Menologium Bazylego II

Menologium Bazylego II – iluminowany bizantyński manuskrypt pochodzący z X wieku, zawierający menologium sporządzone dla cesarza Bazylego II Bułgarobójcy. Znajduje się w zbiorach Biblioteki Watykańskiej (sygnatura Ms. Vat. gr. 1613).

Menologium Bazylego II

Wykonany około 985 roku welinowy kodeks ma wymiary 36,5×28,5 cm i liczy 272 karty in folio[1]. W XIV wieku poświadczony jest jako własność genueńskiego lekarza mieszkającego w Konstantynopolu, następnie trafił do Włoch, gdzie znalazł się w kolekcji księcia Mediolanu Ludwika Sforzy. Na początku XVII wieku kardynał Paolo Emilio Sfondrati podarował księgę papieżowi Pawłowi V, który umieścił ją w zbiorach Biblioteki Watykańskiej[1].

Manuskrypt został ozdobiony przez iluminatorów noszących imiona Georgios, Menas, Nestor, Pantaleon, oraz Michała i Szymona Blachernitesów. Każdy z nich podpisał się na marginesie wykonanej przez siebie miniatury[2]. Ilustracje wykonane zostały temperą i złotem[1]. Manuskrypt zawiera łącznie 430 miniatur, z których każda zajmuje pół strony, naprzemiennie pod i nad pisanym w 16 linijkach tekstem. Zamieszczone scenki ukazują wydarzenia związane z rokiem liturgicznym oraz postaci proroków, świętych i męczenników[1]. Postaci ukazane są na złotym tle, wypełnionym krajobrazami ukazującymi góry i elementy architektoniczne, wywodzącymi się z antycznej tradycji iluminatorskiej[1][2]. Miniatury są niezbyt zróżnicowane pod względem formalnym i treściowym, znaczna część z nich przedstawia sceny męczeństwa, głównie motyw ścięcia[1][2].


Przypisy edytuj

  1. a b c d e f The Glory of Byzantium. Art and Culture of the Middle Byzantine Era, A.D. 843–1261. edited by Helen C. Evans and William D. Wixom. New York: The Metropolitan Museum of Art, 1997, s. 100-101. ISBN 0-87099-777-7.
  2. a b c Muzea Watykanu. Warszawa: Arkady, 1983, s. 53-54. ISBN 83-213-3144-0.