Melaleuka skrętolistna

Melaleuka skrętolistna, drzewo herbaciane[4] (Melaleuca alternifolia Maiden & Betche) – gatunek drzewa z rodziny mirtowatych. Jego nazwa pochodzi od greckich słów melas „czarny”, ciemny oraz leucon „biały”, co prawdopodobnie odnosi się do jasnych gałęzi i ciemnego pnia drzewa. Jest gatunkiem endemicznym Australii, występującym we wschodniej części kontynentu – w południowym Queensland oraz w Nowej Południowej Walii. Rośnie przeważnie wzdłuż strumieni i na bagnach. Pozyskuje się z niego olejek eteryczny o właściwościach zdrowotnych.

Melaleuka skrętolistna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mirtowce

Rodzina

mirtowate

Rodzaj

melaleuka

Gatunek

melaleuka skrętolistna

Nazwa systematyczna
Melaleuca alternifolia (Maiden & Betche) Cheel
J. Proc. Roy. Soc. New S. Wales 58: 195 (1924)[3]

Morfologia edytuj

Pokrój
Niewielkie drzewa lub krzewy dorastające do 7 m wysokości[5].
Pień
Kora cienka, papierowa o białawym zabarwieniu[4].
Liście
Ulistnienie nieregularne, miejscami okółkowe[5]. Liście od 1 do 3,5 cm długości i o szerokości 1 mm, o gładkiej powierzchni[5].
Kwiaty
Białe, zebrane w szczotkowate kwiatostany[4] o długości do 5 cm[5]. Okwiat składa się z owalnych płatków długości do 3 mm[5]. Pręciki liczne, zebrane w 5 pęczków, długie (3–5 cm), nadające charakterystyczny wygląd kwiatom i kwiatostanom. Roślina zakwita w krótkim okresie od wiosny do wczesnego lata.
Owoce
Małe (2–3 mm), zdrewniałe o kubkowatym kształcie, na szczycie z wgłębieniem o średnicy 1,5–2,5 mm[5].

Zastosowanie edytuj

Roślina lecznicza edytuj

  • Surowiec zielarski: olejek eteryczny (olejek herbaciany Melaleucae aetheroleum). Pozyskuje się go z liści w procesie destylacji z parą wodną[4]. Zidentyfikowano w nim ok. 60 terpenów m.in. cyneol, 1-terpinen-4-lol, α- i y-terpinen, p-cymen, sabinen, terpinolen, i kadinen[4].
  • Działanie: monoterpeny zawarte w olejku reagują z białkami błonowymi i samymi błonami biologicznymi, przez co działa antybakteryjne, antywirusowo i przeciwgrzybiczo. Dodatkowo olejek działa rozkurczowo, przeciwbólowo, wykrztuśne i przeciwzapalnie[4].
  • Zastosowanie: może być wykorzystywany zewnętrznie jako środek dezynfekujący i przeciwzapalny, ale zaleca się stosowanie wyłącznie miejscowe. Może być też stosowany wewnętrznie w postaci inhalacji, co pomaga w walce z przeziębieniami, bólem głowy oraz zakażeniami układu pokarmowego.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-20] (ang.).
  3. Melaleuca alternifolia (Maiden & Betche) Cheel. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-22].
  4. a b c d e f Ben-Erik Van Wyk, Michael Wink, Rośliny lecznicze świata: ilustrowany przewodnik naukowy po najważniejszych roślinach leczniczych świata i ich wykorzystaniu, Wrocław: MedPharm Polska, 2008, s. 202, ISBN 978-83-60466-51-3, OCLC 749816856.
  5. a b c d e f Melaleuca alternifolia (Maiden & Betche) Cheel. [w:] New South Wales Flora online [on-line]. PlantNet. [dostęp 2022-01-22].

Bibliografia edytuj