Messier 53
Messier 53 (również M53, NGC 5024) – gromada kulista w gwiazdozbiorze Warkocza Bereniki. Została odkryta 3 lutego 1775 roku przez Johanna Elerta Bodego, który opisał ją jako „dosyć jasną i okrągłą mgławicę”. Dwa lata później – 26 lutego 1777 niezależnie odkryta i skatalogowana przez Messiera (jako „okrągła i wyraźna mgławica”). Dopiero William Herschel stwierdził, że M53 jest gromadą gwiazd, podobną do M10.
 Gromada kulista M53 (HST) | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
3 lutego 1775 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ |
kulista, klasa V |
| Rektascensja |
13h 12m 55,25s[1] |
| Deklinacja |
+18° 10′ 05,4″[1] |
| Odległość | |
| Jasność obserwowana | |
| Rozmiar kątowy |
13,0' |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary |
Ø 220 ly |
| Jasność absolutna | |
| Liczba gwiazd |
> 250 000[2] |
| Alternatywne oznaczenia | |
| M53, NGC 5024, GCl 22, C 1310+184 | |
 Konstelacja Warkocz Bereniki | |
Charakterystyka fizyczna edytuj
M53 jest oddalona od Ziemi o około 58 tys. lat świetlnych i zbliża się z prędkością 112 km/s[a]. Odległość od centrum naszej galaktyki wynosi ok. 60 tys. lat świetlnych[1]. Średnica gromady wynosi około 220 lat świetlnych. Jądro gromady ma średnicę 34 lat świetlnych.
Dane astronomiczne edytuj
Jasność obserwowana najjaśniejszych gwiazd gromady (czerwone olbrzymy) sięga 12m[b]. Typ widmowy całej gromady określa się jako F6[1]. Należy ona do klasy V.
Jak wszystkie gromady kuliste M53 jest uboga w metale. Jej zawartość węgla i tlenu jest niższa niż u większości tego typu obiektów.
Messier 53 zawiera ponad 250 000 gwiazd, z których większość to gwiazdy bardziej czerwone i starsze od Słońca. Jednak w gromadzie tej znajdują się również powszechnie błękitni maruderzy, które to gwiazdy przeczą jakoby wszystkie gwiazdy M53 powstały w niemal tym samym czasie[2][c]. W gromadzie zaobserwowano również 47 gwiazd zmiennych typu RR Lyrae.
Obserwacja edytuj
M53 jest położona ok. 1° na południowy wschód od gwiazdy podwójnej alfa Comae Berenices (A: 5,05m, B: 5,08m, obie typu widmowego F5V).
W amatorskich teleskopach M53 wygląda jak lekko owalny mgławicopodobny obiekt o dużym, jasnym centrum. Przez 8-calowy teleskop można ujrzeć pojedyncze gwiazdy zewnętrznych części gromady. Większe teleskopy (12-calowe i większe) pozwalają na szczegółową obserwację jądra gromady.
Około 1° na wschód od M53 znajduje się mniejsza gromada kulista NGC 5053. Prawdopodobnie są one fizycznie związane ze sobą.
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Według innych badań 79 km/s
- ↑ Według Johna Herschela. Deep Sky Field Guide podaje 13,8m
- ↑ Obecnie uważa się, że błękitni maruderzy to gwiazdy, które odnawiają swój skład dzięki przepływowi materii pochodzącej od towarzysza w układzie podwójnym.
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Messier 53 w SEDS.org (ang.)
Linki zewnętrzne edytuj
- Messier 53 w bazie SIMBAD (ang.)
- Courtney Seligman: NGC 5024. Celestial Atlas. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).