się w pracowni ojca i został malarzem[2].

Twórczość edytuj

Tworzył głównie obrazy ze scenami z życia chłopów (wesela i tańce, kiermasze, żołnierze plądrujący wieś) oraz krajobrazy; jego styl przypomina twórczość Pietera Bruegela oraz Pietera Aertsena. Tylko pięć jego dzieł jest sygnowanych i odpowiednio udokumentowanych. Dwa znajdują się w wiedeńskim Kunsthistorisches Museum, a kolejne podpisane i datowane prace w zbiorach Ermitażu, (Petersburg)[3].

Tytuł obrazu Rok powstania Metoda Wielkość Miejsce przechowywania Uwagi Grafika
Wnętrze chłopskiej chaty 1555–1560 olej na desce 123 × 144 cm, Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu obraz sygnowany  
Sprawiony wół 1566 olej na desce 68 × 53,5 cm Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu obraz sygnowany  
Panna młoda prowadzona do łoża weselnego 1570 olej na desce 68,1 × 93,7 cm kolekcja prywatna (sprzedany na aukcji Christie's 20–21 listopada 2013 w Amsterdamie)[4]  
Ślubna procesja olej na desce 155,3 X 256 cm kolekcja prywatna obraz sprzedany na aukcji Christie's w 2014 roku[5]  
Bójka chłopów z pielgrzymem II połowa XVI w. olej na desce 93,5 × 126 cm Muzeum Narodowe we Wrocławiu  
Dobry pasterz olej na desce 49,9 × 73 cm kolekcja prywatna obraz sprzedany na aukcji Sotheby's[6]  
Bijatyka między żołnierzami i chłopami 1565–1570 olej na desce 47,3 × 51 cm Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu  
Wnętrze kuchni 1565 olej na desce 81 x 116 cm Skokloster[7]  
Taniec chłopski w tawernie 1565 olej na desce 169,9 × 220,7 cm. kolekcja prywatna  
Żebracy 1579 olej na desce 191,8 × 269,2 cm Ermitaż obraz sygnowany i datowany  
Chrystus w drodze na Kalwarię 1567 olej na desce 84,7 x 127 cm kolekcja prywatna obraz sygnowany i datowany P. BRVGEL / AN 1567, sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Sotheby's w 2013[8]  
Wiejski kiermasz św. Sebastiana i uroczystości weselne 1567 olej na desce 110,5 x 172 cm kolekcja prywatna sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Sotheby's w 2015[9]  
Dzień św. Sebastiana 1567 olej na desce 137,2 × 270,5 cm kolekcja prywatna sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Christie's w 2013[10]  
Masakra niewiniątek olej na desce 92,4 x 125,6 cm kolekcja prywatna sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Christie's w 2014[11]  
Wiejski kiermasz św. Sebastiana i uroczystości weselne olej na desce 173,2 × 251,7 cm kolekcja prywatna sprzedany na aukcji londyńskiego domu aukcyjnego Christie's w 2013[12], sygnowany MVC  

Uwagi edytuj

  1. Inne warianty nazwiska: Maarten van Cleef, Maerten van Cleef, Marten van Cleef, Marten van Cleef (der Ältere), Maarten van Cleve, Maerten van Cleve, Martin van Cleve

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego'. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Wydaw. Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
  • Gordon Campbell: The Grove Encyclopedia of Northern Renaissance Art, t.I. Oxford: Oxford University Press, 2009. ISBN 978-0-19-5334661.