Wikipedia

Miłków (województwo dolnośląskie)

wieś w województwie dolnośląskim
Ten artykuł dotyczy wsi w województwie dolnośląskim. Zobacz też: inne miejscowości o nazwie Miłków i Miłkowo.

Miłków (do 1945 niem. Arnsdorf, do marca 1946 Hlondów) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Podgórzyn. Jej część stanowi Brzezie Karkonoskie[4].

Miłków
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Jadwigi w Miłkowie
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

karkonoski

Gmina

Podgórzyn

Liczba ludności (III 2011)

2076[2]

Strefa numeracyjna

75

Kod pocztowy

58-535[3]

Tablice rejestracyjne

DJE

SIMC

0192086

Położenie na mapie gminy Podgórzyn
Mapa konturowa gminy Podgórzyn, po prawej znajduje się punkt z opisem „Miłków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Miłków”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Miłków”
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego
Mapa konturowa powiatu karkonoskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Miłków”
Ziemia50°48′34″N 15°45′43″E/50,809444 15,761944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Pałac w Miłkowie

Położenie

edytuj

Zwarta i łańcuchowa zabudowa tej miejscowości ciągnie się w górę potoku Miłkówka przez ponad 4 km. Od XVII do XIX wieku Miłków był wraz z Karpaczem ośrodkiem zielarstwa, którym parali się tzw. laboranci.

Demografia

edytuj

Jest to największa miejscowość w gminie Podgórzyn. Według Narodowego Spisu Powszechnego posiadała 2076 mieszkańców (III 2011 r.).

Gospodarka i turystyka

edytuj

W roku 1969 we wsi uruchomiony został oddział firmy Polar[5][6]. Znajduje się tu też Leśny Bank Genów Kostrzyca[7].

Historia

edytuj

Nazwy wsi

edytuj
  • 1305 Arnoldi villa, Arnoldivilla circa Hyrsberc
  • 1394 Arnoldisdorf,
  • 1400 Arnsdorff,
  • 1668 Arnssdorffischen,
  • 1765 Arnsdorf,
  • 1786 Arnoldsdorf, Arnsdorf,
  • 1945 Hlondów, Jurantów, Jarantów,
  • 1946 Miłków[8]

Przynależność terytorialna

edytuj
  • Do połowy XVIII wieku – wieś w księstwie jaworskim.
  • Do 1818 r. w powiecie jeleniogórsko-świerzawskim.
  • Do 1945 r. w powiecie jeleniogórskim (od 1 IV 1938 w składzie miasta Kowary)[9]
  • Do 1973 r. wieś gromadzka w powiecie jeleniogórskim.
  • Do 1975 r. w gminie Podgórzyn, w powiecie jeleniogórskim.
  • Do 1990 r. w gminie Podgórzyn, w województwie jeleniogórskim.
  • Do 1998 r. w gminie Podgórzyn, w rejonie jeleniogórskim, w województwie jeleniogórskim.
  • Od 1999 r. w gminie Podgórzyn, w powiecie jeleniogórskim, w województwie dolnośląskim.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Miłków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

W XVII-XIX wieku wieś należała do czeskiej rodziny hr. Zierotinów, a następnie Topocanów, słynęła z kuźnic, które przetapiały rudę żelaza dowożoną z Kowar. Od początku XVII w. istniała tu papiernia, w XVIII w. wieś była ośrodkiem ziołolecznictwa i hodowli owiec[10]. W latach dwudziestych i trzydziestych XX w. nieruchomość we wsi (dom nr 38, obecnie nr 33) posiadał późniejszy Generał marszałek polny Wehrmachtu, Erich von Manstein[11][12]. W okresie II wojny światowej we wsi siedzibę miało przedstawicielstwo kolaboracyjnych jednostek azerskich przy niemieckim ministerstwie spraw zagranicznych, w owym czasie ewakuowanym do Karpacza[13].

Zabytki

edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[14]:

  • kościół parafialny pw. św. Jadwigi, przebudowany w latach 1542-1546, otrzymał wówczas polichromowany, kasetowy strop, renesansowe portale z lat 1542/1543, w obecnej postaci z XVIII w., I wzmianka 1399 r. - nazwisko pierwszego proboszcza: Nicolaus Berner. Wewnątrz skromny, barokowy wystrój, gotycka rzeźba Madonny z 1450 r., figura Chrystusa Frasobliwego z połowy XVI wieku[15]. Na zewnętrznym murze barokowe epitafia "laborantów" z Karpacza, pręgierz z XVII w;
  • cmentarz przy kościele, w murze cmentarnym trzy krzyże pokutne;
  • kościół ewangelicki (w ruinie) z 1755, z pseudogotycką wieżą z 1863 roku;
  • cmentarz;
  • zespół pałacowy, z XVII w., przebudowany w XVIII w. i na przełomie XIX/XX w., ul. Wiejska 218:
    • pałac, z lat 1666-1667[16], przebudowany w 1768 r.
    • park
    • willa – dom gościnny, z przełomu XIX/XX w.
    • stajnia

W murze cmentarnym znajdują się trzy krzyże pokutne. Opodal w ogrodzeniu pozostałość pręgierza, a na wzgórzu na południowy wschód od wsi ruiny murowanej szubienicy, używanej w latach 1684-1715.

W gminnej ewidencji zabytków znajdują się budynki przy ul. Kolejowej nr 53, 56, 57, 58 oraz Wiejskiej nr 4 (dwukrotnie), 5, 11, 17, 23, 30, 31, 34, 40, 43, 47, 49, 51, 52, 61, 64, 65, 66, 68, 69, 70, 72, 74, 78, 80, 82, 84, 86, 87, 90, 92, 93, 98, 100, 108, 125, 128, 132, 150, 153, 159a, 164, 167, 187, 195 oraz stanowiska archeologiczne we wsi[17].

Wspólnoty wyznaniowe

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80739
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 795 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Projekt rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części
  5. ↑ Kalendarium zakładów Whirlpool Polska - Polar. fotopolska.eu - Polska na fotografii. [dostęp 2013-12-01].
  6. ↑ Historia. Stowarzyszenie Przyjaciół Miłkowa. [dostęp 2013-12-01].
  7. ↑ Kontakt. Leśny Bank Genów Kostrzyca. [dostęp 2013-12-01].
  8. ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości
  9. ↑ Stadt Schmiedeberg
  10. ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 240
  11. ↑ Einwohnerbuch Arnsdorf 1927 im Kreis Hirschberg/Rsgb. [online] [dostęp 2017-12-27].
  12. ↑ Adressbuch für den Kreis Hirschberg 1937 [online].
  13. ↑ Das Auswärtige Amt im Riesengebirge 1943–1945 [online].
  14. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 53. [dostęp 2012-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2017)].
  15. ↑ Wojciech Kapałczyński, Jan Kotlarski: Zabytki Jeleniej Góry i powiatu. Jelenia Góra: Jeleniogórskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, 2002, s. 89 - 90. ISBN 83-85033-00-9.
  16. ↑ Łuczyński Romuald M. Zamki, dwory i pałace w Sudetach, Legnica, 2008, s. 253
  17. ↑ Gminna ewidencja zabytków
  18. ↑ Miłków – kościół parafialny p. w. św. Jadwigi
  19. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-15].

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Miłków_(województwo_dolnośląskie)&oldid=73557403”