Wikipedia

Medal „Za uśmierzenie buntu polskiego”

rosyjskie odznaczenie
(Przekierowano z Medal za Uśmierzenie Buntu Polskiego)

Medal za Uśmierzenie Buntu Polskiego[4] (ros. Медаль „За усмирение польского мятежа”) – odznaczenie Imperium Rosyjskiego ustanowione dla wyróżnienia uczestników tłumienia powstania styczniowego[4][1][2].

Medal za Uśmierzenie Buntu Polskiego
Медаль «За усмирение польского мятежа»
Baretka
Baretka
Ustanowiono

1 stycznia 1865

Wielkość

średnica – 28 mm

Kruszec

brąz

Wydano

ok. 600 tys. (368 133 szt. – jasny brąz, 231 221 szt. – ciemny brąz)[1][2][3]

Historia edytuj

Odznaczenie zostało ustanowione ukazem cesarza Aleksandra II Romanowa z dnia 1 stycznia 1865[5], dla nagrodzenia uczestników walk przeciwko polskim oddziałom powstańczym w trakcie powstania styczniowego w latach 1863-1864[1][2][3].

Medal posiadał jeden stopień oraz dwa warianty różniące się kolorem – jasny i ciemny brąz, które przyznawano różnym grupom uczestników[2][3].

W latach 1865–1868 w mennicy w Petersburgu wybito 368 133 sztuki z medalu jasnego brązu i 231 221 sztuk z ciemnego brązu, czyli łącznie 599 354 sztuki dwóch wariantów medalu[2]. Medale wybito w kilku seriach: w 1865 roku wybito wszystkie medale wariantu z jasnego brązu i 24 800 sztuk z ciemnego brązu[2]. W 1866 r. wybito większość medali z ciemnego brązu, czyli 187 685 sztuk, a w następnych latach 1867–1868 odpowiednio 9736 i 9000 sztuk medali z ciemnego brązu[1][2].

Zasady nadawania edytuj

Odznaczenie wykonane z jasnego brązu otrzymali wojskowi wszystkich rang od generała do szeregowego, żołnierze straży pogranicza, małorosyjskich pułków kozackich guberni czernihowskiej i połtawskiej, milicji konnej ujezdów dyneburskiego i rzeżyckiego, medycy, kapelani wojskowi, którzy w latach 1863–1864 brali udział w walkach z powstańcami, medal ten nadawano też chłopom, którzy walczyli z bronią w ręku[1][2]. Od 1877 nadawano go też wojskowym wszystkich rang rosyjskiej marynarki wojennej, którzy w czasie powstania znajdowali się na okrętach u brzegów Kurlandii[1][2].

Odznaczenie wykonane z ciemnego brązu otrzymywali urzędnicy cywilni i wojskowi, którzy w latach 1863–1864 służyli na terenie Królestwa Polskiego i Kraju Zachodniego, którzy nie brali udziału w walkach, ale swoimi działaniami wspomagali tłumienie powstania, przyznawano go również innym obywatelom, którzy wspomagali rosyjską administrację oraz wojsko[1][2].

Wybito 368 133 sztuki w kolorze jasnobrązowym i 231 221 sztuk w kolorze ciemnobrązowym. Łącznie nadano około 600 tysięcy medali w obu wariantach[1][2][3].

Opis odznaki edytuj

Odznaką medalu jest okrągły medal o średnicy 28 mm wykonany z jasnego i ciemnego brązu[1][2][3].

Na awersie medalu znajduje się herb Rosji – dwugłowy czarny orzeł z carską koroną, trzymający w szponach berło i jabłko, który na piersi ma herb Księstwa Moskiewskiego – tarczę z wizerunkiem św. Jerzego walczącego ze smokiem.

Na rewersie w centralnej części znajduje się data 1863 – 1864, a wzdłuż krawędzi wokół medalu napis „ЗА УСМИРЕНИЕ ПОЛЬСКАГО МЯТЕЖА” (Za uśmierzenie polskiego buntu).

Medal zawieszony jest na pięciokątnej blaszce pokrytej wstążką w kolorach Imperium Rosyjskiego, paski: biały, pomarańczowy i czarny.

Galeria edytuj

Odznaczeni edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Medalem „Za uśmierzenie buntu polskiego”.
Z tym tematem związana jest kategoria: Polacy odznaczeni Medalem „Za uśmierzenie buntu polskiego”.

Wśród nich znaleźli się m.in.:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i Биткин В. В.: Сводный каталог медалей России. Наградные медали для ношения. Kijów: Юнона-монета, 2008, s. 649—650. ISBN 966-9551-3-11. (ros.). — № 974
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Петерс Д. И.: Наградные медали Российской империи XIX—XX веков. Каталог. Moskwa: Археографический центр, 1996, s. 184—185. ISBN 5-86169-043-X. (ros.). — № 144
  3. ↑ a b c d e Медаль За усмирение польского мятежа 1863-1864 гг., sw45.land.ru, 13 stycznia 2013
  4. ↑ a b Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 616-622.
  5. ↑ Data według starego stylu
  6. ↑ Władysław Kotwicz, Józef Kowalewski, orientalista (1801–1878), 1948, s. 129.

Bibliografia edytuj

  • М. А. Изотова: Ордена и медали России и СССР. Moskwa: Владис, 2010, s. 265-267. ISBN 978-5-9567-0960-3. (ros.).
  • Александр Кузнецов, Николай Чепурнов: Наградная медаль. Moskwa: Патриот, 1995. ISBN 5-7030-0452-7.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Medal_„Za_uśmierzenie_buntu_polskiego”&oldid=72784358”