Metsähallitus
Metsähallitus – fińskie przedsiębiorstwo państwowe zajmujące się zarządzaniem, monitorowaniem i promowaniem fińskiego leśnictwa, a także zarządzaniem obszarami chronionymi, w tym wszystkimi parkami narodowymi.
 Siedziba Metsähallitus w Vantaa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
Ratatie 11 |
| Data założenia |
1859 |
| Dyrektor |
Timo Laitinen |
| Zatrudnienie |
1153 (2019)[2] |
| Dane finansowe | |
| Wynik operacyjny |
139,9 milionów euro (2019)[2] |
| Wynik netto |
129,9 milionów euro (2019)[2] |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
Historia państwowej gospodarki leśnej na terenie Finlandii związana jest z państwową własnością ziemi – w 1542 król Gustaw I Waza ogłosił wszystkie niezamieszkane obszary dzikiej przyrody w swoim królestwie, które obejmowało wówczas tereny obecnej Finlandii, jako należące do Boga, Króla i Korony, co zapoczątkowało państwową własność ziemi[3].
W lasach pozyskiwano drewno do produkcji dziegciu, który sprzedawano za granicą[3]. Na początku XIX w., wraz z rosnącym popytem przemysłu, coraz więcej drewna przerabiały tartaki[3]. Zużycie było tak ogromne, że w połowie XIX w. władze zaczęły obawiać się, że lasy zostaną doszczętnie wycięte[3]. W 1851 roku uchwalono prawo leśne i ustanowiono tymczasową krajową radę ds. geodezji i gospodarki leśnej, której zadaniem było zarządzenie ziemią państwową[3]. W 1859 roku car Aleksander II podpisał deklarację o powołaniu do życia instytucji ds. gospodarki leśnej – Metsähallitus, która miała zarządzać ziemią państwową i monitorować gospodarkę na prywatnych obszarach leśnych[3].
W 1921 roku Metsähallitus uzyskało status centralnej agencji nadzorowanej przez Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa[3]. Od tego czasu jego głównym zadaniem jest zarządzanie, monitorowanie i promowanie fińskiego leśnictwa[3].
Metsähallitus sprzedawało drewno dla tartaków, pod podkłady kolejowe, a także drewno opałowe[4]. Prowadziło także własne tartaki, które w 1932 roku zostały przekazane przedsiębiorstwu Veitsiluoto Oy, w którym państwo posiadało większość udziałów[4]. W latach 30. XX w. przemysł leśny zaczął się stopniowo przestawiać na produkcję papieru i tektury[4]. Zaczęto także prowadzić regenerację obszarów ścinki przez sadzenie i przesadzanie drzew[4]. By poszerzyć obszar lasów, w latach 60. i 70. XX w. przeprowadzono masowe osuszanie torfowisk[4].
Podczas II wojny światowej Metsähallitus produkowało również węgiel drzewny i drewno opałowe dla pojazdów napędzanych gazem drzewnym[4]. Po wojnie wycięło wielkie obszary lasów, by z przychodów ze sprzedaży drewna państwo mogło zapłacić reparacje wojenne i wynagrodzenia dla powracających z wojny żołnierzy[4].
W latach 60. i 70. XX w. skupiono się m.in. na zwiększaniu wydajności produkcji drewna i poprawie drzewostanu[4]. Produkcja została zmechanizowana – zaczęto stosować piły mechaniczne[4]. W latach 80. XX w. wprowadzono kombajny zrębowe, które w 2003 roku były używane przy ok. 95% prac wycinki[4].
W latach 80. XX w. wywiązała się szeroka debata publiczna na temat stanu lasów i ochrony przyrody, co wpłynęło na zmianę polityki leśnej w latach 90., która zaczęła koncentrować się na prowadzeniu gospodarki zrównoważonej[4].
Od 1983 roku samo Metsähallitus zajmuje się zarządzaniem obszarami chronionymi pod nadzorem Ministerstwa Środowiska[3]. Zarządza ponad 500 obszarami objętymi ustawowo ochroną o łącznej powierzchni ok. 17 000 km²[5], w tym wszystkimi 40 parkami narodowymi Finlandii[6].
W 1994 roku Metsähallitus zostało przekształcone w przedsiębiorstwo państwowe[3].
Struktura edytuj
Metsähallitus jest przedsiębiorstwem państwowym, które prowadzi zarówno działalność gospodarczą jak i usługi administracji publicznej w zakresie zarządzania obszarami chronionymi[7].
Działalnością gospodarczą zajmują się spółki[7]:
- Metsähallitus Metsätalous Oy – założona w 2016 roku, przynosi ok. 85% wszystkich zysków dzięki produkcji drewna na potrzeby przemysłu
- Metsähallitus Kiinteistökehitys – zajmuje się planowaniem przestrzennym, sprzedażą działek
- Siemen Forelia Oy – zajmuje się sprzedażą nasion i sadzonek drzew
- MH-Kivi Oy – zajmuje się sprzedażą ziemi ogrodniczej i leasingiem miejsc do jej pozyskiwania
Zarządzaniem obszarami chronionymi zajmuje się[7]:
- Metsähallituksen Luontopalvelut
Przypisy edytuj
- ↑ Metsähallitus – Board of directors 2020 ↓.
- ↑ a b c Metsähallitus 2020 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i j Metsähallitus 2018 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i j k Metsähallitus 2015 ↓.
- ↑ Metsähallitus – Development of Nature Conservation 2015 ↓.
- ↑ Metsähallitus – National Parks 2019 ↓.
- ↑ a b c Metsähallitus – Organisation 2018 ↓.
Bibliografia edytuj
- Metsähallitus: The History of Metsähallitus. [w:] www.metsa.fi [on-line]. 2018-01-03. [dostęp 2020-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-18)]. (ang.).
- Metsähallitus: The Development of Forestry. [w:] www.metsa.fi [on-line]. 2015-04-20. [dostęp 2020-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-19)]. (ang.).
- Metsähallitus: The Development of Nature Conservation and Recreational Services. [w:] www.metsa.fi [on-line]. 2015-06-08. [dostęp 2020-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-19)]. (ang.).
- Metsähallitus: Key Figures. [w:] www.metsa.fi [on-line]. 2020-03-06. [dostęp 2020-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-17)]. (ang.).
- Metsähallitus: Board of Directors. [w:] www.metsa.fi [on-line]. 2020-04-02. [dostęp 2020-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-20)]. (ang.).
- Metsähallitus: Organisation. [w:] www.metsa.fi [on-line]. 2018-06-07. [dostęp 2020-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-18)]. (ang.).
- Metsähallitus: National Parks Are Finland’s Natural Treasures. [w:] www.metsa.fi [on-line]. 2019-12-02. [dostęp 2020-04-04]. (ang.).