Mauzoleum Gustawa Orlicz-Dreszera

Mauzoleum gen. Gustawa Orlicz-Dreszera – monumentalny grobowiec, stworzony na wzgórzu Oksywskim w Gdyni jako miejsce pochówku gen. Gustawa Orlicz-Dreszera.

Mauzoleum Gustawa Orlicz-Dreszera
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Gdynia

Adres

wzgórze Oksywie

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

Jan Bogusławski

Rozpoczęcie budowy

1938

Ukończenie budowy

lipiec 1939

Zniszczono

wrzesień 1939

Położenie na mapie Gdyni
Mapa konturowa Gdyni, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Mauzoleum Gustawa Orlicz-Dreszera”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Mauzoleum Gustawa Orlicz-Dreszera”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Mauzoleum Gustawa Orlicz-Dreszera”
Ziemia54°33′01,5″N 18°33′30,0″E/54,550417 18,558333

Historia edytuj

Budowę mauzoleum poprzedził konkurs, przeprowadzony w 1937. Zgłoszono 71 prac, a postanowieniem sądu konkursowego pod przewodnictwem inż. arch. Antoniego Dygata przyznano I, II i III nagrodę oraz trzy równorzędne IV nagrody, zaś wszystkie nadesłane projekty pod koniec 1937 upubliczniono na wystawie w Kasynie Garnizonowym[1].

Wybrany ostatecznie do realizacji projekt uzyskał III nagrodę[2]. Mauzoleum było owocem współpracy rzeźbiarzy Maksymiliana Potrawiaka i Stanisława Sikory oraz architekta Jana Bogusławskiego[3]. Gmach wykonano z białego piaskowca. Nad wejściem do krypty umieszczono napis ORLICZ-DRESZER, a po bokach Żołnierz Komendanta i Strażnik Morza. Ciało generała spoczęło w krypcie 16 lipca 1939 roku[4][5][6].

Dwa miesiące później mauzoleum zostało wysadzone przez Niemców, którzy w czasie II wojny światowej okupowali Gdynię[2].

Przypisy edytuj

  1. Projekt grobowca śp. gen. Orlicz-Dreszera. „Wschód”. Nr 67, s. 5, 30 listopada 1937. 
  2. a b Aleksandra Tarkowska: Gdynia między wojnami. Opowieść o narodzinach i życiu miasta 1918-1939. Łódź-Gdynia: Księży Młyn, 2013, s. 108-110. ISBN 978-83-61253-62-4.
  3. Paweł Giergoń: Rzeźby Stanisława Sikory w gmachu Urzędu Rady Ministrów. sztuka.net, 2010-12-11. [dostęp 2014-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-28)].
  4. Zwłoki ś. p. gen. Orlicz-Dreszera przeniesiono do Mauzoleum. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 159 z 18 lipca 1939. 
  5. Tydzień polski. Mauzoleum ś.p. gen. Orlicz-Dreszera. „Światowid”. Nr 30, s. 11, 23 lipca 1939. 
  6. Mauzoleum śp. gen. Dreszera w Gdyni. „Wschód”. Nr 141, s. 2, 30 lipca 1939. 

Linki zewnętrzne edytuj