Martha Wells

Martha Wells
Data i miejsce urodzenia	1 września 1964 ; Fort Worth, Teksas
Narodowość	Amerykanka
Alma Mater	Texas A&M University
Dziedzina sztuki	literatura
Epoka	fantastyka naukowa, fantasy
	Ważne dzieła
	Śmierć nekromanty, Wszystkie wskaźniki czerwone, Network Effect
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Martha Wells (ur. 1 września 1964 w Fort Worth) – amerykańska pisarka, autorka powieści i opowiadań z gatunku fantasy i science fiction, laureatka nagród Nebula, Hugo i Locusa.

Życiorys edytuj

Urodziła się, wychowała i do dziś mieszka w Teksasie. Studiowała antropologię na A&M University w Teksasie. Od czasów studenckich była zaangażowana działalność fandomu (m.in. była przewodniczącą konwentu AggieCon 17)^[1]. Po studiach pracowała jako programistka^[2].

Jej debiutem była powieść fantasy Żywioł Ognia (1993)^[3]. Potem opublikowała kilka powieści fantasy oraz dwie powieści SF osadzone w świecie serialu TV Stargate Atlantis. W ostatnich latach koncentruje się na serii Pamiętniki Mordbota.

W 2022 r. została członkiem Texas Literary Hall of Fame^[4].

Życie prywatne edytuj

Ma starszą siostrę^[1]. Mieszka wraz z mężem w College Station w Teksasie.

Twórczość edytuj

Cykl Ile-Rien edytuj

Według chronologii wydarzeń, a nie publikacji:

"The Potter's Daughter" (opowiadanie, 2006)
Żywioł Ognia (The Element of Fire, 1993, ISBN 83-7120-497-3; wyd. polskie Poznań 1998, ISBN 83-7120-497-3)
Śmierć nekromanty (The Death of the Necromancer, 1998, ISBN 0-380-97334-0, wyd. polskie Warszawa 2002, ISBN 83-89004-24-0)
Trylogia Upadek Ile-Rien (Fall of Ile-Rien)
- Łowcy czarnoksiężników (The Wizard Hunters, 2003, ISBN 0-380-97788-5, wyd. polskie Warszawa 2004, ISBN 83-89004-57-7)
- Powietrzne okręty (The Ships of Air, 2004, ISBN 0-380-97789-3, wyd. polskie Warszawa 2006, ISBN 83-7480-017-8)
- The Gate of Gods (2005, ISBN 0-380-97790-7)

Powieści i opowiadania ze świata Stargate edytuj

Reliquary (2006, powieść ze świata Stargate Atlantis, ISBN 0-9547343-7-8)
Entanglement (2007, powieść ze świata Stargate Atlantis, ISBN 1-905586-03-5)
Archaeology 101 (2006, opowiadanie ze świata Stargate SG-1, Stargate Magazine)

Inne powieści fantasy edytuj

City of Bones (1995, ISBN 0-312-85686-5)
Wheel of the Infinite (2000, ISBN 0-380-97335-9)
The Cloud Roads (2011, ISBN 978-1-59780-216-1)
Witch King (zapowiedź)

Powieści i opowiadania z cyklu Pamiętniki Mordbota edytuj

Wszystkie wskaźniki czerwone (All Systems Red 2017; wyd. pol. Wydawnictwo Mag 2023, współwydane z Sztuczny stan), Nebula 2017, Hugo 2018
Sztuczny stan (Artificial Condition 2018; wyd. pol. Wydawnictwo Mag 2023, współwydane z Wszystkie wskaźniki czerwone), Hugo 2019, Locus 2019
Rogue Protocol (2018)
Exit Strategy (2018)
Network Effect (2020), Hugo 2021, Nebula 2020, Locus 2021
Fugitive Telemetry (2021)

Inne opowiadania edytuj

"Thorns" (1995, Realms of Fantasy)
"Bad Medicine" (1997, Realms of Fantasy)
"Wolf Night" (2006, Lone Star Stories[1])
"Reflections" (2007, Black Gate Magazine)
"Holy Places" (2007, Black Gate Magazine)

Teksty krytyczne edytuj

"Don't Make Me Tongue You: John Crichton and D'Argo and the Dysfunctional Buddy Relationship" (2005, Farscape Forever, ISBN 1-932100-61-X)
"Neville Longbottom: the Hero With a Thousand Faces" (2006, Mapping the World of Harry Potter, ISBN 1-932100-59-8)

Nagrody edytuj

Żywioł Ognia
- 1993, nominacja do nagrody Comptona Crooka
- 1994, nominacja do nagrody Williama L. Crawforda
Śmierć nekromanty
- 1998, nominacja do nagrody Nebula
Wszystkie wskaźniki czerwone
- 2017, Nebula; 2018, Hugo za najlepsze opowiadanie
Sztuczny stan
- 2019, Hugo; 2019, Locus za najlepsze opowiadanie
Network Effect
- 2020, Nebula; 2021 Hugo, Locus za najlepszą powieść
Pamiętniki Mordbota
- 2021, Hugo za najlepszą serię

Charakterystyka twórczości edytuj

Podobnie jak Ellen Kushner, Emma Bull czy Susanna Clarke, Wells bywa kojarzona z odmianą fantasy zwaną fantasy of manners. Jej powieści charakteryzują się socjologicznie ciekawym i dopracowanym obrazem społeczeństwa (Wells jest antropologiem z wykształcenia) oraz pogłębionym psychologicznym rysunkiem postaci. Inspiracje literackie tradycjami powieści europejskiej widoczne są najlepiej w Śmierci nekromanty, wyraźnie inspirowanej przez powieść Hrabia Monte Christo Aleksandra Dumasa ojca.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Jean Marie Ward: Galaxy’s Edge Interviews Martha Wells. signalsfromtheedge.org, 2022-05-31. [dostęp 2023-08-17]. (ang.).
↑ Andrew Liptak: Martha Wells on writing an anxious, relatable killbot. transfer-orbit.ghost.io, 2021-04-27. [dostęp 2023-08-17]. (ang.).
↑ Arley Sorg: Short Stories and Sad Endings: A Conversation with Martha Wells. clarkesworldmagazine.com, 2020-04. [dostęp 2023-08-17]. (ang.).
↑ About the Author. marthawells.com. [dostęp 2023-08-18]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Oficjalna strona Marthy Wells (ang.)
Blog autorki (ang.)
Bibliografia na ISFDB (ang.)

[edge-1] Jean Marie Ward: Galaxy’s Edge Interviews Martha Wells. signalsfromtheedge.org, 2022-05-31. [dostęp 2023-08-17]. (ang.).

[2] Andrew Liptak: Martha Wells on writing an anxious, relatable killbot. transfer-orbit.ghost.io, 2021-04-27. [dostęp 2023-08-17]. (ang.).

[3] Arley Sorg: Short Stories and Sad Endings: A Conversation with Martha Wells. clarkesworldmagazine.com, 2020-04. [dostęp 2023-08-17]. (ang.).

[4] About the Author. marthawells.com. [dostęp 2023-08-18]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]