Metronidazol

związek chemiczny

Metronidazol (łac. metronidazolum) – należący do chemioterapeutyków lek z grupy pochodnych nitroimidazolu[5]. Wykazuje działanie pierwotniakobójcze oraz bakteriobójcze wobec drobnoustrojów beztlenowych.
Stosowany w zakażeniach pierwotniakami: Entamoeba histolytica, Trichomonas vaginalis i Giardia lamblia oraz w zakażeniach bakteriami beztlenowymi, a także Helicobacter pylori i Gardnerella vaginalis[6]. Stosuje się go też przeciwko nużeńcom Demodex folliculorum i Demodex brevis, jednak skuteczność takiej terapii jest niska – 10%[7].

Metronidazol
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C6H9N3O3

Masa molowa

171,16 g/mol

Wygląd

biały lub żółtawy krystaliczny proszek

Identyfikacja
Numer CAS

443-48-1

PubChem

4173

DrugBank

DB00916

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

A01AB17, D06BX01, G01AF01, J01XD01, P01AB01, A02BD08, A02BD03, A02BD02

Stosowanie w ciąży

kategoria B

Spektrum działania

edytuj

Mechanizm działania

edytuj

Mechanizm działania metronidazolu i innych pochodnych 5-nitroimidazolu związany jest z redukcją grup nitrowych, co prowadzi do powstania pochodnych cytotoksycznych (reaktywne rodniki). Formy zredukowane powstają wewnątrz komórek przy udziale ferrodoksyny – białka transportującego elektrony występującego jedynie w organizmach z metabolizmem beztlenowym lub ubogim w tlen.

Zredukowana forma leku działa na drobnoustrojowy DNA, powodując przerwanie łańcucha i śmierć komórki.

Wskazania

edytuj

Oprócz zastosowania w leczeniu zakażeń pierwotniakowych metronidazol jest szeroko stosowany w zakażeniach z udziałem bakteryjnej flory beztlenowej (w skojarzeniu z antybiotykami β-laktamowymi lub aminoglikozydowymi)[6].

Przeciwwskazania

edytuj
  • poważne i czynne choroby OUN
  • choroby układu krwiotwórczego
  • ciężkie zaburzenia czynności wątroby

Metronidazol, według Klasyfikacji FDA ryzyka stosowania leków w czasie ciąży, należy do kategorii B[8]. Oznacza to, że w badaniach na zwierzętach nie wykazano jego szkodliwego działania dla płodu, jednak wpływ na ciążę człowieka nie jest potwierdzony w badaniach klinicznych. W związku z tym metronidazol jest przeciwwskazany w I trymestrze czasu ciąży[9].

Działania niepożądane

edytuj

Dawkowanie

edytuj

Dawkę ustala lekarz. Wysokość dawki i czas kuracji zależy od typu i nasilenia infekcji. Tabletki w leczeniu rzęsistkowicy u kobiet i mężczyzn 250 mg rano i wieczorem (jednocześnie leczenie dopochwowe). W rzęsistkowicy cewki moczowej 2000 mg jednorazowo łącznie z leczeniem miejscowym. W zakażeniach beztlenowcami i w stanach przed i pooperacyjnych 750 jednorazowo, a następnie 500 mg co 8 godzin. Tabletki dopochwowe stosuje się przez 10 kolejnych dni – 1 tabletka na noc. Lek można stosować w czasie miesiączki. Czopki stosuje się doodbytniczo – dorośli – 1 czopek 1000 mg co 8 godzin; dzieci od 2-5 roku życia 250 mg dziennie; dzieci od 6–12 lat 375 mg dziennie. Profilaktycznie na 24 godziny przed zabiegiem 2000 mg jednorazowo. Po zabiegu 250 mg 3 razy dziennie przez 7 dni. Już po paru dniach następuje wyraźna poprawa zdrowia, nie oznacza to jednak, że można zakończyć kurację. W celu uniknięcia nawrotu infekcji należy przepisaną przez lekarza kurację doprowadzić do końca. Zastrzyki wykonuje wyłącznie służba zdrowia, która udziela bliższych informacji o leku[10].

Preparaty[1]

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Jan Kazimierz Podlewski: Leki współczesnej terapii. Warszawa: Split Trading Wydawnictwa Fundacji Büchnera, 1995, s. 562. ISBN 83-85632-41-7.
  2. Metronidazole, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 103804 [dostęp 2012-01-16] (niem. • ang.).
  3. Metronidazol (nr M3761) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). [dostęp 2011-05-04].
  4. Metronidazol (nr M3761) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-05-04]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. Metronidazol, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna.
  6. a b Danuta Dzierżanowska: Antybiotykoterapia praktyczna. Bielsko-Biała: [Alfa]-Medica Press, 2008, s. 174–178. ISBN 978-83-7522-013-1.
  7. Aleksandra Sędzikowska, Demodekoza – patofizjologia, leczenie oraz ocena skuteczności terapii z zastosowaniem maści z metronidazolem oraz maści z tlenkiem rtęci, „Ophthatherapy”, 1 (2), 2014, s. 108–113 [dostęp 2021-02-08].
  8. Centrum Informacji o Leku | www.leki-informacje.pl [online], leki-informacje.pl [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2008-08-26].
  9. Metronidazol, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2016-04-21].
  10. METRONIDAZOL – Encyklopedia Leków – Przychodnia Internetowa – PRZYCHODNIA.PL. przychodnia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-01)].

Bibliografia

edytuj
  • Indeks leków Medycyny Praktycznej 2006. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006, s. 429. ISBN 83-7430-060-4.