Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej

Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej (niderl. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, IISG) – holenderskie archiwum ruchu pracowniczego i historii społecznej znajdujące się w Amsterdamie. Jest jedną z największych placówek tego typu na świecie. Mieści się w niej ponad milion tomów i 2 300 zbiorów archiwalnych, na które składają się dokumenty głównych postaci i instytucji myśli radykalnie lewicowych. IISG został założony w 1935 jako niezależny instytut naukowy przez Nicolaasa Posthumusa. Aktualnie jest częścią Królewskiej Holenderskiej Akademii Sztuki i Nauki.

Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
Ilustracja
Siedziba IISG w 2000 r.
Państwo

 Holandia

Data założenia

1935

Dziedzina

historia

Dyrektor

Leo Lucassen[1]

Adres

Cruquiusweg 31, 1019 AT Amsterdam

Położenie na mapie Amsterdamu
Mapa konturowa Amsterdamu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej”
Położenie na mapie Holandii
Mapa konturowa Holandii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej”
Położenie na mapie Holandii Północnej
Mapa konturowa Holandii Północnej, na dole znajduje się punkt z opisem „Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej”
Ziemia52°22′08,33″N 4°56′20,00″E/52,368981 4,938889
Strona internetowa

Zbiory edytuj

Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej specjalizuje się w międzynarodowym ruchu pracowniczym i historii społecznej, w tym holenderskiej. W 2000 posiadał on milion woluminów, 80 000 pozycji audiowizualnych, 2 400 seriali, trzy miliony plików cyfrowych i ponad dziewięć kilometrów rękopisów w 2 300 kolekcjach. Wśród tych ostatnich znajdują się m.in. zbiory instytucjonalne Amnesty International, Krajowej Konfederacji Pracy i Iberyjskiej Federacji Anarchistycznej, Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych, Freedom Press, Greenpeace International, Międzynarodowej Konfederacji Wolnych Związków Zawodowych, Partii Socjalistów-Rewolucjonistów, Międzynarodówki Socjalistycznej czy dokumenty osobiste Emmy Goldman, Karola Marksa, Maxa Nettlaua, Lwa Trockiego, Karola Kautsky'ego, Ernesta Mandela i Sylvii Pankhurst[2]. Instytut jest największym na świecie repozytorium dokumentów anarchistycznych[3][4].

Historia edytuj

Nicolaas Posthumus, socjalista i pierwszy historyk gospodarczy Holandii[2], założył w 1935 Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej[5] w celu zbadania rozwoju stosunków pracy na przestrzeni czasu, IISG gromadził archiwa z całego świata. W pierwszych latach działalności Posthumusowi udało się uzyskać wiele prac od anarchistów (m.in. rękopisy Michaiła Bakunina), innych ruchów socjalistycznych i socjaldemokratycznych oraz marksistowskich z Niemiec i Rosji.

Zanim III Rzesza zaatakowała na Holandię w 1940, Posthumus zdołał przenieść najcenniejsze archiwa do Londynu. W czasie wojny wiele pozostałych archiwów IISG zostało wywiezionych do nazistowskich Niemiec. Nie zostały one jednak zniszczone. Większość dokumentów znaleziono w Hanowerze w 1946, a niektóre z nich zostały później odnalezione w archiwach w Moskwie w 1991 i wróciły do Amsterdamu[6].

W 1989 Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej przeniósł się do nowej siedziby: starego magazynu przy Cruquiusweg we wschodniej części Amsterdamu. W budynku tym mieściło się również Muzeum Prasy, ale w 2017 stało się częścią Holenderskiego Instytutu Obrazu i Dźwięku (niderl. Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid) w Hilversum[7].

Przypisy edytuj

  1. Staff [online], IISG [dostęp 2020-04-23] (ang.).
  2. a b Jaap Kloosterman, International Institute of Social History, [w:] David H. Stam, International Dictionary of Library Histories, Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers, 2001, s. 373–375, ISBN 978-1-57958-244-9 [dostęp 2020-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  3. Paul Avrich, Review of The American as Anarchist: Reflections on Indigenous Radicalism, „The American Historical Review” (84), 1979, DOI10.2307/1861661, ISSN 0002-8762, JSTOR1861661 (ang.).
  4. Juan Suriano, Paradoxes of Utopia: Anarchist Culture and Politics in Buenos Aires, 1890-1910, AK Press, 2010, ISBN 978-1-84935-044-0 (ang.).
  5. Ellinoor Bergvelt, Peter Jan Knegtmans, Marian Schilder, Colourful professors: 375 years of portraiture in the collection of the Universiteit van Amsterdam, Amsterdam University Press, 2007, ISBN 978-90-5629-449-6.
  6. A detailed History of the IISH [online], IISH [dostęp 2020-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (ang.).
  7. Persmuseum en Beeld en Geluid: Verder als één organisatie [online], Beeld en Geluid [dostęp 2020-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-23] (niderl.).

Linki zewnętrzne edytuj