Międzybóż

osiedle typu miejskiego na Ukrainie
(Przekierowano z Międzyboż)

Międzybóż, do 2012 Międzybuż[2] (ukr. Меджибіж, Medżybiż) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, w rejonie latyczowskim.

Międzybóż
Ilustracja
Zamek Sieniawskich
Herb
Herb
Państwo

 Ukraina

Obwód

 chmielnicki

Powierzchnia

2,38 km²

Populacja (2019)
• liczba ludności


1339[1]

Nr kierunkowy

+380-3857

Kod pocztowy

31530

Tablice rejestracyjne

BX

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Międzybóż”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Międzybóż”
Ziemia49°26′19″N 27°24′10″E/49,438611 27,402778

Nazwa edytuj

Nazwa pochodzi od ukr. między Bohami (Boh). Miejscowość leży przy ujściu Bużka do Bohu[3].

Historia edytuj

 
Zamek w XIX wieku

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1146 roku. W XV wieku Międzybóż stanowił własność królewską. Międzybóż należał wówczas do Sieniawskich. W 1566 roku jego właściciel Mikołaj Sieniawski[4] był oblegany na miejscowym zamku przez Tatarów. W 1593 roku, dzięki staraniom Adama Hieronima Sieniawskiego, król Zygmunt III Waza nadał osadzie prawa miejskie. W czerwcu 1678 nastąpiło wycofanie wojsk polskich z twierdzy[5]. Odzyskana po Traktacie w Karłowicach w 1699 roku.

W 1731 stał się własnością Czartoryskich. W 1790 w tutejszym zamku stacjonował Tadeusz Kościuszko, który poznał tu Teklę Żurowską. Od 1793 w zaborze rosyjskim. Ośrodek chasydyzmu – rodzinne miasto Nachmana z Bracławia i miejsce, gdzie osiedlił się Israel Baal Szem Tow.

Pod rozbiorami siedziba gminy w powiecie latyczowskim guberni podolskiej.

Pod koniec roku 1918 w miejscowości powstała samozwańcza „republika”, na czele której stał Żyd Muszlin. 11 grudnia 1918 oddziały tej „republiki” zdobyły Nowosielicę, urządzając krwawy samosąd[potrzebny przypis].

Podczas okupacji hitlerowskiej, wiosną 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 5000 osób. 2 listopada 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano na cmentarzu żydowskim[6].

Zabytki edytuj

  • zamek Sieniawskich[7] z XV–XVI wieku z wielką basteją na kształcie czworoliścia i ruiną renesansowego pałacu. Po 1831 r. skonfiskowany Czartoryskim. Znacznie zniszczony w czasie I i II wojny światowej.
  • kaplica katolicka z 1586 roku na dziedzińcu zamkowym fundacji Rafała Sieniawskiego.
  • kościół św. Trójcy (w ruinie) zbudowany z donacji Hieronima Sieniawskiego w latach 1600–32.
  • młyn z XIX w.

Przypisy edytuj

  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019. стор.74
  2. Polski egzonim uchwalony przez Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej w 2012 r. – [1]
  3. Międzyboż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 365. t. VI s. 365.
  4. Antoni Urbański: Memento kresowe. Warszawa, 1929, s. 22.
  5. Zbigniew Hundert, Dyslokacja partii wojska koronnego w 1677 roku. Przyczynek do badań pogranicza polsko-tureckiego oraz organizacji armii w dobie pokoju 1677–1683, „Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, 36 (1), 2016, s. 64, DOI10.12775/KLIO.2016.003, ISSN 1643-8191 [dostęp 2019-05-28] (pol.).
  6. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1421.
  7. Międzybóż. [dostęp 2013-08-22].

Linki zewnętrzne edytuj