Metro w Petersburgu
Metro w Sankt Petersburgu (ros.: Петербургский метрополитен) – system kolei podziemnej zlokalizowany w mieście Petersburgu i w obwodzie leningradzkim (tylko jedna stacja), na terenie Federacji Rosyjskiej. Składa się z pięciu linii. Jest to jeden z najgłębiej położonych systemów metra na świecie. Odznaczone Orderem Lenina i stąd przed rozpadem Związku Radzieckiego oficjalnie znane jako Odznaczone Orderem Lenina Leningradzkie Metro imienia Włodzimierza Lenina (ros.: Ленинградский Ордена Ленина Метрополитен имени В.И. Ленина).
| metro | |
 Logo metra | |
 Stacja metra Awtowo | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Liczba linii |
5 |
| Lata funkcjonowania |
od 1955 r. |
| Roczna liczba pasażerów |
762,5 mln (2019)[1] |
| Infrastruktura | |
| Długość sieci |
128,4 km[2] |
| Liczba stacji |
73[2] |
| Strona internetowa | |
Historia i charakterystyka
edytujMetro w mieście nad Newą zostało uruchomione 15 listopada 1955 roku. Metro w Petersburgu to: 128.4 km podziemnych linii, 73 stacje i 307 schodów ruchomych[2]. W 2019 roku przewiozło 762,5 mln pasażerów[1]. Jednocześnie jest to jeden z najgłębiej położonych systemów metra na kuli ziemskiej[3]. Najgłębiej położona stacja – Admirałtiejskaja – znajduje się na głębokości 86 metrów[2]. System obsługuje pięć zajezdni.
Pomysły budowy metra w mieście pojawiły się jeszcze w czasach Imperium Rosyjskiego, a pierwsze plany zaistniały w 1889 roku[4]. Były one rozwijane i uzupełniane na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci, ale żadne prace nie rozpoczęły się[4]. Sytuacja zmieniła się po 1917 roku, a w latach trzydziestych XX wieku plany budowy metra w Leningradzie nabrały tempa[4]. W 1941 roku Rada Komisarzy Ludowych Związku Radzieckiego podjęła oficjalną decyzję o budowie systemu kolei podziemnej w dawnej stolicy[4]. Jeszcze w kwietniu rozpoczęły się roboty budowlane, ale w zaledwie kilka tygodni później, wskutek ataku Niemiec na Związek Radziecki zostały one wstrzymane[4].
W rok po zakończeniu II wojny światowej, 21 maja 1946 roku, wznowiono prace na budowie leningradzkiego metra[4]. 10 grudnia 1946 roku rozpoczął się I etap konkursu na architektoniczne projekty stacji, który został ostatecznie rozstrzygnięty po trzeciej rundzie, w 1950 roku[4]. W 1954 roku władze miasta utworzyły przedsiębiorstwo komunalne zajmujące się obsługą metra w Leningradzie[4]. W 1955 roku, z moskiewskiego metra, przekazano do Leningradu 59 pojazdów, a w marcu rozpoczęła się rekrutacja pracowników[4]. 8 października metro przeszło pomyślnie testy, 14 listopada Rada Najwyższa ZSRR nadała mu imię Włodzimierza Lenina[4]. Pierwsza linia (oznaczona kolorem czerwonym) została oficjalnie uruchomiona dla pasażerów dzień później, 15 listopada 1955 roku[4]. W roku 1961 otwarta została druga linia (oznaczona kolorem niebieskim), w 1967 roku nastąpiło otwarcie trzeciej linii (zielonej), a w 1985 roku czwartej (pomarańczowej)[4]. Po rozpadzie Związku Radzieckiego i przemianowania Leningradu na Petersburg, także metro w mieście w dawnej stolicy Imperium Rosyjskiego zmieniło swą nazwę, a także straciło patronat Włodzimierza Lenina[4]. W 2008 roku została otwarta piąta linia, którą oznaczono kolorem fioletowym[4]. Od 2005 roku funkcjonuje Muzeum Metra[5]. W dniu 3 kwietnia 2017 doszło do ataku terrorystycznego na linii 2.
Kalendarium
edytuj| Data | Linia | Odcinek / Stacja | Liczba nowych stacji | Liczba wszystkich stacji | Długość odcinka (km) | Długość łączna (km) | Komentarz |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 15 listopada 1955 |  |
Awtowo – Płoszczad´ Wosstanija | 7 | 9.98 | Bez Puszkińskiej | ||
| 30 kwietnia 1956 | Puszkinskaja | 1 | 8 | 0 | 9.98 | Nowa stacja na będącym w eksploatacji torze między stacjami Tiechnołogiczeskij institut i Władimirskaja | |
| 1 czerwca 1958 | Płoszczad´ Wosstanija – Płoszczad´ Lenina | 1 | 9 | 3.16 | 13.14 | Bez Czernyszewskiej | |
| 1 września 1958 | Czernyszewskaja | 1 | 10 | 0 | 13.14 | Nowa stacja na będącym w eksploatacji torze między stacjami Płoszczad´ Wosstanija i Płoszczad´ Lenina | |
| 29 kwietnia 1961 |  |
Park Pobiedy – Tiechnołogiczeskij institut | 5 | 15 | 5.38 | 18.52 | – |
| 1 lipca 1963 | Tiechnołogiczeskij institut – Pietrogradskaja | 4 | 19 | 5.87 | 24.39 | ||
| 1 czerwca 1966 | |
Awtowo – Dacznoje | 1 | 20 | 1.50 | 25.89 | Otwarcie tymczasowego przystanku końcowego Dacznoje |
| 3 listopada 1967 |  |
Wasileostrowskaja – Płoszczad´ Aleksandra Niewskogo | 4 | 24 | 6.71 | 32.59 | – |
| 25 grudnia 1969 | |
Park Pobiedy – Moskowskaja | 1 | 25 | 1.85 | 34.44 | |
| 21 grudnia 1970 | |
Płoszczad´ Aleksandra Niewskogo – Łomonosowskaja | 2 | 27 | 5.79 | 40.22 | |
| 25 grudnia 1972 | |
Moskowskaja – Kupczino | 2 | 29 | 4.34 | 44.57 | |
| 22 kwietnia 1975 | |
Płoszczad´ Lenina – Lesnaja | 2 | 31 | 3.40 | 47.97 | |
| 31 grudnia 1975 | Lesnaja – Akadiemiczeskaja | 3 | 34 | 4.30 | 52.27 | ||
| 5 października 1977 | -1 | 33 | −1.50 | 50.77 | Zamknięcie tymczasowego przystanku końcowego Dacznoje | ||
| Awtowo – Prospiekt Wietieranow | 2 | 35 | 3.46 | 54.23 | |||
| 29 grudnia 1978 | Akadiemiczeskaja – Diewiatkino | 2 | 37 | 5.27 | 59.50 | – | |
| 28 września 1979 | |
Wasileostrowskaja – Primorskaja | 1 | 38 | 2.18 | 61.68 | |
| 10 lipca 1981 | Łomonosowskaja – Obuchowo | 2 | 40 | 4.26 | 65.94 | ||
| 4 listopada 1982 | |
Pietrogradskaja – Udielnaja | 3 | 43 | 6.65 | 72.58 | |
| 28 grudnia 1984 | |
Obuchowo – Rybackoje | 1 | 44 | 3.62 | 76.20 | |
| 30 grudnia 1985 |  |
Płoszczad´ Aleksandra Niewskogo – Prospiekt Bolszewikow | 4 | 48 | 5.16 | 81.36 | |
| 1 października 1987 | Prospiekt Bolszewikow – Ulica Dybienko | 1 | 49 | 1.70 | 83.06 | ||
| 19 sierpnia 1988 | |
Udielnaja – Prospiekt Proswieszczenija | 2 | 51 | 3.84 | 86.89 | |
| 30 grudnia 1991 | |
Płoszczad´ Aleksandra Niewskogo – Sadowaja | 3 | 54 | 4.79 | 91.68 | |
| 4 grudnia 1995 | |
0 | 54 | –2.15 | 89.54 | Zamknięcie tunelu między stacjami Lesnaja i Płoszczad´ Mużestwa z powodu zalania; podzielenie linii Kirowsko-Wyborskiej na dwa osobne odcinki | |
| 15 września 1997 | |
Sadowaja – Czkałowskaja | 2 | 56 | 4.75 | 94.29 | Bez Admirałtiejskiej |
| 14 stycznia 1999 | Czkałowskaja – Staraja Dieriewnia | 1 | 57 | 4.24 | 98.52 | Bez Krestowskiego ostrowa | |
| 3 września 1999 | Krestowskij ostrow | 1 | 58 | 0 | 98.52 | Nowa stacja na będącym w eksploatacji torze między stacjami Czkałowskaja i Staraja Dieriewnia | |
| 26 czerwca 2004 | |
Lesnaja – Płoszczad´ Mużestwa | 0 | 58 | 2.23 | 100.75 | Otwarcie nowych tuneli między stacjami Lesnaja i Płoszczad´ Mużestwa z powodu zalania pierwotnych tuneli w 1995 roku; przywrócenie ruchu na całej linii Kirowsko-Wyborskiej |
| 26 kwietnia 2005 | |
Staraja Dieriewnia – Komiendantskij Prospiekt | 1 | 59 | 2.66 | 103.41 | – |
| 22 grudnia 2006 | |
Prospiekt Proswieszczenija – Parnas | 1 | 60 | 2.20 | 105.61 | |
| 20 grudnia 2008 |  |
Zwienigorodskaja – Wołkowskaja | 2 | 62 | 3.86 | 109.48 | Bez Obwodnego kanału |
| 7 marca 2009 | |
0 | 62 | –2.26 | 107.21 | Zamknięcie odcinka między stacjami Dostojewskaja i Sadowaja dla ruchu pasażerskiego; odcinek Sadowaja – Komiendantskij Prospiekt włączono w skład linii Frunzeńsko-Nadmorskiej | |
| Dostojewskaja – Spasskaja | 1 | 63 | 1.78 | 108.99 | |||
| |
Sadowaja –Zwienigorodskaja | 0 | 63 | 1.26 | 110.25 | ||
| 30 grudnia 2010 | Obwodnyj kanał | 1 | 64 | 0 | 110.25 | Nowa stacja na będącym w eksploatacji torze między stacjami Zwienigorodskaja i Wołkowskaja | |
| 28 grudnia 2011 | Admirałtiejskaja | 1 | 65 | 0 | 110.25 | Nowa stacja na będącym w eksploatacji torze między stacjami Sportiwnaja i Sadowaja | |
| 28 grudnia 2012 | Wołkowskaja – Meżdunarodnaja | 2 | 67 | 3.33 | 113.58 | – | |
| 26 maja 2018 | |
Primorskaja – Biegowaja | 2 | 69 | 6.28 | 118.6 | |
| 3 października 2019 | |
Meżdunarodnaja – Szuszary | 3 | 72 | 6.20 | 124.8 | |
| 27 grudnia 2024 | |
Spasskaja – Gornyj institut | 1 | 73 | 3.60 | 128.4 | Bez Teatralnej |
Linie metra
edytujCzynne
edytuj| Symbol | Nazwa (cyrylica) | Nazwa (trb. polska) | Stacje końcowe | Otwarcie | Ostatnia rozbudowa | Długość (km) | Liczba
stacji |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |
Кировско-Выборгская | Kirowsko-Wyborska | Prospiekt Wietieranow – Diewiatkino | 1955 | 1978 | 29.7 | 19 |
| |
Московско-Петроградская | Moskiewsko-Piotrogrodzka | Kupczino – Parnas | 1961 | 2006 | 30.1 | 18 |
| |
Невско-Василеостровская | Newsko-Wasileostrowska | Rybackoje – Biegowaja | 1967 | 2018 | 27.6 | 12 |
| |
Лахтинско-Правобережная | Łachtinsko-Prawobrzeżna | Ulica Dybienko – Gornyj institut | 1985 | 2024 | 14.8 | 9 |
| |
Фрунзенско-Приморская | Frunzeńsko-Nadmorska | Komiendantskij Prospiekt – Szuszary | 2008 | 2019 | 26.2 | 15 |
| Łącznie: | 128.4 | 73 | |||||
Budowane
edytuj| Symbol | Nazwa (cyrylica) | Nazwa (trb. polska) | Stacje końcowe | Planowane otwarcie | Długość (km) | Liczba
stacji |
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Красносельско-Калининская | Krasnosielsko-Kalinińska | Jugo-Zapadnaja – Putiłowskaja | 2025 | – | 2 (etap I) |
Dane statystyczne
edytujW 2011 roku metro w Petersburgu przewiozło łącznie 786 milionów pasażerów, co ulokowało je na piętnastym miejscu, pod względem natężenia ruchu, na świecie[3]. W 2019 roku przewiozło 762,5 mln pasażerów. Liczba wozokilometrów w 2019 roku wyniosła 236 mln. Zatrudnienie na koniec 2020 roku wynosiło 19091 osób, w tym 1435 na szczeblu kierowniczym[1].
Liczba wozokilometrów w poszczególnych latach
edytuj- 2015 – 211,4 mln
- 2016 – 213,1 mln
- 2017 – 215,9 mln
- 2018 – 228,8 mln
- 2019 – 235,96 mln[1]
Liczba pasażerów w poszczególnych latach
edytuj- 2015 – 741,7 mln
- 2016 – 740,4 mln
- 2017 – 726,5 mln
- 2018 – 743,2 mln
- 2019 – 762,46 mln[1]
Liczba wagonów w poszczególnych latach
edytuj- 2015 – 1680 szt.
- 2016 – 1711 szt.
- 2017 – 1805 szt.
- 2018 – 1895 szt.
- 2019 – 1929 szt.[1]
Stopień pokrycia wydatków własnych dochodami z transportu pasażerów i innych zysków
edytuj- 2014 – 68,35%
- 2015 – 67,75%
- 2016 – 67,43%
- 2017 – 65,66%
- 2018 – 65,36%
- 2019 – 56,30%
- 2020 – 54,79%[1]
Pozostałe informacje
edytujOrkiestrowy rekord Guinnessa
edytuj1 września 2019 roku około 300 pracowników petersbuskiego metra wzięło udział w ustanowieniu rekordu Guinnessa w kategorii „Największa orkiestra”. Znaleźli się oni w grupie ponad 20 tys. osób, które – przy akompaniamencie orkiestry liczącej 8097 muzyków – uroczyście odśpiewały hymn Rosji na trybunach stadionu Gazprom Arena w Petersburgu. W sumie w akcji wzięło udział 181 orkiestr i 200 chórów z 85 regionów kraju. Jednocześnie było to największe w historii wykonanie hymnu Rosji na żywo. Rosyjscy artyści pobili poprzedni rekord, ustanowiony w grudniu 2017 roku, kiedy na stadionie Gocheok Sky Dome we Seulu zagrało 8076 muzyków[1][6][7][8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Петербургский метрополитен» за 2019 год [online], metro.spb.ru [dostęp 2021-08-24] (ros.).
- ↑ a b c d ГУП «Петербургский метрополитен». Технические характеристики метрополитена [online], metro.spb.ru [dostęp 2021-08-24] (ros.).
- ↑ a b Proezdmetro.ru: Петербургский метрополитен. [dostęp 2013-03-03]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Metro.spb.ru: История метрополитена. [dostęp 2013-03-03]. (ros.).
- ↑ Metro.spb.ru: Музей метро. [dostęp 2013-03-03]. (ros.).
- ↑ В Петербурге двадцатитысячный хор исполнил гимн и установил мировой рекорд [online], RIA Nowosti, 1 września 2019 [dostęp 2021-08-25] (ros.).
- ↑ Largest orchestra [online], guinnessworldrecords.com [dostęp 2021-08-25] (ang.).
- ↑ Kim Min-joo, Record-breaking 8,000-member orchestra perform in Seoul [online], koreaherald.com, 17 grudnia 2017 [dostęp 2021-08-25] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona metra w Petersburgu
- Schemat linii metra petersburskiego z układami torów (stan na dzień 15 lutego 2016)