Mercedes de Acosta

amerykańsko-kubańska poetka, scenarzystka i projektantka kostiumów

Mercedes de Acosta (ur. 1 marca 1893 roku w Nowym Jorku, zm. 9 maja 1968 roku tamże) − amerykańska powieściopisarka i dramaturżka pochodzenia hiszpańsko-kubańskiego. Napisała kilkanaście sztuk teatralnych, jedną powieść oraz trzy tomiki poezji. Znana jest jednak głównie ze względu na lesbijskie związki ze sławnymi kobietami, przede wszystkim hollywoodzkimi aktorkami Gretą Garbo i Marleną Dietrich. Była także obrończynią praw kobiet i identyfikowała się z sufrażyzmem[1].

Mercedes de Acosta
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 marca 1893
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

9 maja 1968
Nowy Jork

Zawód, zajęcie

poetka, powieściopisarka, dramaturżka

Twórczość pisarska edytuj

W latach 1919−1922 de Acosta wydała trzy tomiki poezji, a na początku lat 20. ukazała się też jej jedyna powieść, Wind Chaff. Napisała kilkanaście sztuk teatralnych, z czego wystawionych zostało tylko cztery. Jedną z bardziej popularnych była Jacob Slovak, poruszająca problem antysemityzmu, wystawiona na Broadwayu w 1927 roku[2]. W 1960 roku de Acosta opublikowała swoją autobiografię Here Lies the Heart, w której ujawniła wiele faktów na temat swojego życia prywatnego oraz intymnych relacji z kobietami. Część byłych partnerek odwróciła się od Mercedes wskutek publikacji książki[3], a wydawnictwo spotkało się z mieszanym odbiorem[4].

W 2003 roku pisarz Robert A. Schanke skompilował książkę Women in Turmoil: Six Plays by Mercedes de Acosta będącą zbiorem sześciu sztuk teatralnych de Acosty. W roku 2016 hiszpańskojęzyczne tłumaczenia jej wierszy ukazały się w antologii Imposeída (46 poemas).

Życie prywatne edytuj

Urodziła się w zamożnej rodzinie. Jej rodzicami byli Kubańczyk Ricardo de Acosta i Hiszpanka Micaela Hernández de Alba y de Alba. Mercedes miała siedmioro rodzeństwa (jedną z sióstr była słynna bywalczyni salonów Rita Lydig) i była najmłodsza ze wszystkich dzieci[5].

Pod koniec życia podupadła na zdrowiu i znalazła się w złej sytuacji finansowej.

Związki edytuj

Była lesbijką i nie ukrywała swojej orientacji seksualnej, co było rzadkie i szokujące w tamtych czasach. W 1916 rozpoczęła romans z rosyjską aktorką Allą Nazimovą, a następnie z tancerką Isadorą Duncan. Była także w pięcioletnim związku z aktorką Evą Le Gallienne. Utrzymywała też intymne kontakty ze sławnymi kobietami, takimi jak: aktorki Greta Garbo[6], Marlena Dietrich[7][8], Ona Munson, Tallulah Bankhead, Katharine Cornell oraz tancerki Tamara Karsawina i Adele Astaire[2].

Szczególna więź łączyła de Acostę z Garbo. Kobiety prowadziły znajomość typu „związek, nie związek”, w którym Garbo zawsze sprawowała większą kontrolę. Na ich relację negatywnie wpływało obsesyjne zachowanie de Acosty oraz problemy nerwicowe Garbo[9]. Ostatecznie jednak ich bliska przyjaźń trwała niemal trzydzieści lat − w tym czasie Garbo napisała do Mercedes 181 listów i telegramów[10].

W 1920 poślubiła malarza Abrama Poole'a, z którym rozwiodła się w 1935. W rzeczywistości oboje żyli jednak osobno[4] i byli dla siebie jedynie przyjaciółmi.

Wierzenia religijne edytuj

We wczesnych latach 30. zaczęła interesować się religiami Wschodu i poznała indyjskiego mistyka Meher Babę[11]. Następnie zaczęła studiować filozofię hinduistycznego guru Ramany Maharshiego, który przybliżył jej techniki jogi i medytacji. Choć była wychowana w katolickiej rodzinie, utrzymywała, że najbliższą jej religią jest buddyzm[9]. Została też wegetarianką i z szacunku do zwierząt przestała nosić futra[12].

Poglądy polityczne edytuj

Jako osoba liberalna popierała Drugą Republikę Hiszpańską podczas hiszpańskiej wojny domowej.

Bibliografia edytuj

  • Moods: Prose Poems[13] (Moffat, Yard and Co., 1919) − tomik poezji
  • Wind Chaff (Moffat, Yard and Co., 1920) − powieść
  • Archways of Life (Moffat, Yard and Co., 1921) − tomik poezji
  • Streets and Shadows[14] (Moffat, Yard and Co., 1922) − tomik poezji
  • Here Lies the Heart (Arno Press, 1960) − autobiografia
  • Women in Turmoil: Six Plays by Mercedes de Acosta (Southern Illinois University Press, 2003) − zbiór sztuk teatralnych
  • Imposeída (46 poemas) (La Mirada, 2016) − zbiór poezji

Przypisy edytuj

  1. Elly Belle: Name a Woman: “Furious Lesbian” Socialite Mercedes de Acosta. www.newnownext.com, 2020-03-04. [dostęp 2020-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-05)]. (ang.).
  2. a b Trudy Ring: Women Who Paved the Way: Mercedes De Acosta. The Advocate, 2017-03-17. [dostęp 2020-03-29]. (ang.).
  3. Mercedes de Acosta Residence. www.nyclgbtsites.org. [dostęp 2020-03-29]. (ang.).
  4. a b Robert Aldrich, Garry Wotherspoon (red.): Who's Who in Gay and Lesbian History: From Antiquity to World War II. Londyn; Nowy Jork: Routledge, 2001, s. 2. ISBN 0-415-15982-2. (ang.).
  5. Mercedes de Acosta: Here Lies the Heart. Nowy Jork: Reynal & Company, 1960, s. 2. (ang.).
  6. Paulina Klepacz: Listy: Greta Garbo i Mercedes de Acosta. www.entertheroom.pl (www.girlsroom.pl). [dostęp 2016-10-23]. (pol.).
  7. Zuzanna Górka: Ikony lat 30-stych: Cz.1. Marlena Dietrich. menopauza.pl. [dostęp 2016-10-23]. (pol.).
  8. Wielcy i niezapomniani: Marlena Dietrich. innastrona.pl (queer.pl), 2002-01-04. [dostęp 2020-03-29]. (pol.).
  9. a b Robert A. Schanke: That Furious Lesbian: The Story of Mercedes de Acosta. Carbondale (Illinois): Southern Illinois University Press, 2003. ISBN 0-8093-2511-X. (ang.).
  10. Barry Paris: Garbo. Nowy Jork: Alfred A. Knopf, 1994. ISBN 0-394-58020-6. (ang.).
  11. Mercedes D'Acosta. www.meherbabatravels.com. [dostęp 2020-03-29]. (ang.).
  12. John Bainbridge: Garbo. Garden City (New York): Doubleday, 1955, s. 192. (ang.).
  13. Moods: Prose Poems : Mercedes de Acosta : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive. Internet Archive. [dostęp 2016-10-23]. (ang.).
  14. Streets and shadows : Acosta, Mercedes de, 1893-1968 : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive. Internet Archive. [dostęp 2016-10-23]. (ang.).