Mięsień najszerszy grzbietu
Mięsień najszerszy grzbietu (łac. musculus latissimus dorsi) – parzysty mięsień kręgowców, zaliczany do mięśni grzbietu.
_(20586697835).jpg)
_(14792171973).jpg)
U ssaków należy do najrozleglejszych mięśni. Przyczep końcowy ma na grzebieniu guzka mniejszego kości ramiennej, zaś przyczepy początkowe wykazują różnice gatunkowe. Przylega do grzbietowej i bocznej ściany klatki piersiowej[1]. Unerwia go nerw piersiowo-grzbietowy[1][2]. Ogólnie jest antagonistą mięśnia ramienno-głowowego i bierze udział w cofaniu kończyny piersiowej, a w przypadku gdy jest ustabilizowana wygina tułów łukowato[1]. Przy posturze wyprostowanej może przywodzić, nawracać i zginać w tył ramię, a przy ustabilizownych ramionach współuczestniczyć w podciąganiu tułowia ku górze. Bierze także udział w uciskaniu żeber przy kaszlu i odkrztuszaniu[2].
Przegląd edytuj
Drapieżne edytuj
U drapieżnych mięsień najszerszy grzbietu bierze początek ścięgnem na wyrostkach kolczystych czwartego i piątego kręgu piersiowego oraz włóknami mięśniowymi na ostatnich żebrach. Krawędzią brzuszną przejmuje włókna od mięśnia skórnego tułowia, a przed końcem wysyła kilka drobnych do mięśnia piersiowego wstępującego[1].
Parzystokopytne edytuj
U świni domowej bierze początek na żebrach oraz powierzchni mięsnia skośnego zewnętrznego brzuch, a kończy się ścięgnem blisko przyśrodkowej krawędzi bruzdy międzyguzkowej kości ramiennej. W tył nie sięga za granicę jedenastego żebra. U przeżuwaczy ma zwykle początek na żebrach od ósmego do dziewiątego[1].
Nieparzystokopytne edytuj
U Konia mięsień ten bierze początek na szerokim rozścięgnie, ciągnącym się od chrząstki łopatki po górną ⅓ dwunastego żebra, a dolną krawędzią przylega do mięśnia skórnego tułowia[1].
Naczelne edytuj
U wyższych naczelnych nie wykazuje dużej zmienności topograficznej i morfologicznej. Jest natomiast szczególnie silnie rozwinięty u gatunków wyspecjalizowanych we wspinaczce[3].
Człowiek edytuj
U człowieka wyróżnia się 4 części tego mięśnia. Część kręgowa bierze początek na grzebieniu pośrodkowym kości krzyżowej, kręgach lędźwiowych i dolnych sześciu kręgach piersiowych. Część biodrowa wychodzi z przyśrodkowego odcinka grzebienia kości biodrowej. Część żebrowa ma początek na zewnętrznej stronie 3–4 ostatnich żeber. Część łopatkowa wychodzi z dolnego kąta łopatki[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Kazimierz Krysiak, Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt. T. 1. Aparat ruchowy. Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 333–346.
- ↑ a b c Zofia Ignasiak: Anatomia układu ruchu. Wyd. II. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2013, s. 64-66. ISBN 978-83-7609-912-5.
- ↑ Rui Diogo, Bernard A. Wood: Comparative Anatomy and Phylogeny of Primate Muscles and Human Evolution. Science Publishers, CRC Press, 2012, s. 69-70.