Maylandia
Maylandia – rodzaj słodkowodnych, roślinożernych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae), wyłoniony z rodzaju Pseudotropheus.
Maylandia[1] | |||
Meyer & Foerster, 1984 | |||
Typowy przedstawiciel rodzaju – Maylandia greshakei | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Plemię | |||
Rodzaj |
Maylandia | ||
Synonimy | |||
| |||
Zasięg występowania | |||
Jezioro Malawi |
Głównymi cechami wyróżniającymi są: obecność charakterystycznych zębów w przedniej części zewnętrznego rzędu w szczęce i w żuchwie, odchylenie żuchwy oraz brak dwóch poziomych pasów wzdłuż boków ciała, co odróżnia je od ryb z pokrewnego rodzaju Melanochromis.
Przedstawiciele Maylandia są gatunkami endemicznymi – zamieszkują litoral piaszczysto skalny Jeziora Malawi (Niasa) w Afryce. Rodzaj obejmuje ponad 30 gatunków pyszczaków zaliczanych do grupy mbuna, a dokładniej do tzw. „kompleksu Pseudotropheus zebra”. Są to ryby niewielkich rozmiarów – długość ich ciała nie przekracza 20 cm. Intensywne ubarwienie oraz silnie zaznaczony u wielu gatunków dymorfizm płciowy przyczyniły się do tego, że stały się one przedmiotem handlu na potrzeby akwarystyki.
Taksonomia edytuj
Nazwa Maylandia honoruje niemieckiego autora książek akwarystycznych Hansa J. Maylanda. Została zaproponowana w 1983[2] (opublikowana w 1984[3][4]) roku przez M.K. Meyera i W. Foerstera jako nazwa podrodzaju w obrębie rodzaju Pseudotropheus[4]. Za gatunek typowy tego podrodzaju autorzy przyjęli Pseudotropheus (Maylandia) greshakei.
W 1997 roku Stauffer i jego współpracownicy opisali naukowo rodzaj Metriaclima, uznając jednocześnie nazwę Maylandia za niespełniającą wymogów nazwy naukowej[5]. Ich stanowisko zostało zakwestionowane 2 lata później przez Condé i Géry’ego[6], którzy stwierdzili, że w oryginalnym opisie Maylandia zostały dostarczone wystarczające cechy wyróżniające, nazwę należy traktować jako poprawnie opisaną, a Metriaclima uznali za jej synonim. Podobne stanowisko zajął Ufermann w 2001[7]. Do sporu o poprawność nazwy rodzaju przyłączyli się inni autorzy, m.in. duński pisarz i ichtiolog Ad Konings i amerykański ichtiolog Michael K. Oliver. Największe bazy danych taksonomicznych o rybach (Catalog of Fishes[3] i FishBase[8]) posługują się nazwą Maylandia, a Metriaclima uznają za jej synonim, natomiast w literaturze spotykane są obydwie nazwy.
Klasyfikacja edytuj
Do rodzaju Maylandia zaliczane są następujące gatunki[3]:
- Maylandia aurora (Burgess, 1976)
- Maylandia barlowi (McKaye & Stauffer, 1986)
- Maylandia benetos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia callainos (Stauffer & Hert, 1992)
- Maylandia chrysomallos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia cyneusmarginata (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia emmiltos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia estherae (Konings, 1995)
- Maylandia fainzilberi (Staeck, 1976)
- Maylandia flavicauda (Li, Konings & Stauffer, 2016)
- Maylandia flavifemina (Konings & Stauffer, 2006)
- Maylandia gallireyae (Miller, Konings & Stauffer, 2021)
- Maylandia glaucos (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia greshakei (Meyer & Förster, 1984)
- Maylandia hajomaylandi (Meyer & Schartl, 1984)
- Maylandia koningsi (Stauffer, 2018)
- Maylandia lanisticola (Burgess, 1976)
- Maylandia lombardoi (Burgess, 1977) – pyszczak lombardzki[9]
- Maylandia lundoensis (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia mbenjii (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia melissa (Stauffer & Konings, 2023)
- Maylandia midomo (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia mossambica (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia ngarae (Miller, Konings & Stauffer, 2021)
- Maylandia nigrodorsalis (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia nkhunguensis (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia pambazuko (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia phaeos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia pulpican (Tawil, 2002)
- Maylandia pyrsonotos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia sciasma (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia tarakiki (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia usisyae (Li, Konings & Stauffer, 2016)
- Maylandia xanstomachus (Stauffer & Boltz, 1989)
- Maylandia xanthos (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia zebra (Boulenger, 1899) – pyszczak zebra[potrzebny przypis]
Galeria edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Maylandia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ M. K. Meyer, W. Foerster. Un nouveau Pseudotropheus du lac Malawi avec des remarques sur le complexe Pseudotropheus-Melanochromis (Pisces, Perciformes, Cichlidae). „Revue française d'Aquariologie Herpétologie”. 10 (1983) (4), s. 107–112, 1984. (fr.).
- ↑ a b c Ron Fricke , William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 6 września 2023 [dostęp 2023-09-14] (ang.).
- ↑ a b Pseudotropheus (Maylandia) Meyer & Foerster 1984. ZooBank. [dostęp 2012-05-02]. (ang.).
- ↑ Stauffer et al. A revision of the blue-black Pseudotropheus zebra (Teleostei: Cichlidae) complex from Lake Malawi, Africa, with a description of new genus and ten new species. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 148, s. 189–230, 1997. (ang.).
- ↑ B. Condé, J. Géry. Maylandia Meyer et Foerster, 1984, un nom générique disponible (Teleostei, Perciformes, Cichlidae). „Revue française d'Aquariologie Herpétologie”. 26 (1–2), s. 21–22, 1999. (fr.).
- ↑ A. Ufermann. Maylandia Meyer & Foerster, 1984 versus Metriaclima Stauffer Jr., Kellog & McKay, 1997. „L'an Cichlidé”. 1, s. 58–64, 2001.
- ↑ Scientific Names where Genus Equals Maylandia. FishBase.org. [dostęp 2012-05-02]. (ang.).
- ↑ Ad Konings: Back to Nature. Przewodnik po Świecie Pielęgnic z Malawi. Piaseczno: TIGRA System Polska Sp. z o.o., 2003, s. 152–153. ISBN 83-89279-05-3 (z artykułu gatunku)