Mięsień najszerszy grzbietu

Mięsień najszerszy grzbietu (łac. musculus latissimus dorsi) – parzysty mięsień kręgowców, zaliczany do mięśni grzbietu.

Mięśnie kota. Mięsień najszerszy grzbietu oznaczony Ld
Mięśnie konia. Mięsień najszerszy grzbietu oznaczony 30
Mięsień najszerszy grzbietu człowieka
Lewa kończyna piersiowa świstaka amerykańskiego. Mięsień najszerszy grzbietu oznaczony 9

U ssaków należy do najrozleglejszych mięśni. Przyczep końcowy ma na grzebieniu guzka mniejszego kości ramiennej, zaś przyczepy początkowe wykazują różnice gatunkowe. Przylega do grzbietowej i bocznej ściany klatki piersiowej[1]. Unerwia go nerw piersiowo-grzbietowy[1][2]. Ogólnie jest antagonistą mięśnia ramienno-głowowego i bierze udział w cofaniu kończyny piersiowej, a w przypadku gdy jest ustabilizowana wygina tułów łukowato[1]. Przy posturze wyprostowanej może przywodzić, nawracać i zginać w tył ramię, a przy ustabilizownych ramionach współuczestniczyć w podciąganiu tułowia ku górze. Bierze także udział w uciskaniu żeber przy kaszlu i odkrztuszaniu[2].

PrzeglądEdytuj

DrapieżneEdytuj

U drapieżnych mięsień najszerszy grzbietu bierze początek ścięgnem na wyrostkach kolczystych czwartego i piątego kręgu piersiowego oraz włóknami mięśniowymi na ostatnich żebrach. Krawędzią brzuszną przejmuje włókna od mięśnia skórnego tułowia, a przed końcem wysyła kilka drobnych do mięśnia piersiowego wstępującego[1].

ParzystokopytneEdytuj

U świni domowej bierze początek na żebrach oraz powierzchni mięsnia skośnego zewnętrznego brzuch, a kończy się ścięgnem blisko przyśrodkowej krawędzi bruzdy międzyguzkowej kości ramiennej. W tył nie sięga za granicę jedenastego żebra. U przeżuwaczy ma zwykle początek na żebrach od ósmego do dziewiątego[1].

NieparzystokopytneEdytuj

U Konia mięsień ten bierze początek na szerokim rozścięgnie, ciągnącym się od chrząstki łopatki po górną ⅓ dwunastego żebra, a dolną krawędzią przylega do mięśnia skórnego tułowia[1].

NaczelneEdytuj

U wyższych naczelnych nie wykazuje dużej zmienności topograficznej i morfologicznej. Jest natomiast szczególnie silnie rozwinięty u gatunków wyspecjalizowanych we wspinaczce[3].

CzłowiekEdytuj

U człowieka wyróżnia się 4 części tego mięśnia. Część kręgowa bierze początek na grzebieniu pośrodkowym kości krzyżowej, kręgach lędźwiowych i dolnych sześciu kręgach piersiowych. Część biodrowa wychodzi z przyśrodkowego odcinka grzebienia kości biodrowej. Część żebrowa ma początek na zewnętrznej stronie 3–4 ostatnich żeber. Część łopatkowa wychodzi z dolnego kąta łopatki[2].

PrzypisyEdytuj

  1. a b c d e f Kazimierz Krysiak, Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt. T. 1. Aparat ruchowy. Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 333–346.
  2. a b c Zofia Ignasiak: Anatomia układu ruchu. Wyd. II. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2013, s. 64-66. ISBN 978-83-7609-912-5.
  3. Rui Diogo, Bernard A. Wood: Comparative Anatomy and Phylogeny of Primate Muscles and Human Evolution. Science Publishers, CRC Press, 2012, s. 69-70.