Wikipedia

McDonnell Doodlebug

McDonnell Doodlebug - amerykańska awionetka, pierwszy samolot zaprojektowany przez Jamesa McDonnella, późniejszego założyciela McDonnell Aircraft Corporation (w późniejszym czasie przemianowanej na McDonnell Company i ostatecznie po fuzji z Douglas Aircraft Company - McDonnell Douglas Corporation). Samolot został zaprojektowany na ogłoszony w 1927 roku międzynarodowy konkurs Guggenheim Safe Aircraft Competition, ale nie udało mu się go wygrać z powodu kilku awarii. W późniejszym czasie Doodlebug był wielokrotnie prezentowany na różnych pokazach lotniczych, aż w 1931 roku został sprzedany do National Advisory Committee for Aeronautics.

Tło historyczne edytuj

Po ukończeniu studiów w Princeton University w 1921 roku z tytułem licencjata fizyki (Bachelor of Science (Physics)), McDonnell rozpoczął następne studia w Massachusetts Institute of Technology na kierunku aeronautyka (aeronautical engineering). W tym czasie McDonell stał się wielkim entuzjastą lotnictwa i w 1923 roku zapisał się do rezerwy Armii (Commissoned Reserve), kończąc tam kurs pilota Army Air Service, w której to formacji odbył rok służby. W 1925 roku ukończył uczelnię otrzymując tytuł magistra aeronautyki (Diploma of Master of Science of Aeronautical Engineering). Jeszcze w trakcie studiów w 1924 roku zaczął pracować jako konstruktor lotniczy w zakładach Huff-Daland Aero Corporation. Po kilku miesiącach pracy w Huff-Daland przeniósł się do firmy Consolidated Aircraft. Następnie pracował także dla firm Stout Metal Airplane Company (gdzie współprojektował samolot 3-AT, pierwowzór późniejszej serii Trimotor). W latach 1926-28 został głównym inżynierem w Hamilton Aero Manufacturing w Milwaukee, gdzie zaprojektował serię jednosilnikowych samolotów transportowych o konstrukcji metalowej (między innymi samoloty H-45 i H-47, które były używane przez liczne amerykańskie linie lotnicze[1]).

30 kwietnia 1927 roku fundacja Daniel Guggenheim Fund for the Promotion of Aeronautics należąca do amerykańskiego filantropa Daniela Guggenheima ogłosiła konkurs na lekki samolot szkolny, którego konstrukcja miała pokazywać „prawdziwy postęp w bezpieczeństwie lotu”[a][2][3]. Zamierzeniem Guggenheima było skonstruowanie niewielkiego, bezpiecznego i taniego samolotu, który mógłby się stać „powietrznym Modelem T”[b][4]. Główna nagroda konkursu wynosiła 100 tysięcy dolarów, było także pięć nagród dodatkowych po 10 tysięcy dolarów, które miały być przyznane samolotom spełniającym następujące wymagania techniczne:

  • minimalna prędkość przelotowa wynosząca najwyżej 35 mil na godzinę (56 km/h),
  • stabilny lot przez pięć minut przy porywistym wietrze bez dotykania przez pilota sterów przy prędkości od 45 do 100 mil na godzinę (72-160 km/h),
  • bezsilnikowy lot do maksymalnej prędkości 38 mil na godzinę (61 km/h),
  • lądowanie znad przeszkody o wysokości 35 stóp (11 m) z maksymalnym dobiegiem 300 stóp (91 m),
  • start nad 35-stopową przeszkodą z maksymalnym rozbiegiem 500 stóp (152 m)[3].

McDonnell wraz z dwoma znajomymi Constantinem Zakhartchenko i Jamesem Cowlingiem zdecydowali się wystawić do konkursu ich własny samolot. Założyli w tym celu spółkę J. S. McDonnell Jr & Associates i pracując po godzinach w prywatnym garażu zaprojektowali i zbudowali Doodlebuga[2] (doodlebug to ogólna nazwa niewielkich latających robaczków, zazwyczaj odnosi się do owadów z rodziny mrówkolwowatych).

Opis konstrukcji edytuj

Doodlebug był dwumiejscowym dolnopłatem o konstrukcji metalowej krytej w większości płótnem i miejscami cienką blachą. Skrzydła samolotu miały dla ułatwienia konstrukcji prosty, prostokątny obrys. Przymocowane były do kadłuba zewnętrznymi zastrzałami. Samolot był napędzany siedmiocylindrowym silnikiem gwiazdowym Warner Scarab o mocy 110 koni mechanicznych z dwupłatowym śmigłem[5].

Bardzo zaawansowana była mechanizacja skrzydła, które został zoptymalizowane dla dobrych osiągów przy niskich prędkościach. Na całej długości krawędzi natarcia znajdowały się automatyczne skrzela, a na dwóch trzecich krawędzi spływu umieszczono klapy szczelinowe[5][6].

Główne koła nieruchomego podwozia trójkołowego z kołem ogonowym zostały wyposażone w amortyzatory[5][6].

Samolot mierzył 35 stóp rozpiętości (10,67 m), 21 stóp i 4 cale długości (6,5 m). Powierzchnia skrzydeł wynosiła 196,5 stóp kwadratowych (18,25 m²). Masa własna wynosiła 1250 funtów (567 kg), a masa startowa do 1800 funtów (816 kg). Prędkość maksymalna wynosiła 110 mil na godzinę (177 km/h), a maksymalny czas lotu wynosił do pięciu godzin[7].

Historia edytuj

 
Doodlebug ze zmienioną owiewką silnika w tunelu aerodynamicznym

Samolot budowany był w garażu należącym do firmy Hamilton Aero Manufacturing[5]. Koszty jego konstrukcji wyniosły około 30 tysięcy dolarów, samolot został w większości sfinansowany przez Philipa Wrigleya, magnata produkcji gumy do żucia[4]. Jego budowę ukończono październiku 1927 roku, zbyt późno aby można go było oficjalnie zgłosić do konkursu, jednak jego konstruktorzy otrzymali kilka dodatkowych dni na zgłoszenie go i 15 listopada 1929 roku wykonał on pierwszym lot. Za sterami zasiadł James McDonnell[5].

W kilka dni później Doodlebug został przewieziony na lotnisko Mitchel Field w Nowym Jorku, gdzie odbywał się konkurs. Już na miejscu samolot został kilkakrotnie uszkodzony, z czego raz przy awaryjnym lądowaniu, niemniej konstrukcja była na tyle obiecująca, że sędziowie pozwolili na przewiezienie samolotu do Milwaukee w celu napraw i ponowne zgłoszenie go do konkursu[5][8]. Po naprawieniu Doodlebuga McDonnell próbował nim przelecieć do Nowego Jorku, ale i tym razem samolot został ponownie uszkodzony przy lądowaniu, tym razem z powodu awarii silnika, i został skreślony z konkursu[7][8].

Niezrażony porażką McDonnell ponownie naprawił samolot i wziął w nim udział w wielu pokazach lotniczych demonstrując spektakularne możliwości bardzo krótkiego startu i lądowania Doodlebuga[7][8]. W 1930 roku w czasie wyścigów National Air Races w Chicago, McDonnell wyznaczył białymi chorągiewkami koło o promieniu 150 stóp (45 metrów), a następnie zademonstrował start, lot i lądowanie wewnątrz tego koła[6]. Minimalna prędkość Doodlebuga była określana na około 15-20 mil na godzinę (24-32 km/h), według ówczesnych relacji potrafił on unosić się w jednym miejscu ustawiony pod wiatr o takiej sile[9].

W 1931 roku McDonnell sprzedał samolot za 5000 dolarów do National Advisory Committee for Aeronautics (NACA - dzisiejsza National Aeronautics and Space Administration), gdzie używany był do testów w tunelu aerodynamicznym[4][7][8][9], między innymi do eksperymentów z wingletami[10].

Dooglebug był jedynym samolotem zaprojektowanym przez spółkę J. S. McDonnell Jr & Associates, która została rozwiązana. McDonnell kontynuował projektowanie różnego typu samolotów, ale musiał czekać aż do 1945 roku na seryjne zamówienie konstrukcji - był to FH-1 Phantom[7].

Uwagi edytuj

  1. ↑ „A real advance in in the safety of flying”.
  2. ↑ [B]ased on the notion of producing a „Model T of the Air”.

Przypisy edytuj

  1. ↑ R. Francillon, McDonnell Douglas..., s. 2
  2. ↑ a b R. Francillon, McDonnell Douglas..., s. 3
  3. ↑ a b The 1927 Guggenheim Safe Aircraft Competition. aerofiles.com. [dostęp 2011-12-11]. (ang.).
  4. ↑ a b c NASA, Wind and Beyond..., s. 347
  5. ↑ a b c d e f R. Francillon, McDonnell Douglas..., s. 40
  6. ↑ a b c NASA, Wind and Beyond..., s. 348
  7. ↑ a b c d e R. Francillon, McDonnell Douglas..., s. 41
  8. ↑ a b c d The Doodlebug Research Vehicle. boeing.com. [dostęp 2011-12-11]. (ang.).
  9. ↑ a b C. Evans, Make My Plane Useful, „Flying”
  10. ↑ NASA, Wind and Beyond..., s. 27

Bibliografia edytuj

  • René J. Francillon: McDonnell Douglas aircraft since 1920, vol. II. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1988. ISBN 0-87021-428-4.
  • James R. Hansen, NASA: The Wind and Beyond: A Documentary Journey into the History of Aerodynamics in America, V. 2: Reinventing the Airplane. Naval Institute Press, 2007. ISBN 978-0-16-083156-0.
  • Charles Evans. Make My Plane Useful. „Flying”. 36 (4), s. 51, 1945-04. Chicago: Ziff-Davis Publishing Company. 

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=McDonnell_Doodlebug&oldid=73447489”