Metro w Moskwie
Metro w Moskwie (ros. Московский метрополитен, Moskowskij mietropoliten; pełna nazwa Государственное унитарное предприятие города Москвы «Московский ордена Ленина и ордена Трудового Красного Знамени метрополитен имени В. И. Ленина»[4]) – system kolei miejskiej, głównie podziemnej, zlokalizowany w stolicy Rosji – Moskwie i częściowo w Obwodzie Moskiewskim. Jest pierwszym systemem metra oddanym do użytku w Rosji (otwarto 15 maja 1935 r.). System składa się z 15 linii; jego długość wynosi 333 kilometry, na których znajduje się 200 stacji. Należy do najbardziej obciążonych systemów metra na świecie. Codziennie korzysta z niego średnio 7,1 miliona pasażerów (2016 rok)[1].
| ||
| metro | ||
 Logo moskiewskiego metra | ||
 Wagon serii 81 moskiewskiego metra | ||
| Państwo |  Rosja
| |
| Lokalizacja | Moskwa, Krasnogorsk, Rieutow, Kotielniki | |
| Operator | Moskowskij Mietropoliten | |
| Liczba linii | 15[1] | |
| Lata funkcjonowania | od 1935 | |
| Dzienna liczba pasażerów |
6,67 mln (2018)[2] | |
| Roczna liczba pasażerów |
2560,4 mln (2019) | |
| Infrastruktura | ||
 Aktualny schemat linii moskiewskiego metra | ||
| Długość sieci | 408,1 km | |
| Rozstaw szyn | 1520 mm | |
| Liczba stacji | 238[3] (2020) | |
| Liczba zajezdni | 20 | |
| Tabor | ||
| Liczba pojazdów | 5956 wagonów | |
| Strona internetowa | ||
Portal  Transport szynowy
| ||
Metro moskiewskie wyróżniają przede wszystkim stacje, których część uważana jest za wzorcowy przykład architektury socrealizmu (44 z nich zostały zaliczone do obiektów dziedzictwa kulturowego Rosji[1]). Ich wnętrza przypominają pałace, pod sufitami wiszą misterne żyrandole.
Statystyki[5]Edytuj
- Odległość między stacjami:
- średnia – 1,8 km
- najmniejsza – 0,5 km
- największa – 6,47 km
- Stacji – 200
- Największa głębokość stacji – 84 m
- Schody ruchome:
- liczba – 637
- łączna długość – 66,8 km
- największa długość – 126 m
- Zajezdni – 15
- Wagony:
- liczba – 4510
- średnio dziennie używanych – 3438
- Średnia dzienna trasa wagonu – 548,7 km
- Pasażerów w wagonie – 50
- Średnia prędkość – 41,62 km/h
- Zatrudnionych – 35 623
- Zgodność z rozkładem jazdy – 99,98%
- Najmniejszy odstęp między odjazdami – 1,5 minuty
- Długość przeciętnej podróży – 13 km
HistoriaEdytuj
Pierwszy projekt moskiewskiego metra powstał w 1901. Do wybuchu I wojny światowej powstały także inne, nowe projekty budowy metra w Moskwie.
Pierwszą linię moskiewskiego metra uruchomiono 15 maja 1935 i przebiegała ona od stacji Sokolniki do stacji Park Kultury z odgałęzieniem do stacji Smolenskaja (to odgałęzienie to linia Arbackaja przedłużona do stacji Kijewskaja, przechodząc przez rzekę Moskwę po moście).
W latach 1957–1992 metro nosiło imię W.I.Lenina (ros. Московский метрополитен имени В. И. Ленина). Wcześniej jego patronem był Łazar Kaganowicz.
Do wybuchu II wojny światowej zbudowano jeszcze 2 nowe linie. W marcu 1938 linia Arbackaja została przedłużona do stacji Kurskaja (obecnie ta część nazywa się linią Arbacko-Pokrowską). We wrześniu 1938 otworzono linię Gorkowsko-Zamoskworeczną, od stacji Sokoł do stacji Teatralnaja.
Projekty dalszej kompleksowej rozbudowy metra zostały zawieszone podczas wojny. Rozpoczęto tylko budowę fragmentów linii: Teatralnaja – Awtozawodskaja (z przejściem przez rzekę Moskwę podziemnym tunelem) oraz Kurskaja – Izmaiłowskij Park (4 stacje).
Jesienią 1941 metro służyło za schron przeciwlotniczy, a pewna część wagonów została ewakuowana. Zgodnie z postanowieniem państwowego komitetu obrony z 15 października 1941 w wypadku pojawienia się wroga u wrót Moskwy metro miało zostać zniszczone.
Po wojnie rozpoczęto budowę czwartego etapu metra linii Kolcewej i głębokiego odcinka linii Arbackiej od stacji Plac Rewolucji do stacji Kijewskiej.
Początkowo linię Kolcewą zamierzano poprowadzić pod Pierścieniem Sadowym (Sadowoje Kolco) (który stanowił granicę miasta w XVI wieku). Pierwsza część linii od stacji Park Kultury do stacji Kurskaja (1950) przebiegała właśnie w ten sposób. Później jednak północną część linii Kolcewej postanowiono zbudować 1–1,5 km od Sadowego Kolca i w ten sposób zapewniono dostęp do 7 z 9 moskiewskich stacji. Druga część linii Kolcewej została otwarta w 1952 (stacja Kurskaja – stacja Biełorusskaja), a w 1954 budowę linii zakończono.
Budowa głębokiej części linii Arbackiej przebiegała w czasach zimnej wojny i przewidywano jej wykorzystanie jako schronu przeciwatomowego na wypadek wojny. Po zakończeniu budowy linii w 1953, jej górna część została zamknięta (od stacji Płoszczad Riewolucii do Kijewskiej), ale w 1958 znów została оtwarta jako część linii Filowskiej.
Później już nie posługiwano się terminem „etap” jako część planu rozbudowy, jednak oddane w latach 1957–1958 określa się czasem jako piąty „etap”.
W styczniu 1977 i w lutym 2004 miały miejsce zamachy, a w marcu 2010 zorganizowano dwa zamachy.
15 lutego 2016 otwarta została 200. stacja metra – Sałarjewo[1].
Do sieci metra została zaliczona także moskiewska kolej jednoszynowa, wcześniej oznaczana М1, oraz ukończony w 2016 roku moskiewski pierścień centralny – w większości naziemny pierścień kolei otaczający historyczne granice Moskwy.
Linie metraEdytuj
Wykres liczby stacji metra w Moskwie na przestrzeni lat:
ZajezdnieEdytuj
- ТCz-1 Północna (Северное)
- ТCz-2 Sokół (Сокол)
- ТCz-3 Izmajłowo (Измайлово)
- ТCz-4 Krasnaja Priesnia (Красная Пресня)
- ТCz-5 Kałużskoje (Калужское)
- ТCz-6 Planiernoje (Планерное)
- ТCz-7 Zamoskworiecka (Замоскворецкое)
- ТCz-8 Warszawska (Варшавское)
- ТCz-9 Filowska (Фили)
- ТCz-10 Swibłowo (Свиблово)
- ТCz-11 Wychino (Выхино)
- ТCz-12 Nowogiriejewo (Новогиреево)
- ТCz-13 Czerkizowo (Черкизово)
- ТCz-14 Władykino (Владыкино)
- ТCz-15 Pieczatniki (Печатники)
- ТCz-16 Bratiejewo (Братеево), w budowie
- TCz-17 Mitino (Митино), w budowie
- TCz-18 Sołncewo (Солнцево), w budowie
Metro ściśle tajneEdytuj
W Moskwie oprócz powszechnie znanej i bardzo rozbudowanej sieci metra istnieje też drugie, całkowicie niezależne od tego pierwszego. Określane kryptonimem system D-6 (Д-6) zaś od publikacji w 1992 w czasopiśmie „Ogoniok” bardziej znane jako Metro-2. Składa się prawdopodobnie z trzech linii tylko do użytku aparatu władzy i wojska.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d Moskwa otworzyła 200. stację metra (pol.). transport-publiczny.pl, 2016-02-16. [dostęp 2016-02-16].
- ↑ Основные технико-эксплуатационные характеристики метрополитенов за 2018 год., Международная Ассоциация «Метро».
- ↑ ГУП "Московский метрополитен", gup.mosmetro.ru [dostęp 2020-07-09].
- ↑ Информация. www.mosmetro.ru. [dostęp 2019-09-09].
- ↑ Метрополитен в цифрах.