Mauzoleum Gustawa Orlicz-Dreszera
Mauzoleum gen. Gustawa Orlicz-Dreszera – monumentalny grobowiec, stworzony na wzgórzu Oksywskim w Gdyni jako miejsce pochówku gen. Gustawa Orlicz-Dreszera.
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
wzgórze Oksywie |
Styl architektoniczny | |
Architekt | |
Rozpoczęcie budowy |
1938 |
Ukończenie budowy |
lipiec 1939 |
Zniszczono |
wrzesień 1939 |
Położenie na mapie Gdyni | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
54°33′01,5″N 18°33′30,0″E/54,550417 18,558333 |
Historia edytuj
Budowę mauzoleum poprzedził konkurs, przeprowadzony w 1937. Zgłoszono 71 prac, a postanowieniem sądu konkursowego pod przewodnictwem inż. arch. Antoniego Dygata przyznano I, II i III nagrodę oraz trzy równorzędne IV nagrody, zaś wszystkie nadesłane projekty pod koniec 1937 upubliczniono na wystawie w Kasynie Garnizonowym[1].
Wybrany ostatecznie do realizacji projekt uzyskał III nagrodę[2]. Mauzoleum było owocem współpracy rzeźbiarzy Maksymiliana Potrawiaka i Stanisława Sikory oraz architekta Jana Bogusławskiego[3]. Gmach wykonano z białego piaskowca. Nad wejściem do krypty umieszczono napis ORLICZ-DRESZER, a po bokach Żołnierz Komendanta i Strażnik Morza. Ciało generała spoczęło w krypcie 16 lipca 1939 roku[4][5][6].
Dwa miesiące później mauzoleum zostało wysadzone przez Niemców, którzy w czasie II wojny światowej okupowali Gdynię[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Projekt grobowca śp. gen. Orlicz-Dreszera. „Wschód”. Nr 67, s. 5, 30 listopada 1937.
- ↑ a b Aleksandra Tarkowska: Gdynia między wojnami. Opowieść o narodzinach i życiu miasta 1918-1939. Łódź-Gdynia: Księży Młyn, 2013, s. 108-110. ISBN 978-83-61253-62-4.
- ↑ Paweł Giergoń: Rzeźby Stanisława Sikory w gmachu Urzędu Rady Ministrów. sztuka.net, 2010-12-11. [dostęp 2014-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-28)].
- ↑ Zwłoki ś. p. gen. Orlicz-Dreszera przeniesiono do Mauzoleum. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 159 z 18 lipca 1939.
- ↑ Tydzień polski. Mauzoleum ś.p. gen. Orlicz-Dreszera. „Światowid”. Nr 30, s. 11, 23 lipca 1939.
- ↑ Mauzoleum śp. gen. Dreszera w Gdyni. „Wschód”. Nr 141, s. 2, 30 lipca 1939.
Linki zewnętrzne edytuj
- Gdynia. Pomnik - mauzoleum ze zwłokami generała Gustawa Orlicz-Dreszera. nac.gov.pl. [dostęp 2014-08-02].
- Pretorianin Marszałka - gen. Orlicz Dreszer. dobroni.pl. [dostęp 2014-08-02].