Wikipedia

Miasteczko Twin Peaks

amerykański serial telewizyjny (1990–1991)

Miasteczko Twin Peaks (tytuł oryginalny Twin Peaks) – amerykański serial telewizyjny stworzony przez Marka Frosta i Davida Lyncha w latach 1990–1991, stanowiący połączenie kilku gatunków filmowych: serialu detektywistycznego, opery mydlanej, dramatu, horroru, sitcomu, filmu noir, westernu, kina artystycznego i surrealistycznego, a także reklamy[1][2][3]. Serial był emitowany przez telewizję ABC w latach 1990–1991[4].

Miasteczko Twin Peaks
Twin Peaks
Ilustracja
Gatunek

serial detektywistyczny, opera mydlana, dramat, horroru, sitcom, film noir, western, kino artystyczne, kino surrealistyczne

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Oryginalny język

angielski

Twórcy

Mark Frost
David Lynch

Główne role

Kyle MacLachlan
Michael Ontkean
Mädchen Amick
Dana Ashbrook
Richard Beymer
Lara Flynn Boyle
Sherilyn Fenn
Warren Frost
Peggy Lipton
James Marshall
Everett McGill
Jack Nance
Ray Wise
Joan Chen
Piper Laurie

Muzyka tytułowa

Angelo Badalamenti

Liczba odcinków

30

Liczba serii

2

Nagrody

Złoty Glob
Nagroda Emmy

Produkcja
Produkcja

Mark Frost
David Lynch

Reżyseria

David Lynch
Duwayne Dunham
Tina Rathborne
Tim Hunter
Lesli Linka Glatter
Caleb Deschanel
Mark Frost
Todd Holland
Graeme Clifford
Uli Edel
Diane Keaton
James Foley
Jonathan Sanger
Stephen Gyllenhaal

Scenariusz

Mark Frost
David Lynch
Harley Peyton
Robert Engels
Jerry Stahl
Barry Pullman
Scott Frost
Tricia Brock

Muzyka

Angelo Badalamenti

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Stany Zjednoczone

Data premiery

8 kwietnia 1990

Stacja telewizyjna

ABC

Lata emisji

1990–1991

Chronologia
Kontynuacja

Twin Peaks (2017)

Powiązane

Twin Peaks: Ogniu krocz ze mną (1992)

Multimedia w Wikimedia Commons

W 2017 roku premierę miał Twin Peaks: The Return. Licząca 18 odcinków produkcja jest traktowana jako osobne dzieło[5][6][7] lub jako trzeci sezon Miasteczka Twin Peaks[8][9].

Produkcja

edytuj

Przed rozpoczęciem prac nad serialem David Lynch był rozpoznawalnym reżyserem kina niezależnego, zaś Mark Frost był znany za sprawą scenariuszy do seriali policyjnych. Obaj spotkali się tuż po tym, jak Lynch musiał przerwać pracę nad komedią One Salive Bubble. Podczas spotkania Lynch i Frost rozpoczęli pracę nad serialem, którego punktem wyjścia miała być tajemnicze morderstwo nastoletniej dziewczyny. Śledztwo wyjaśniające przyczyny śmierci dziewczyny miało ujawniać mroczne sekrety lokalnej społeczności[1]. Historia morderstwa Laury Palmer było inspirowane morderstwem Hazel Drew w 1908 roku[10].

Pilot odcinka powstał w Snoqualmie i jej okolicach, blisko Gór Kaskadowych, kolejne odcinki kręcono w studiach dźwiękowych i plenerach w pobliżu Los Angeles[11]. Ze względu na ograniczony budżet, większość ról przypadło początkowym aktorom i naturszczykom. Rolę Dale’a Coopera otrzymał Kyle MacLachlan, który debiutował w filmie Diuna reżyserii Lyncha. Laurę Palmer zagrała Sheryl Lee, która miała niewielkie doświadczenie filmowe. Frank Silva, pracujący na planie jako asystent scenografa, otrzymał rolę demonicznego BOB-a po tym, jak przez przypadek wszedł w kadr[1].

Serial miał czternastu reżyserów. Byli to: David Lynch, Duwayne Dunham, Tina Rathborne, Tim Hunter, Lesli Linka Glatter, Caleb Deschanel, Mark Frost, Todd Holland, Graeme Clifford, Uli Edel, Diane Keaton, James Foley, Jonathan Sanger i Stephen Gyllenhaal[12]. Ścieżkę dźwiękową skomponował Angelo Badalamenti, z którym Lynch współpracował przy Blue Velvet. Motyw przewodni skomponowano w dwadzieścia minut[1].

Pierwszy odcinek serialu wyemitowano 8 kwietnia 1990 roku w stacji telewizyjnej ABC[13].

Pierwotnie Lynch i Frost planowali nie wyjaśniać tajemnicy śmierci Laury Palmer. Pod wpływem nacisków ze strony widowni i stacji ABC twórcy zostali zmuszeni rozwiązać ten wątek[14].

W październiku 2014 David Lynch i Mark Frost ogłosili prace nad wznowieniem Miasteczka Twin Peaks w formie miniserii[15]. W styczniu 2016 potwierdzono, że premiera serii zaplanowana jest na pierwszą połowę 2017[16]. Premiera trzeciego sezonu miała miejsce 21 maja 2017 roku[17]. Trzeci sezon, noszący tytuł Twin Peaks: The Return, w całości wyreżyserował David Lynch, scenariusz napisali Lynch i Mark Frost[18][7]. Liczący 18 odcinków trzeci sezon jest traktowany jako osobna produkcja[7].

Fabuła

edytuj

Akcja serialu toczy się w tytułowym miasteczku Twin Peaks położonym w stanie Waszyngton w pobliżu granicy z Kanadą w 1989 roku[4][19]. Podczas wjazdu do Twin Peaks Deal Cooper mówiąc do dyktafonu podaje, że miasteczko mieści się pięć mil na południe od granicy z Kanadą i dwanaście mil na zachód od linii stanu[20]. Zazwyczaj czas akcji jednego odcinka trwa jedną dobę. Pomimo ustalonego roku oraz stosowania zasady jeden odcinek na dobę w serialu pojawiają się nieścisłości, jak np. pojawienie się uczniów szkoły średniej w sobotę lub też inne daty w pamiętniku Laury Palmer. Nieścisłości te uchodzą przez fanów serialu za błędy twórców[19].

Serial rozpoczyna się od odnalezienia przez Pete’a Martella (Jack Nance) ciała Laura Palmer (Sheryl Lee) 24 lutego 1989 roku, pomiędzy północą a czwartą rano[4][21][19]. Pete Martell natychmiast dzwoni do szeryfa Harry’ego Trumana (Michael Ontkean) mówiąc, że znalazł ciało zamordowanej Palmer (She’s dead, wrapped in plastic)[22][23]. Śledztwo w sprawie wyjaśnienia przyczyny śmierci nastolatki prowadzi ekscentryczny agent Dale Cooper (Kyle MacLachlan), któremu Truman asystuje[4][24]. Pod paznokciem zamordowanej Cooper odnajduje wyciętą literę „R”. W trakcie śledztwa odnajduje kolejne przedmioty, wyjaśniające tajemnice skrywane przez Palmer: jej pamiętnik, klucz do tajnej skrytki i naszyjnik[22]. Tuż po przyjeździe do Twin Peaks Cooper łączy śmierć Laury Palmer ze sprawą Teresy Banks[25]. Oglądając kasetę wideo zauważa w źrenicach Laury odbicie motoru należące do Jamesa (James Marshall)[26][25]. James, a także Bobby (Dana Ashbrook) stają się pierwszymi podejrzanymi o dokonanie morderstwa[26][22]. Laura spotkała się z Bobbym, jednakże równolegle zdradzała go z Jamesem[27]. Wkrótce do sprawy dołącza arogancki i racjonalny agent FBI Albert Rosenfield (Miguel Ferrer), który badając ciało Palmer opóźnia jej pogrzeb[26][28]. Za sprawą śledztwa oraz wskazówek, które otrzymuje w swoich snach, Cooper stopniowo odkrywa sekrety mieszkańców Twin Peaks[4]. Wszyscy mieszkańcy miasteczka są w jakiś sposób powiązani z Laurą Palmer oraz ukrywają jakieś fakty ze swojego życia. Sama Laura Palmer ukrywała przed światem, że zajmuje się prostytucją oraz że jest uzależniona od kokainy[27]. Jednocześnie Cooper darzy dużą sympatią Twin Peaks, zachwycając się zapachem pobliskiego lasu oraz delektując się miejscową kawą i ciastem wiśniowym[29].

W trzecim odcinku Cooper wychodzi z pracownikami biura szeryfa na plener, by zaprezentować swoją tybetańską metodę wyciągania wniosków. Jako, że w swoim pamiętniku Laura napisała, że boi się osoby nazywanej „J”, Cooper wypisuje na tablicy wszystkie imiona osób, jakie spotkały się z Laurą w dniu jej śmierci. Każdej zapisanej osobie poświęca jeden rzut kamienieniem w butelkę postawioną w pewnej odległości od grupy. Zachowując powagę, koncentrując się na śledztwie i wykazując dużą inteligencję Cooper zyskuje szacunek wśród pracowników biura. Jego niekonwencjonalne metody pracy zazwyczaj nie wzbudzają zakłopotania wśród szeryfa Trumana i jego podwładnych[25].

Niezależnie od Coopera swoje śledztwa w sprawie śmierci Palmer samodzielnie prowadzą: James, Donna (Lara Flynn Boyle) i Audrey (Sherilyn Fenn)[26][22].

W snach Coopera pojawiają się dwie postaci: MIKE (Al Strobel) i BOB (Frank Silva)[1][30][31]. BOB jest jedną z najbardziej tajemniczych postaci serialu. Według jednej z interpretacji jest on duchem, potrafiącym przejmować kontrolę nad człowiekiem. Do istnienia miałby potrzebować emocji, które wzbudzają kontrolowane przez niego osoby dokonujące przemocy. BOB jest opisywany również jako wytwór wyobraźni Laury lub jej ojca Lelanda (Ray Wise), a także alter ego Lelanda[26][32]. Ponadto Cooper trafia do zagadkowego Czerwonego Pokoju, gdzie znajdują się roztańczony karzeł (Michael J. Anderson), MIKE i sobowtór Laury Palmer[30][31]. Czerwony Pokój składa się z kafelkowej podłogi w czarno-białym wzorze, kilku mebli, lamp podłogowych, reprodukcji Wenus z Milo i czerwonych zasłon, rozciągających się od podłogi do nigdy nie pokazanego sufitu[33] Jednoręki MIKE recytuje niezrozumiały wiersz, karzeł wypowiada bełkotliwe słowa oraz nieskoordynowanie porusza się po Czerwonym Pokoju, a sobowtór Palmer szepcze Cooperowi imię mordercy[31].

Cooper nie jest jedyną osobą poruszającą się na granicy światów[34]. Szeryf Truman, Hawk (Michael Horse) i Ed (Everett McGill) działają w tajemniczej grupie Bookhouse Boys, która ma za zadanie okiełzać moce, błąkające się po pobliskich lasach[26][31]. Wizji doświadczają również matka Laury Palmer Sarah (Grace Zabriskie) oraz Major Galrand Briggs (Don S. Davis), pracujący w tajnym projekcie rządowym i na poważnie podchodzącym do istnienia życia pozaziemskiego[26][34][35].

Sezon pierwszy kończy się na postrzeleniu Agenta Coopera[23]. Drugi sezon skupia się głównie na przeszłości agenta Coopera[24]. W pierwszym odcinku drugiego sezonu Cooper rozmawia z Olbrzymem, który przekazuje trzy zagadki, prowadzące do poznania tożsamości mordercy Laury Palmer[23][36]. Następnie okazuje się, że krew mordercy Laury Palmer nie należy do dotychczasowych podejrzanych[37]. W dziewiątym odcinku w wizji Coopera pojawia się Olbrzym (Carel Struycken), udzielający agentowi podpowiedzi[34][38]. Cooper przypomina sobie imię, które wyszeptała mu Laura we śnie[39]. Mordercą Laury Palmer okazuje się być jej ojciec który dokonując morderstwa był opętany przez BOB-a[26][39]. Sam Leland przed morderstwem córki gwałcił ją przez lata[14].

Po rozwiązaniu sprawy morderstwa Cooper zostaje oskarżony o handel narkotykami, za co traci odznakę[40]. Jednocześnie w miasteczku zaczyna działać Windom Earle (Kenneth Welsh), były agent FBI, były partner i przyjaciel Coopera[24][36]. Earle dokonuje w miasteczku zbrodni, chcąc zemścić się na Cooperze za uwiedzenie jego żony Caroline[24][33]. Jednocześnie Cooper nawiązuje romans z Annie (Heather Graham)[24][41]. Podczas wyborów Miss Twin Peaks Annie zostaje porwana przez Earle’a[42]. Szukając jej kieruje się do lasu, gdzie znajduje się czerwona kurtyna, przenosząca go do Czarnej Chaty. Błądząc po pokojach i korytarzach trafia na żywych i zmarłych znajomych oraz nadprzyrodzone istoty. Wszystkie postacie mówią Cooperowi, że spotkają się z nim 25 lat później. Dale odnajduje ciężko ranną Annie i ucieka z Czarnej Chaty. Ostatnia scena przedstawia Coopera, który będąc w łazience uderza głową w lustro, w którego odbiciu widać Boba[41].

Obsada

edytuj

Opracowano na podstawie ew.com[26]

Lista odcinków

edytuj

Sezon 1 (1990)

edytuj
№ # Tytuł Reżyseria Scenariusz Premiera
(ABC)
1 1 Pilot
 David Lynch[43] Mark Frost i David Lynch[43] 8 kwietnia 1990[9]
2 2 Traces to Nowhere
 Duwayne Dunham[44] Mark Frost i David Lynch[44] 12 kwietnia 1990[9]
3 3 Zen, or the Skill to Catch a Killer
 David Lynch[45] Mark Frost & David Lynch[45] 19 kwietnia 1990[9]
4 4 Rest in Pain
 Tina Rathborne[46] Harley Peyton[46] 26 kwietnia 1990[9]
5 5 The One-Armed Man
 Tim Hunter[47] Robert Engels[47] 3 maja 1990[9]
6 6 Cooper’s Dreams
 Lesli Linka Glatter[48] Mark Frost[48] 10 maja 1990[9]
7 7 Realization Time
 Caleb Deschanel[49] Harley Peyton[49] 17 maja 1990[9]
8 8 The Last Evening
 Mark Frost[50] Mark Frost[50] 23 maja 1990[9]

Sezon 2 (1990–1991)

edytuj
№ # Tytuł Reżyseria Scenariusz Premiera
(ABC)
9 1 May the Giant Be with You
 David Lynch[51] Mark Frost i David Lynch[51] 30 września 1990[9]
10 2 Coma
 David Lynch[52] Harley Peyton[52] 6 października 1990[9]
11 3 The Man Behind Glass
 Lesli Linka Glatter[53] Robert Engels[53] 13 października 1990[9]
12 4 Laura’s Secret Diary
 Todd Holland[54] Jerry Stahl, Mark Frost, Harley Peyton, Robert Engels[54] 20 października 1990[9]
13 5 The Orchid’s Curse
 Graeme Clifford[55] Barry Pullman[55] 27 października 1990[9]
14 6 Demons
 Lesli Linka Glatter[56] Harley Peyton i Robert Engels[56] 3 listopada 1990[9]
15 7 Lonely Souls
 David Lynch[57] Mark Frost[57] 10 listopada 1990[9]
16 8 Drive with a Dead Girl
 Caleb Deschanel[58] Scott Frost[58] 17 listopada 1990[9]
17 9 Arbitrary Law
 Tim Hunter[59] Mark Frost, Harley Peyton, Robert Engels[59] 1 grudnia 1990[9]
18 10 Dispute Between Brothers
 Tina Rathborne[60] Tricia Brock[60] 8 grudnia 1990[9]
19 11 Masked Ball
 Duwayne Dunham[61] Barry Pullman[61] 15 grudnia 1990[9]
20 12 The Black Widow
 Caleb Deschanel[62] Harley Peyton i Robert Engels[62] 12 stycznia 1991[9]
21 13 Checkmate
 Todd Holland[63] Harley Peyton[63] 19 stycznia 1991[9]
22 14 Double Play
 Uli Edel[64] Scott Frost[64] 2 lutego 1991[9]
23 15 Slaves and Masters
 Diane Keaton[65] Harley Peyton i Robert Engels[65] 9 lutego 1991[9]
24 16 The Condemned Woman
 Lesli Linka Glatter[66] Tricia Brock[66] 16 lutego 1991[9]
25 17 Wounds and Scars
 James Foley[67] Barry Pullman[67] 28 marca 1991[9]
26 18 On the Wings of Love
 Duwayne Dunham[68] Harley Peyton i Robert Engels[68] 4 kwietnia 1991[9]
27 19 Variations on Relations
 Jonathan Sanger[69] Mark Frost i Harley Peyton[69] 11 kwietnia 1991[9]
28 20 The Path to the Black Lodge
 Stephen Gyllenhaal[70] Harley Peyton i Robert Engels[70] 18 kwietnia 1991[9]
29 21 Miss Twin Peaks
 Tim Hunter[71] Barry Pullman[71] 10 czerwca 1991[9]
30 22 Beyond Life and Death
 David Lynch[72] Mark Frost, Harley Peyton, Robert Engels[72] 10 czerwca 1991[9]

Odbiór

edytuj

Serial odniósł bardzo duży sukces, stając się fenomenem[4][1][27]. Produkcja zdobyła uznanie krytyków i fanów za sprawą niekonwencjonalnej narracji, dobrze napisanym postaciom oraz zastosowaniu surrealistycznego tonu[4]. Miasteczko Twin Peaks otrzymało Złotego Globa (1991) i Nagrodę Emmy (1990 i 1991)[73]. Pilot serialu obejrzało 34,6 mln Amerykanów[13]. Na kanwie sukcesu pierwszego sezonu powstał drugi sezon, a w 1992 roku nakręcono filmowy prequel Twin Peaks: Ogniu krocz ze mną[1]. Największą popularnością odniosły pierwsze odcinki serialu, gdzie głównym wątkiem było wyjaśnienie morderstwa Laury Palmer[4]. Siódmy odcinek drugiego sezonu, w którym ujawniono tożsamość mordercy, w dniu premiery obejrzało ok. 17 mln widzów[14]. Po ujawnieniu mordercy Laury Palmer, czasowym porzuceniu projektu przez Lyncha oraz zmianie dnia emisji oglądalność serialu spadła[14][21]. Pomimo protestów zagorzałych fanów, produkcję serialu zakończono po drugim sezonie[4].

Pod wpływem wprowadzenia nowych wątków fabularnych, stale rosnącej dziwności oraz wyjaśnieniu głównego wątku[1]. Film nie odniósł sukcesu komercyjnego oraz spotkał się z negatywnymi odbiorem przez krytyków i widzów, ale przybliżył fanom historię Laury Palmer[4][1]. 21 maja 2017 roku premierę miała nowa seria Twin Peaks, emitowana przez Showtime[27]. Trzeci sezon, choć cieszył mniejszą popularnością od dwóch pierwszych, spotkał się z pozytywnymi recenzjami[13].

W Polsce serial po raz pierwszy został wyemitowany w latach 1991–1992[74].

W 1993 roku Miasteczko Twin Peaks po raz pierwszy wyemitowano w Rosji. Według anegdoty wielkim fanem serialu miał być Michaił Gorbaczow, który miał zwrócić się do ówczesnego prezydenta Stanów Zjednoczonych George’a H.W. Busha o pomoc w wyjaśnieniu, kto zabił Laurę Palmer. Pośrednikiem między prezydentem Bushem a twórcami serialu był biznesmen Carl Lindler. Sam Gorbaczow w 2014 roku przyznał, że nie pamięta serialu[13][75].

Po śmierci Davida Lyncha w 2025 roku dyrektor festiwalu Camerimage Marek Żydowicz ogłosił plany otwarcia w Toruniu muzeum Twin Peaks[76].

Nawiązania w kulturze

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i Przypominamy produkcję Davida Lyncha i Marka Frosta, która otworzyła nowy rozdział w historii telewizji [online], vogue.pl [dostęp 2025-06-05].
  2. ↑ Borowiecki 2018 ↓, s. 90–91.
  3. ↑ Knapik 2017 ↓, s. 152.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k Twin Peaks [online], britannica.com [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  5. ↑ Twin Peaks w bazie IMDb (ang.)
  6. ↑ Twin Peaks w bazie Filmweb
  7. ↑ a b c Mateusz Piesowicz, To się znów dzieje! Recenzja powrotu "Twin Peaks" [online], serialowa.pl, 22 maja 2017 [dostęp 2025-06-05].
  8. ↑ Borowiecki 2018 ↓, s. 84.
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Twin Peaks [online], epguides.com [dostęp 2025-06-14] (ang.).
  10. ↑ After 113 years, the case of Hazel Drew solved, the mystery that inspired "Twin Peaks" [online], unionesarda.it, 2022 [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  11. ↑ E7. Where was it filmed? [online], twinpeaks.org [dostęp 2025-06-08] (ang.).
  12. ↑ List of Twin Peaks Directors [online], ranker.com, 9 czerwca 2017 [dostęp 2025-06-14] (ang.).
  13. ↑ a b c d Kamil Dachnij, "Kto zabił Laurę Palmer?". To było najważniejsze pytanie lat 90. [online], kultura.onet.pl, 17 stycznia 2025 [dostęp 2025-06-05].
  14. ↑ a b c d Katarzyna Kebernik, TWIN PEAKS. Odcinek „Samotne dusze”: czyli kto zabił Laurę Palmer? [online], film.org.pl, 13 sierpnia 2022 [dostęp 2025-06-05].
  15. ↑ Michael Ausiello, Twin Peaks Returns! Showtime Orders Limited-Series Continuation of David Lynch-Mark Frost Classic [online], yahoo.com, 6 października 2014 [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  16. ↑ Andy Swift, Twin Peaks Premiere Date Narrowed Down to 'Early 2017' at Showtime [online], yahoo.com, 12 stycznia 2016 [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  17. ↑ Twin Peaks returns after 26 years - and it's still 'inscrutable' [online], bbc.com, 22 maja 2017 [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  18. ↑ Adam White, Kultowy serial powraca po 25 latach. Wszystko, co wiemy o nowym "Miasteczku Twin Peaks" [online], kultura.onet.pl, 12 stycznia 2017 [dostęp 2025-06-05].
  19. ↑ a b c E5. What year is the show set in? [online], twinpeaks.org [dostęp 2025-06-08] (ang.).
  20. ↑ E6. Where is TP supposed to be? [online], twinpeaks.org [dostęp 2025-06-08] (ang.).
  21. ↑ a b Mara Einstein, 5 Ways Twin Peaks Changed TV [online], televisionacademy.com, 8 kwietnia 2025 [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  22. ↑ a b c d Knapik 2017 ↓, s. 153.
  23. ↑ a b c Todd Gilchrist, David Lynch’s ‘Twin Peaks’ Turns 35: The Series’ 15 Best Scenes, From a Plastic-Wrapped Laura Palmer to Ed and Norma’s Happy Ending [online], variety.com, 8 kwietnia 2025 [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  24. ↑ a b c d e Knapik 2017 ↓, s. 159.
  25. ↑ a b c Knapik 2017 ↓, s. 154.
  26. ↑ a b c d e f g h i Adam Lujan, James Mercadante, Twin Peaks turns 35! See the cast of David Lynch's groundbreaking cult series, then and now [online], ew.com, 8 kwietnia 2025 [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  27. ↑ a b c d Twin Peaks (TV series) [online], ebsco.com [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  28. ↑ Knapik 2017 ↓, s. 154, 156.
  29. ↑ Knapik 2017 ↓, s. 157–158.
  30. ↑ a b Josh Dickey, The sad, bizarre reason why The Man From Another Place isn't in 'Twin Peaks' [online], mashable.com, 22 maja 2017 [dostęp 2025-06-08] (ang.).
  31. ↑ a b c d Knapik 2017 ↓, s. 155.
  32. ↑ E19. Who/What is BOB? [online], twinpeaks.org [dostęp 2025-06-08] (ang.).
  33. ↑ a b Keith Phipps, Under the Sycamore Trees: The Night ‘Twin Peaks’ Went Off the Air [online], thereveal.substack.com, 21 stycznia 2025 [dostęp 2025-06-08] (ang.).
  34. ↑ a b c Knapik 2017 ↓, s. 156.
  35. ↑ Don S. Davis [online], rottentomatoes.com [dostęp 2025-06-08] (ang.).
  36. ↑ a b Lucjan Strzyga, Alfabet "Miasteczka Twin Peaks". Co pamiętamy z kultowego serialu? [GALERIA] [online], i.pl, 12 października 2014 [dostęp 2025-06-05].
  37. ↑ Knapik 2017 ↓, s. 155–156.
  38. ↑ Matt Minton, Actor Carel Struycken on Losing His ‘Twin Peaks’ Memorabilia in Altadena Fire and David Lynch’s First Words to Him: ‘Everything is Going to Be Peachy Keen’ [online], variety.com, 30 stycznia 2025 [dostęp 2025-06-08] (ang.).
  39. ↑ a b Knapik 2017 ↓, s. 157.
  40. ↑ Knapik 2017 ↓, s. 160.
  41. ↑ a b Maja Mikołajczyk, Zakończenie "Twin Peaks" rozwala głowę. Wyjaśniamy, o co w nim chodziło [online], natemat.pl, 15 czerwca 2022 [dostęp 2025-06-08].
  42. ↑ Vinnie Mancuso, Drew Grant, Revisiting ‘Twin Peaks’ Season 2 Finale: An Appointment at the End of the World [online], observer.com, 2015 [dostęp 2025-06-08] (ang.).
  43. ↑ a b Pilot [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  44. ↑ a b Traces to Nowhere [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  45. ↑ a b Zen, or the Skill to Catch a Killer [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  46. ↑ a b Rest in Pain [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  47. ↑ a b The One-Armed Man [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  48. ↑ a b Cooper's Dreams [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  49. ↑ a b Realization Time [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  50. ↑ a b The Last Evening [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  51. ↑ a b May the Giant Be with You [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  52. ↑ a b Coma [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  53. ↑ a b The Man Behind the Glass [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  54. ↑ a b Laura's Secret Diary [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  55. ↑ a b The Orchid's Curse [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  56. ↑ a b Demons [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  57. ↑ a b Lonely Souls [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  58. ↑ a b Drive with a Dead Girl [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  59. ↑ a b Arbitrary Law [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  60. ↑ a b Dispute Between Brothers [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  61. ↑ a b Masked Ball [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  62. ↑ a b The Black Widow [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  63. ↑ a b Checkmate [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  64. ↑ a b Double Play [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  65. ↑ a b Slaves and Masters [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  66. ↑ a b The Condemned Woman [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  67. ↑ a b Wounds and Scars [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  68. ↑ a b On the Wings of Love [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  69. ↑ a b The Path to the Black Lodge [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  70. ↑ a b The Path to the Black Lodge [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  71. ↑ a b Miss Twin Peaks [online], tvmaze.com [dostęp 2025-06-14].
  72. ↑ a b Twin Peaks Episode Guide: Season Two Finale — “Beyond Life & Death” [online], filmschoolrejects.com, 7 stycznia 2017 [dostęp 2025-06-14] (ang.).
  73. ↑ Full awards and nominations of Twin Peaks [online], filmaffinity.com [dostęp 2025-06-14] (ang.).
  74. ↑ Kosińska 2023 ↓, s. 4.
  75. ↑ Allison Quinn, 'Twin Peaks' Fan Gorbachev Asked Bush Who Killed Laura Palmer [online], themoscowtimes.com, 18 listopada 2014 [dostęp 2025-06-05] (ang.).
  76. ↑ Łukasz Muszyński, Jedyne na świecie muzeum Twin Peaks w Polsce? "Lynch podarował nam 13 kontenerów artefaktów" [online], filmweb.pl, 26 stycznia 2025 [dostęp 2025-06-05].
  77. ↑ Twin Peaks: Do drzwi czerwonych zapukam [online], teatrbarakah.com [dostęp 2025-06-05].
  78. ↑ O kinie [online], kinocamerimage.pl [dostęp 2025-06-14].

Bibliografia

edytuj
  • Artur Borowiecki, Rozwój złożonej narracyjności w amerykańskich serialach, „Panoptikum” (20 (27)), 2018.
  • Rozalia Knapik, Miasteczko Twin Peaks jako kryminał metafizyczny, [w:] Daria Bruszewska-Przytuła, Anna Krawczyk-Łaskarzewska, Piotr Przytuła (red.), Seriale w kontekście kulturowym. Format, intertekst, adaptacja, Olsztyn: Instytut Polonistyki i Logopedii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2017 [dostęp 2025-06-08].
  • Karolina Kosińska, Od redakcji, „Kwartalnik Filmowy” (124), Warszawa 2023 [dostęp 2025-06-08].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Miasteczko_Twin_Peaks&oldid=77007070”